بررسی واکنش ارقام گندم نان ( Triticum eastivum L.) به میزان بذر مصرفی و مقادیر مختلف نیتروژن

محورهای موضوعی : زراعت

معصومه شبوطی ¹ , عبدالکریم بنی سعیدی ² , عادل مدحج ³

1 - گروه زراعت، واحد علوم و تحقیقات خوزستان،دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
2 - گروه زراعت و اصلاح نباتات ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر، شوشتر، ایران
3 - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر، شوشتر، ایران

تاریخ دریافت : 1401/08/01 تاریخ پذیرش : 1401/09/15 تاریخ انتشار : 1401/11/01

کلید واژه: رقم, نیتروژن, تراکم بذر, گندم و عملکرد دانه,

چکیده مقاله :

به‌منظور بررسی واکنش ارقام گندم نان ( Triticum eastivum L.) به میزان بذر مصرفی و مقادیر مختلف نیتروژن این تحقیق در سال 91-1390 در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی شوشتر به‌صورت اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی اجرا شد. سه سطح کود نیتروژن 90، 140، 190 کیلوگرم نیتروژن خالص در هکتار به‌عنوان کرت اصلی در نظر گرفته شدند. چهار تراکم 400، 500، 600، 700 بذر در مترمربع به‌عنوان فاکتور اول و دو رقم کویر و چمران به‌عنوان فاکتور دوم در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که کود نیتروژن بر کلیه صفات موردمطالعه به‌استثنای شاخص برداشت، اثر معنی‌دار داشت. افزایش میزان نیتروژن باعث افزایش معنی‌دار عملکرد دانه و اجزای آن شد. اثر تراکم بذر بر کلیه صفات موردمطالعه به‌جز تعداد دانه در سنبله، معنی‌دار بود. افزایش تراکم بذر باعث افزایش ارتفاع بوته، تعداد دانه در مترمربع، تعداد سنبله در مترمربع، تعداد دانه در سنبله، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیکی و شاخص برداشت، اما تعداد پنجه بارور و وزن هزار دانه با افزایش تراکم بذر کاهش یافتند. اثر برهمکنش نیتروژن، تراکم بوته و رقم بر کلیه صفات موردمطالعه به‌جز تعداد دانه در سنبله معنی‌دار بود. به‌طورکلی نتایج نشان داد، رقم چمران در تراکم 500 بذر در مترمربع و 190 کیلوگرم نیتروژن در هکتار با تولید 656 گرم دانه در هکتار، بیشترین عملکرد دانه را به خود اختصاص داد.

چکیده انگلیسی:

Study the response of bread wheat (Triticum eastivum L.) cultivars to seeding rate and different amounts of nitrogen, this research was carried out in the research farm of the Shushtar Faculty of Agriculture in the form of a factorial split plot in the form of a block design. Complete random run. Three nitrogen fertilizer levels of 90, 140, 190 kg of pure nitrogen per hectare were considered as the main plot. Four densities of 400, 500, 600, 700 seeds per square meter were placed as the first factor and two varieties of Kavir and Chamran as the second factor were placed in sub-plots. The results showed that nitrogen fertilizer had a significant effect on all studied traits except the harvest index. Increasing seed density increased plant height, number of seeds per square meter, number of spikes per square meter, number of seeds per spike, seed yield, biological yield and harvest index, but the number of fertile tillers and 1000 seed weight decreased with increasing seed density. The interaction effect of nitrogen, plant density and variety on all studied traits except the number of seeds per spike was significant. In general, the results showed that the Chamran variety had the highest seed yield at a density of 500 seeds per square meter and 190 kilograms of nitrogen per hectare with the production of 656 grams of seeds per hectare.