ارزیابی روند تغییرات کاربری اراضی در توسعه فضایی شهرکرمانشاه با استفاده GIS و RS (مطالعه موردی: محله جعفرآباد کرمانشاه)
محورهای موضوعی : مطالعات برنامه ریزی شهری و منطقه ای
1 - دانشیار گروه جغرافیا، واحد ملایر، دانشگاه آزاد اسلامی، ملایر، ایران
2 - کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ملایر، ملایر، ایران
کلید واژه: کاربری اراضی, تصاویر ماهوارهای, سیستم اطلاعات جغرافیای, سنجش از دور, محله جعفرآباد,
چکیده مقاله :
بر اثر فعالیت های انسان و پدیده های طبیعی چهره زمین همواره دستخوش تغییر می شود سرعت وتنوع این تغییر و تحول در محیط های شهری بیش از سایر مناطق می باشد از این رو و برای مدیریت بهینه ی مناطق شهری آگاهی از نسبت تغییرات کاربری اراضی از ضروریات محسوب می شود در این میان استفاده از تکنولوژی سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی به عنوان بهترین وسیله برای آشکار سازی وارزیابی تغییرات شناخته شده اند. چرا که با پیشرفت های انجام گرفته در این تکنولوژی و تولید تصاویر ماهواره ای با قدرت تفکیک طیفی و مکانی بالا می توان تغییرات کاربری اراضی شهری را برآورد نموده و نسبت به مدیریت آن ها ا قدام نمود. در تحقیق حاضر تغییرات کاربری اراضی محله جعفرآباد در سه دوره زمانی مورد ارزیابی قرار گرفته است. برای انجام تحقیق از عکس هوایی سال 1351 و تصاویر ماهواره ای و عکس هوایی سالهای 1375 و 1385 استفاده شده و همچنین از نرم افزار تحلیل گر سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS ) برای تهیه و تحلیل شکل کاربری اراضی سه دوره ای مختلف استفاده شده است.
Earth’s face is always changing due to human activities and natural phenomena. Urban environments are changing at a higher speed than other districts. Therefore, awareness of lands use changes’ ratio is necessary for optimal management of urban districts. Utilization of Geographical Information System technology is recognized as the best way for changes’ revelation and evaluation. We can estimate and manage urban lands’ use changes through the progress having been made on technology and satellite images production with high spectral and spatial resolution (HiSS). In the preset research, lands’ use changes of Kermanshah JafarAbad’s are evaluated during two periods. The researcher used aerial photograph of 1351 (1972) and satellite images of 1385 (2006); besides, the present researcher used analysis software ARCGIS9.3 to provide a lands’ use map of three different periods.
1. احدنژاد محسن، 1379، ارزیابی و مدل سازی تغییرات کاربری اراضی با استفاده از تصاویر ماهوارهای چند زمانه و GIS، پایان نامه کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس.
2. پور محمدی، محمد رضا، 1387، برنامهریزی کاربری اراضی شهری، انتشارات سمت.
3. پاپلی یزدی، محمد حسین و سقایی، مهدی،1382، گردشگری و تبارشناسی صورتبندی یک پدیده جغرافیایی، فصلنامه تحقیقات جغرافیایی شماره 68 ، 49 - 24.
4. جعفری، جعفر، 1386، بررسی تغییرات کاربری اراضی بخش مرکزی ایلام با استفاده ازGIS و RS، پایان نامه کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملایر، استاد راهنما: دکتر علی اصغر نظریان.
5. حکمت نیا، حسن، 1385، کاربرد مدل در جغرافیا با تأکید بر برنامهریزی شهری و ناحیهای، انتشارات علم نوین.
6. حق جو، محمد رضا ،1383، رویکرد و تحلیل مناسب در مدیریت گسترس فضایی کلان شهرها، مجله مدیریت شهری، شماره 17، 87- 76.
7. خلیل ولیزاده، کامران، 1386، استخراج کاربری اراضی شهرستان ملکان با استفاده از تصاویر ماهوارهای لندست، سنجنده تیام. مجله جغرافیایی آمایش.
8. رضویان، محمد تقی،1382، برنامهریزی کاربری اراضی شهری، انتشارات منشی.
9. رفاهی، مهدی، 1379، سیستم اطلاعات جغرافیایی، انتشارات فرات.
10. زیاری، کرامت اله، 1381، برنامهریزی کاربری اراضی شهری، انتشارات سمت.
11. سازمان مدیریت و برنامه ریزی شهر کرمانشاه، سالنامه آماری 1387.
12. سازمان نقشه برداری کشور، 1387، عکسهای هوایی سالهای 1351، 1375 و 1385.
13. شیعه، اسماعیل،1382، مقدمهای بر مبانی برنامهریزی شهری، انتشارات دانشگاه علم و صنعت.
14. صیامی، قدیر، 1385، ارزیابی کاربری اراضی شهری زاهدان با استفاده از سیستم اطلاعلات جغرافیایی، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه سیستان و بلوچستان (علوم زمین)، استاد راهنما: دکتر بهروز نیا.
15. علی محمدی، عباس، موسیوند، علی جعفر و شایان، سیاوش، 1389، پیش بینی تغییرات کاربری اراضی و پوشش زمین با استفاده از تصاویر ماهوارهای و مدل زنجیرهای مارکوف، نشریه برنامهریزی و آمایش فضا (مدرس علوم انسانی)، دوره 14، شماره 3، صفحه 130 - 117.
16. لطفی، صدیقه، محمود زاده، حسن، عبدالهی، مهدی و سالک فخری، رقیه، 1389، کاربرد تصاویر ماهوارهای اسپات برای تهیه نقشه کاربری اراضی شهرستان مرند با رویکرد شی گرا، مجله کاربرد سیستم سنجش از دور و سیستم اطلاعات جغرافیایی در برنامهریزی فصلنامه، سال اول، شماره 2.
17. مهندسین مشاور تدبیر شهر، 1385، طرح توانمند سازی اجتماعی شهر کرمانشاه.
18. مسکن و شهرسازی شهر کرمانشاه، 1385، طرح جامع شهر کرمانشاه 1365، طرح جامع شهر کرمانشاه 1375، تجدید نظر طرح جامع 1382.
_||_