شکل گیری هویت قومی و ملی و عوامل اجتماعی موثر بر آن در نزد ساکنان کرج

محورهای موضوعی : علوم اجتماعی

سیف اله سیف اللهی ¹ , برزو مروت ² , آرمان قیسوندی ³

1 - دانشیار گروه جامعه شناسی دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران
2 - دانشجوی دکتری جامعه شناسی فرهنگی از گروه علوم اجتماعی دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران
3 - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه‌ریزی شهری دانشگاه آزاد اسلامی واحد ملایر و عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور

تاریخ دریافت : 1396/02/11 تاریخ پذیرش : 1396/02/11 تاریخ انتشار : 1393/03/01

کلید واژه: هویت ملی, هویت قومی, سرمایه فرهنگی, حافظه جمعی, بهره مندی از رسانه, احساس محرومیت, گستره روابط,

چکیده مقاله :

انسان امروزین تحت تاثیر تحولات و دگرگونی‌های فرهنگی-اجتماعی درون و برون جامعه ایی، هویت‌های متعددی را کسب نموده است و برخلاف گذشته به موجودی چندساحتی با ابعاد و جنبه‌های قومی، فرهنگی، ملی، مذهبی و... تبدیل شده است. فرد زمانی خویشتن را در قوم و گروه قومی‌اش جستجو می‌کند و زمانی دیگر ملت و ملیت برایش حائز اهمیت می‌شود. گاه نیز این دو را با هم و در کنار هم می‌بیند و بدان‌ها احساس تعلق و تعهد می‌نماید. مقاله حاضر با استفاده از تئوری‌های روانشناسی اجتماعی، جامعه شناسی و مردم شناسی با بررسی دیدگاه‌های نظری و منابع تجربی در خصوص هویت قومی وملی، چارچوب و الگوی نظری را طراحی و بر اساس آن فرضیاتی را مطرح نموده است. روش تحقیق به صورت تلفیقی بوده که مشتمل بر دو بخش پیمایشی وتاریخی است. جمعیت آماری شامل 404 نفر افراد بالای 15 سال متعلق به 6گروه قومی عمده ساکن کرج است. نتایج پژوهش بیانگر وجود تشابهات و قرابت بین هویت قومی و ملی است. نتایج همچنین بیانگر این است که بعد هویت ملی در افراد قوی تر از هویت قومی است، اما این مسأله دال بر ضعف هویت قومی در نزد گروه‌های قومی نیست. یافته‌ها نشان می‌دهد که متغیرهای سن، گستره روابط، میزان استفاده از رسانه و سرمایه فرهنگی اثر مستقیم و فزاینده‌ای بر شکل گیری هویت قومی و ملی دارند و از سوی دیگر افزایش احساس محرومیت نسبی در افراد تأثیر منفی برشکل گیری این هویت‌ها دارد. در مجموع 5 متغیر فوق حدود 25 درصد از تغییرات شکل گیری هویت قومی و ملی در نزد افراد را تبیین می‌نمایند.

چکیده انگلیسی:

Modern Human impression cultural and social changes society insid and outsid acquired numerous identities. on the contrary ancient to become polygonal stock with relaigional, racial, national and cultural. at times, an individual seeks its identity in his/her clan and at some other times nation and nationality become important for the same individual. in other situation he seeks it in the combination of these two dimentions and obtains belonging and loyalty to them. The present article employs sociological, social psychology and anthropology theoris design a theoretical framework and model with due regard to theoretical viewpoints and experimental resources and proposes hypotheses on the basis of them.  The integrative research method includes survey and historical study.  The population includes 404 people over 15 years of age related to 6 tribal groups kurd, fars, tourk, arab, lor and balouch residing in Karaj.  The results show similarities among tribal and national identities. Tribal groups differ significantly in terms of formation national and tribal identity. Also, the results indicate that national identity tendency is stronger than the tribal one; however, it doesn’t mean that tribal identity is weak among tribal groups.  The results show that extended variables of relations, use of mass media, age and cultural capital directly and positively affect to formation tribal and national identity.  As relative deprivation feeling increased in subjectsformation of tribal and national identity decreased.  All in all, the above five variables account for about 25% of changes in national identity tendency among the subjecas