نقش دهیاری ها در پایداری جمعیت سکونتگاهای روستایی (مطالعه موردی: بخش میمند فارس)
محورهای موضوعی : مطالعات برنامه ریزی شهری و منطقه ایعلی اکبر عنابستانی 1 , سید عبدالرضا محمدی 2 , مجتبی روستا 3 , محمد صیادی آبگلی 4 , اصغر آوریده 5
1 - دانشیار گروه جغرافیا، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
2 - مدرس گروه جغرافیا، دانشگاه پیام نور جهرم، جهرم، ایران
3 - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
4 - دانش آموخته کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
5 - دانش آموخته کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
کلید واژه: روستا, مدیریت روستایی, دهیاری ها, مهاجرت, بخش میمند,
چکیده مقاله :
دهیاری ها نهادهای عمومی و غیردولتی هستند که طی چند سال اخیر به منظور اداره امور عمومی روستاها در عرصه نظام مدیریت روستایی کشور مطرح شده اند و از آنجایی که یکی از مشکلات روستا ها در حال حاضر مهاجرت شدید روستا- شهری است. هدف تحقیق، بررسی نقش دهیاری ها در پایداری جمعیت روستایی در سطح بخش میمند فارس می باشد . تحقیق حاضر از نظر نوع توصیفی- تحلیلی و به دو صورت اسنادی و پیمایش انجام گرفته است. ابزار تحقیق، پرسش نامه خود ساخته می باشد. جامعه آماری این تحقیق روستاهای دارای دهیاری فعال بخش می باشد که از 17 روستای دارای دهیاری، روستاهای آبگل، گنک، پرزیتون، امیرسالار، مرادآباد، صحراسفید مورد مطالعه قرار گرفته که سابقه تاسیس دهیاری در این روستاها بیش از 5 سال می باشد. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تحلیل قرار گرفت.نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد سطح معناداری رابطه متغیر مستقل میزان آشنایی مردم با وظایف دهیاری ها و متغیر وابسته میزان موفقیت دهیاری ها 0/000 شده است که چون کمتر از 0/05 می باشد، لذا وجود رابطه معنادار بین میزان آشنایی مردم با وظایف دهیاری ها و میزان موفقیت دهیاری ها تایید می گردد. میزان این رابطه 0/359 شده است که این رابطه در حد متوسط است و بدان معناست که تغییرات میزان آشنایی مردم با وظایف دهیاری ها 35/9 درصد از تغییرات میزان موفقیت دهیاری ها را تبیین می کند. دهیاری ها با ثبت و ضبط اطلاعات مربوط به شاغلین و بیکاران در روستاهای مذکور و جمع آوری و تحلیل اطلاعات و شناسایی نقاط قوت و توان های محیط روستاهای مذکور و توان و قابلیت های نیروی انسانی در روستای خویش از سوی دیگر می توانند به توسعه فرصت های شغلی در روستا بپردازند.
Rural managemant are public and nongovernmental organizations which are established in recent years in order to organize public affairs of villages in village management system of the country. Since one of the villages problem is immigration from village to cities, this study assess the role of Rural managemant in stabilization no village population of Meymand, Fars. The research method is descriptive-analysis. The population of this research is the villages which have active Rural managemantes consist of 17 villages of Abgol village, Gong, Parzeytoon, AmirSalar, MoradAbad, SahraSefid. The history of Rural management establishment is more than 5 years. the results shows that significant level of people familiarity with Rural managemant responsibility and dependant variables is the success of Rural managemant which is 0, since it is less than 0.05. So the significant correlation between Rural managemant responsibilities and its success. The amount is 0.359 which is average and it means that the changes in familiarity of people with responsibilities indicate 35.9 percent of successful changes. It means that more people become familiar with Rural managemant responsibilities the more they are successful.
1. ابراهیمپور، حبیب و دیگران، 1390، عوامل مؤثر بر رضایت و وفاداری گردشگران در استان اردبیل (مطالعه موردی: منطقة گردشگری سرعین)،فصلنامة مطالعات گردشگری، شمارة 14، صص 92-69.
2. اطلس گیتاشناسی استانهای ایران،۱۳۸۳، و وزارت کشور.
3. استعلاجی، علیرضا و همکاران،1390، نقش دهیاریها در توسعه روستایی، مجله دانشنامه جغرافیا، پیاپی 82، صص 22-15.
4. اکبری، غضنفر و عبدالهی، مجید، 1384، مجموعه قوانین و مقررات ده و دهیاری، چاپ اول، انتشارات قلمستان هنر، تهران.
5. امانی، مهدی، 1354، لغتنامه جمعیت شناسی،انتشارات،دانشگاه تهران، تهران.
6. ایمانی جاجرمی، حسین و عبدالهی، مجید، 1388، بررسیتحولاتمدیریتروستاییدر ایرانازمشروطیتتازمانحاضر، فصلنامه راهبرد، سال هجدهم، شماره 52، صص 244-221.
7. بزی، خدارحم و هدایتی، صلاح، 1389، تحولات مدیریت روستا در ایران با تأکید بر عملکرد شوراهای اسلامی مطالعه موردی: منطقه سیستان، فصلنامه روستا و توسعه، شماره 3، صص 105-126.
8. تقدیسی، احمد و دیگران، 1389، مدیریت سیاسی روستا و تحلیل مقایسهای موفقیت دهیاریها در روستاهای بزرگ و کوچک مطالعه موردی: شهرستان دلفان، تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، دوره 15، شماره 18، صص 66-51.
9. جعفرینژاد، مسعود و همکاران، 1389، بررسی جایگاه دهیاری ها به عنوان نهادهای میانجیگری بین دولت و مردم (مورد مطالعه روستاهای شهرستان نجف آباد، مجله تحقیقات سیاسی و بین المللی، شماره 5، صص 114-85.
10. چوبچیان، شهلا و دیگران،1386، عوامل مؤثربر عملکرددهیاری‌هایاستانگیلان، فصلنامه روستا و توسعه، سال 10، شماره 2، صص. 108-88.
11. حسنوند، احسان و حسنوند، اسماعیل، 1390، تجربه دهیاریها، موانع توفیق و کارکردهای آنها: مطالعه موردی دهیاریهای شهرستان سلسله در استان لرستان، مجله روستا و توسعه، سال 14، شماره 2، صص 164-139.
12. رضاییان، علی، 1380، مبانی سازمان مدیریت، انتشارات سمت، چاپ سوم، تهران.
13. رضوانی، محمدرضا ،1383، مقدمهای بر برنامهریزی توسعه روستایی در ایران، چاپ اول، نشر قومس، تهران.
14. رکن الدین افتخاری، عبدالرضا و دیگران، 1386، نگرشی نو به مدیریت روستایی با تأکید بر نهادهای تاثیرگذار، فصلنامه روستا و توسعه، سال 10 شماره 2، صص 31-1.
15. ریاحی، وحید و کرمی نسب، صدیقه، 1392، ارزیابی عملکرد دهیاریها در توسعه فضایی - کالبدی سکونتگاههای روستایی مطالعه موردی: بخش کردیان شهرستان جهرم، مجله برنامهریزی منطقه ای، شماره 12، صص 70-61.
16. طالب، مهدی، 1376، مدیریت روستایی در ایران، چاپ دوم، انتشارات دانشگاه، تهران.
17. عبدالهیان، حمید و دیگران، 1385، اندازه‌گیری عملکرد مدیریت روستایی در ایران بر اساس عوامل تاثیرگذار بر فرایند مدیریت در روستاهای ایران، فصلنامه مدرس علوم انسانی، شماره 43، صص 267-227.
18. فراهانی، حسین و رستم خانی، احمد، 1391، بررسی و ارزیابی نقش د هیاریها بر کیفیت زندگی در روستاها؛ مطالعه موردی: دهستان کرسف شهرستان خدابنده، فصلنامه مدیریت شهری، شماره 30، صص 206-195.
19. فرهادی، صامت و زارع، زهره، 1389، نگرشی بر مدیریت روستایی چین با رویکرد حکمروایی، فصلنامه مسکن و محیط روستا، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، شماره 132، صص 60-47.
20. فیروزآبای، سید احمد و ایمانی جاجرمی، حسین، 1391، وضعیت رضایت روستاییان و عوامل مرتبط با آن از عملکرد دهیاریها مطالعه موردی: روستاهای استان قزوین، فصلنامه پژوهشهای روستایی، سال سوم، شماره 1، صص 91-61.
21. قاسمنژاد درویشی، محمود، 1385، بررسی مقایسهای مدیریت روستایی در شهرستان صومعه سرا (1384-1340)، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامهریزی روستایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت.
22. قاسمیاردهایی، علی، 1385، بررسی علل مهاجرت روستاییان به شهرها در ایران با فرا تحلیل پایان نامههای تحصیلی (مقطع زمانی 1359-83)، فصلنامه روستا و توسعه بهار 1385; 9 (1)، صص 51- 80.
23. قدیری معصوم، مجتبی و همکاران، 1392، آسیب شناسی دهیاریهای استان آذربایجان شرقی: مظالعه موردی: شهرستان بستان آباد، فصلنامه روستا و توسعه، سال 16، شماره 1، صص 112-93.
24. کریمی، محمد، 1386، ارزیابی عملکرد دهیاریها در توسعه روستایی مطالعه موردی بخش کندوان شهرستان میانه، پایان نامه کارشناسی ارشد، دانشگاه تهران.
25. لهسایی‌زاده. عبدالعلی، 1388، مدیریت روستایی در ایران معاصر، مجله تعاون، سال 20، شماره 203 و 202، صص 67-49.
26. مرکز آمار ایران، 1390، سرشماری عمومی نفوس و مسکن.
27. مشفق، محمود، 1383، برآورد شاخصهای توسعه اقتصادی، اجتماعی و جمعیتی مناطق روستایی استانهای ایران و بررسی تأثیر آنها بر مهاجرتهای روستایی در دهه 75-1365 ه.ش، مجموعه مقالات نخستین همایش انجمن جمعیت شناسی ایران، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
28. مطیعی لنگرودی، سید حسن، 1382، مدیریتبراینوسازیروستاییتجربهاروپاوشمالآمریکا، فصلنامه علمی - پژوهشی جغرافیا و توسعه ناحیهای، دانشگاه فردوسی مشهد
29. مطیعیلنگرودی، سید حسن،1370، عمران فضای روستایی، مجموعه مقالات هفتمین کنگره جغرافیایی ایران، انتشارات دانشگاه تهران، صص184-162.
30. مهدوی، مسعود، 1377، مقدمهای بر جغرافیای روستایی در ایران، جلد اول، چاپ اول، انتشارات سمت، تهران.
31. مهدوی، مسعود و نجفیکانی، علی اکبر، 1384، دهیاریها تجربهای دیگر در مدیریت روستاهای ایران (نمونه موردی: دهیاران استان آذربایجان غربی)، پژوهشهای جغرافیایی، شماره 53، صص 21-39.
32. نعمتی، مرتضی، 1384، شورا- دهیاری، راهبردی اصلاح طلبانه، ماهنامه دهیاریها، شماره 14 صص16-14
33. نعمتی، سید مرتضی و بدری، سیدعلی، 1386، ارزیابی نقش کارکردی نظام نوین مدیریت روستایی، مقایسه تطبیقی دهیاریهای فعال در روستاهای کوچک و بزرگ- مطالعه‌ی موردی: استان گلستان، مجله پژوهشهای جغرافیایی، شماره‌ی 59، صص 176-161.
34. نقدی، اسدالله ،1383، تحولات شهر و شهرنشینی در ایران، مجموعه مقالات نخستین همایش انجمن جمعیت شناسی ایران، انتشارات دانشگاه تهران، تهران
35. یاریبداغ، لیلا، 1388، بررسی نقش مدیریت روستایی (شوراهای اسلامی و دهیاری) در توسعه روستایی بخش اسالم، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته جغرافیا و برنامهریزی روستایی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت.
_||_