بررسی نقش شکستگی ها در آبدهی چشمه چم آسیاب در شمال شرق استان خوزستان

محورهای موضوعی : Engineering geology

نصرالله کلانتری ¹ , علی خوبیاری ² , محمدصادق درانی نژاد ³

1 - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه شهید چمران، اهواز، ایران
2 - پژوهشکده علوم پایه کاربردی جهاد دانشگاهی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
3 - شرکت سهامی آب منطقه ای فارس

تاریخ دریافت : 1399/06/27 تاریخ پذیرش : 1399/06/27 تاریخ انتشار : 1390/12/11

کلید واژه: زهکشی, ماسه سنگ, آغاجاری, درزه و شکستگی, افزایش تراوایی,

چکیده مقاله :

حوضه آبریز چمآسیاب با مساحتی در حدود 17 کیلومتر مربع، در شمال شرق استان خوزستان واقع شده است. پوشش واحدهای ماسه سنگی آغاجاری، سبب تشکیل آبخوان ماسه سنگی در منطقه شده است که توسط چشمه چمآسیاب به سطح زمین زهکشی میشود. هدف از انجام این تحقیق، مطالعه اهمیت شکستگیها در آبدهی چشمه چم آسیاب و شناخت وضعیت آب زیرزمینی آن میباشد. در این پژوهش از بخشهای مختلف حوضه آبگیر چشمه برداشت درزه و شکستگی انجام شد و با استفاده از سنجش از دور (Geographic Information System, GIS) شکستگیهای منطقه بررسی شدند. نتایج نشان داد که تراکم شکستگیها با ایجاد تخلخل ثانویه، باعث افزایش تراوایی سازند شده و نقش مهمی را در آبدهی چشمه ایفا مینماید. همچنین غالب شکستگیها از نوع عرضی میباشند و به موازات محور تنش بیشینه در منطقه ایجاد شدهاند. آبدهی چشمه در فصل خشک در حدود 20 لیتر بر ثانیه (L/Sec) و در فصل تر به بیش از 60 لیتر بر ثانیه (L/Sec) میرسد. این مسأله نشان دهنده ی تراوایی ماسه سنگ در منطقه مورد مطالعه می باشد، همچنین بیانگر آن است که چشمه در فصل تر نسبت به بارش پاسخ مناسبی نشان می دهد.