بررسی خصوصیات فیزیکی و مکانیکی سنگ مخزنی سازند شوریجه در یکی از چاههای واقع در حوضه کپه داغ (شمال خاور ایران)

محورهای موضوعی : Engineering geology

حسن باقری ¹ (گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دماوند، تهران، ایران)
سید هاشم طباطبایی رئیسی ² (ادارة ژئوفیزیک، مدیریت اکتشاف شرکت ملی نفت ایران، تهران، ایران)
لیلا فضلی ³ (گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه آزاد واحد دماوند، تهران، ایران)
فرامرز دولتی اردهجانی ⁴ (گروه مهندسی معدن، دانشکده معدن، دانشگاه تهران، تهران، ایران)

تاریخ دریافت : 1399/06/02 تاریخ پذیرش : 1399/06/02 تاریخ انتشار : 1392/02/11

کلید واژه: مقاومت برشی, سرعت حفاری, مقاومت فشاری سه محوری, سایش سرشار,

چکیده مقاله :

سازند شوریجه یکی از سازندهای مخزنی گازی واقع در حوضه کپه داغ شمال خاور ایران میباشد که جزء سازندهای بسیار سخت از لحاظ حفاری است. شناخت خصوصیات فیزیکی و مکانیکی این سازند سبب برنامه ریزی دقیقتری برای انجام عملیات حفاری آن خواهد شد و می توان از صرف هزینههای بالای حفاری در برخورد با این سازند تا حدودی جلوگیری نمود. در این مطالعه با انجام آزمایشات مقاومت فشاری سه محوری، آزمایش تخلخل (با اشباع آب و گاز هلیم) و شاخص سایش سرشار (CAI) بر روی نمونههای مغزه گرفته شده از این سازند و همچنین تهیه مقاطع نازک از این نمونه ها و تعیین کانیشناسی و بافت آنها، خصوصیات فیزیکی و مکانیکی این سازند مورد مطالعه قرار گرفت که در نهایت مشخص شد این نمونه ها حاوی کانی کوارتز فراوان و دارای بافت ساب آرکوز میباشند. همچنین، مقاومت فشاری این نمونهها تحت آزمایش سه محوره در سه سطح تنش 5، 10 و 15 MPa بررسی و پارامترهای مقاومت برشی C و φ برای این نمونهها به ترتیب 3/15 مگاپاسکال و 79/53 درجه بدست آمد. بعلاوه، آزمایشات بیشتر نشان میدهد که این نمونهها از لحاظ سایشی با توجه به میزان کوارتز بالا، در محدوده سنگهای خیلی ساینده قرار دارند . نتایج حاصل از این پژوهش میتواند در طراحی روش مناسب حفاری سازند شوریجه مورد استفاده قرار گیرد.