بررسی و تحلیل آثار ژئومورفولوژی گسل تُرُود
محورهای موضوعی : مطالعات برنامه ریزی شهری و منطقه ای
مسعود معیری
1
(استادیار گروه جغرافیای دانشگاه اصفهان)
سید حجت موسوی
2
(کارشناسی ارشد ژئو مورفولوژی دانشگاه اصفهان)
کلید واژه: مورفوتکتونیک, گسل, هُورست, گرابِن, تکتونیک صفحه ای, کلوت, ترود,
چکیده مقاله :
در اثر فشار نیروهای داخلی یک سری شکستگی هایی در طبقات پوستة زمین ایجاد می شود. اگر این طبقات شکسته شده حرکت کرده و به طور جانبی و یا قائم نسبت به یکدیگر جابجا شوند گسلها را به وجود می آورند. گسل های متعددی در ایران وجود داشته و دارند که از نشانه های تکتونیک فعّال منطقه محسوب می شوند. یکی از مهمترین مناطق گسلی ایران، منطقة ایران مرکزی است که با دارا بودن 9 گسل مهم، متراکمترین منطقة گسلی ایران می باشد. در منتهی الیه شمال کویر بزرگ و در قسمت جنوب منطقه شاهرود - سمنان گسلی به نام گسل تُرُود – اِنجیلو وجود دارد که از گسلهای مهم و فعّال ایران مرکزی به شمار می رود. این گسل با داشتن روند شمال شرقی - جنوب غربی حرکات راست لغزِ چپ گرد و شیب 80 درجه، یک گسل عادّیِ معکوس، پرشیب و نزدیک به عمود محسوب می شود. جابجایی های جانبی و قائم مداوم این گسل، سبب ایجاد لندفرمها و آثار و اشکال ویژه ای در منطقه تُرُود – سَتْوِه شده که از لحاظ ژئومورفولوژی حائز اهمیّت و قابل بررسی و تحلیل می باشد. از جمله آثار فعالیتهای این گسل می توان به ایجاد ناهمواریها و چین خوردگی های محلّی، افزایش ارتفاع دیواره چینها و درّه های تکتونیکی منطقه، افزایش ارتفاع گنبدهای نمکی، تسریع و تشدید فعالیت های ماگماتیسم منطقه، مرز محلّی بین کوه های پراکنده شمال دشت کویر و زمینهای پست مجاور، جدا سازی افیولیت ملانژهای منطقه سبزوار از منطقه کویر بزرگ، زمین لرزة سال1331 ترود هدایت آبهای زیر زمینی منطقه اشاره کرد. به طور کلی تکتونیک فعّال این منطقه و پیامدهای خاص آن را می توان به وجود گسل ترود نسبت داد.
Because of pressuring of inner forces, a series of breaks are formed in Earth crust. If these broken layers move and displace together vertically and horizontally, they make faults form. There are different faults in Iran. They are as kinds of active tectonic of its area. One of the most important faulting parts in Iran called central Iran. It included nine important faults. And it is the most compact faulting area of Iran. In north end part of The Great Kavir, and in south part of Shahroud-Semnan area, there is a fault called Toroud-Enjilo. It is important and active fault of central Iran. This fault has a north east-south west direction, and it has right slide and left orbit movements. It is called as inverse normal, steeply, almost vertical, and active and 80 degree steep fault. Continuous vertical and horizontal movements make special landforms, features, and forms exist in Toroud-Satveh area that they are as important geomorphological forms, and they need to analyze and survey. Can refer to the faults results as followings: creating new local feature sand faults, increasing the height of folder walls and valleys tectonic, increasing the height of salt domes, speeding local magmatic activity, border between local mountains in north great Kavir and neighbor low lands, separating colored mélange of Sabzevar region in Kavir, earthquake of Toroud in 1331 and conducting underground waters. Finally, this zone active tectonic and the sequences of it can be contributed to Toroud fault.
