تاثیر پرایمینگ بذر و مدیریت علف‌های هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت (Zea mayz L.)

محورهای موضوعی : زراعت

امین الله پودینه1 ¹ , حسن مکاریان2* ² , حمید عباس دخت2، ³ , مهدی برادران فیروزآبادی2 ⁴ , عباس نصیری دهسرخی3 ⁵

1 - 1- دانش آموخته کارشناسی ارشد اگرواکولوژی، دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی شاهرود
2 - 2- دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی شاهرود
3 - 2- دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی شاهرود
4 - 2- دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی شاهرود
5 - 3- دانشجوی دکترای اگرواکولوژی، دانشکده کشاورزی دانشگاه زابل

تاریخ دریافت : 1398/01/09 تاریخ پذیرش : 1398/03/30 تاریخ انتشار : 1398/05/01

کلید واژه: هیدروپرایمینگ, سالیسیلیک اسید, واژه‏های کلیدی: مقدار کاهش یافته علف‌کش,

چکیده مقاله :

به منظور بررسی تاثیر مدیریت تلفیقی کنترل علف های هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد ذرت (سینگل کراس 704)، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه صنعتی شاهرود در سال زراعی 92-1391 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل: وجین در کل فصل رشد، عدم وجین در کل فصل رشد، علف‌کش نیکوسولفورون با مقدار توصیه شده (80 گرم ماده موثره در هکتار)، هیدروپرایم+علف‌کش نیکوسولفورون با مقدار کاهش یافته (40 گرم ماده موثره در هکتار)، هیدروپرایم+یکبار وجین شش هفته پس از سبز شدن، هیدروپرایم، هیدروپرایم+پرایم با اسید‌سالیسیلیک+علف کش کاهش یافته، پرایم با اسید‌سالیسیلیک، پرایم با اسید‌سالیسیلیک+یکبار وجین، پرایم با اسید‌سالیسیلیک+علف‌کش کاهش‌یافته، هیدروپرایم+پرایم با اسید‌سالیسیلیک+یکبار وجین بودند. نتایج نشان داد که تراکم و زیست توده خشک علف‌های هرز در تیمارهای پرایم با اسید‌سالیسیلیک+علف کش کاهش یافته و نیز هیدروپرایم+پرایم با اسید‌سالیسیلیک+یکبار وجین شش هفته پس از سبز شدن، تفاوت معنی داری با کاربرد مقدار توصیه شده علف‌کش نیکوسولفورون نداشتند. همچنین، تیمار هیدروپرایم+علف کش کاهش یافته باعث افزایش معنی دار عملکرد بیولوژیک به میزان 25 و 45 درصد به ترتیب نسبت به تیمارهای مقدار توصیه شده علف کش و شاهد آلوده به علف‌هرز گردید. عملکرد دانه نیز به میزان 3/45 درصد در تیمارهای هیدروپرایم+مقدار کاهش یافته علف کش و پرایم با اسید سالیسیلیک+مقدار کاهش یافته علف کش نسبت به تیمار عدم وجین افزایش یافت. بر اساس نتایج این آزمایش تلفیق پرایمینگ بذر با مقدار کاهش یافته نیکوسولفورون و یا پرایمینگ با یکبار وجین، می تواند درکنترل مطلوب علف های‌هرز و افزایش عملکرد ذرت موثر بوده و سبب کاهش مصرف علف کش گردد.

چکیده انگلیسی:

In order to investigate the effect of integrated weed management on yield and yield components of maize (SC704) an experiment was conducted at the research field of Shahrood University of Technology as randomized complete blocks design with four replications. The treatments were; weed free, weedy, recommended herbicide dose (nicosulfuron 80 g.a.i. ha-1), hydro priming + reduced herbicide dose (nicosulfuron 40 g.a.i. ha-1), hydro priming + weeding 6 weeks after crop emergence, hydro-priming, hydro-priming + priming with salicylic acid + reduced herbicide dose, priming with salicylic acid, priming with salicylic acid + weeding, priming with salicylic acid + reduced herbicide dose, hydro-priming + priming with salicylic acid + weeding. The results indicated that no significant difference was observed in density and biomass of weeds between the combinations treatments (priming with salicylic acid + reduced herbicide dose and hydro-priming + priming with salicylic acid + weeding 6 weeks after emergence) and herbicide recommended dose treatment. Hydro-priming + reduced herbicide dose increased the biological yield by 25 and 45 percent in comparison to herbicide recommended dose and weed free treatments, respectively. The results indicated that hydro priming + reduced herbicide dose and priming with salicylic acid + reduced herbicide dose of nicosulfuron increased grain yield by 45.3% in comparison to weedy treatment. Based on the results of this experiment, seed priming in combination with reduced dose of herbicide and or with weeding, can effectively control weeds and increase crop yield and also reduce herbicide consumption.

منابع و مأخذ:

- پاک مهر، آ.، راستگو، م.، شکاری، ف.، صبا، ج.، وظایفی، م. و زنگانی، ا. 1390. تاثیر پرایمینگ سالیسیلیک اسید بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه لوبیا چشم بلبلی تحت تنش کم آبی در مرحله زایشی. نشریه پژوهش‌های حبوبات ایران. 2(1): 53-64.

2- روانگرد، ش.، نصری، م. و صادقی، ف. 1394. بررسی کاربرد توام روش‌های کنترل علف‌های هرز و کود زیستی تثبیت کننده نیتروژن در کنترل علف هرز ذرت سینگل کراس 704. پژوهش‌های زراعی در حاشیه کویر. 12(3): 210-197.

3- صیامی، ر.، میرشکاری، ب.، فرح وش، ف.، رشیدی، و. و تاری نژاد، ع. ر. 1396. اثر پرایمینگ بذر با سالیسیلیک اسید و تنش کم آبی بر فعالیت آنزیمی و عملکرد ذرت دانه ای. فصلنامه علمی پژوهشی فیزیولوژی گیاهان زراعی- دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز. 9(34): 35-23.

4- طریق الاسلامی، م.، کافی، م.، نظامی، ا. و ضرغامی، ر. 1396. تاثیر اسید سالیسیلیک در بهبود خسارت تنش سرمازدگی در هیبرید ذرت سینگل کراس 400 (Zea mays L.). فرآیند و کارکرد گیاهی. 6(19): 292-281.

5- عباس دخت، ح. و اصغرنیا، م. 1394. عملکرد و اجزای عملکرد ذرت متاثر از کنترل علف‌های هرز، اسموپرایمینگ و محلولپاشی عناصر ریزمغذی. نشریه علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهان زراعی. 2(34): 322-307.

6- مهدی زاده، ا. 1390. تأثیر پرایمینگ بذر در مزرعه، بر کنترل علفهای هرز و خصوصیات رشد ذرت (Zea mays L.) در همدان. پایان نامه کارشناسی ارشد در رشته مهندسی کشاورزی گرایش زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا. 87 صفحه.

7- میری زاده، آ. 1392. بررسی تاثیر اختلاط علف کش نیکوسولفورون با اسید سالیسیلیک و مویان کوکووت بر رشد، عملکرد و کنترل علف‌های هرز ذرت. پایان نامه کارشناسی ارشد، گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی شاهرود. 110 صفحه.

8- نصیری دهسرخی، ع. 1394. تاثیر امواج اولتراسونیک، پرایمینگ بذر و کاربرد علفکش بر رشد و عملکرد لوبیا چشم بلبلی (Vigna sinensis) و کنترل علف‌های هرز. پایان نامه کارشناسی ارشد اگرواکولوژی، گروه زراعت، دانشگاه صنعتی شاهرود. 108 صفحه.

9- نصیری دهسرخی، ع.، مکاریان، ح.، قلی پور، م. و عباس دخت، ح. 1396. تأثیر امواج فراصوت و پرایمینگ بذر در تلفیق با مدیریت علفهای هرز بر عملکرد و اجزای عملکرد لوبیا چشم بلبلی (Vigna sinensis L.). پژوهش‌های حبوبات ایران. 8(2): 140-126.

10- یدوی، ع.، آقاعلیخانی، م.، قلاوند، ا. و زند، ا. 1385. اثر تراکم بوته و آرایش کاشت بر عملکرد و شاخص‌های رشد ذرت دانه ای (Zea mays L.) تحت رقابت با علف هرز تاج خروس ریشه قرمز (Amaranthus retoflexus L.). پژوهش کشاورزی آب، خاک و گیاه در کشاورزی. 6(3): 46-31.

11- Abbasdokht, H. 2011. The effect of hydropriming and halopriming on germination and early growth stage of wheat (Triticum aestivum L.). Desert. 16: 61-68.

12- Afzal, I., Basra, S. M. A., Ahmad, R. and Iqbal, A. 2002. Effect of different seed vigor enhancement techniques on hybrid maize (Zea mays L.). Pakistan Journal of Agriculture Science. 39: 109-112.

13- Duman, I. 2006. Effect of seed priming with PEG and K3PO4 on germination and seedling growth in Lettuce. Pakistan Journal of Biology Science. 9(5): 923-928.

14- Evans, S.P., Knezevic, S.Z., Lindquist, J.L., Shapiro, C.A. and Blankenship, E.E. 2003. Nitrogen application influences the critical period for weed control in corn. Weed Science. 51: 408-417.

15- Farooq, M., Aziz, T., Barsa, S. M. A., Cheema, M. A. and Rehman, H. 2008. Chilling tolerance in hybrid maize induced by seed priming with salicylic acid. Journal Agro Crop Science. 194: 161-168.

16- Hussein, M.M., Balbaa, L.K. and Gaballah M.S. 2007. Salicylic acid and salinity effects on growth of maize plants. Research Journal of Agriculture and Biological Sciences. 3: 321-328.

17- Norsworthy J.K. and Oliveira M.J. 2004. Comparison of the critical period for weed control in wide and narrow – row corn. Weed Science. 52: 802-807.

18- Norsworthy, J.K. and Frederick, J.R. 2005. Integrated weed management strategies for maize production on the southeastern coastal of North America. Crop Protection. 24: 119-126.

19- Rajcan, I.R. and Swanton, C.J. 2001. Understanding maize-weed competition: resource competition, light quality and whole plant. Field Crop Research. 71: 139-150.

20- Rao, V.S. 2000. Principles of Weed Science. Science Publishers, Inc, New Hampshire.

21- Shakirova, F.M. and Bezrukova, M.V. 1997. Induction of wheat resistance against environmental salinization by salicylic acid. Biology Bullentin. 24: 109-112.

22- Yazdani, M., Bahmanyar, M.A., Pirdashti, H. and Esmaili, M.A. 2009. Effect of phosphate solubilization microorganisms and plant growth promoting rhizobacteria on yield and yield components of corn. World Academy of Science, Engineering and Technology. 3: 2-12