واکاوی نسلبندی محتوایی موزه‌ها، روایتی از تجسم مادی تا گفتمان معنایی
مونا کدخدا
1
(
دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران غرب
)
کلید واژه: نسلبندی موزه‌ها, شأن اشیاء, موزه‌ای شدن, گفتمان معنایی, ضرباهنگ تحولات موزه,
چکیده مقاله :
پدیدۀ موزه و موزه‌داری در دوران معاصر در دنیا گسترش پیدا کرده است و ایدۀ موزه در دوران معاصر به‌صورت یک ایدۀ جهانی درآمده است. نگاه متفاوت موزه‌ها و تفکر مجموعه‌ای است که مجموعه‌سازی و هویت موضوعی را در موزه پدید می‌آورد. بر همین اساس نوع نگرش به اثر و مجموعه و معناهایی که برای آن ساخته، پرداخته و انتقال داده می‌شود، باعث شکل‌گیری سیری از تغییرات در موزه‌ها شدهاست. در این پژوهش به‌منظور دستیابی به هدف در این پژوهش، با استفاده از راهبرد کیفی و روش تحلیل و استنتاج ترکیبی، از مطالعات نظری انگاره‌هایی پیشران در نسلبندی سه‌گانۀ موزه‌ها به استخراج شده است. به دلیل کیفی بودن این زیرشاخصه‌ها و با استناد به ارزش بالاتر مفاهیم معنایی در مقایسه با مؤلفه‌های بصری و کالبدی با بهره‌گیری از روش منطق فازی و نیز در نظر گرفتن ضریب اثر وزنی برای مؤلفه‌ها، نمونه‌های منتخب از سه نسل موزه مورد بررسی و ارزیابی قرار گرفته شده‌اند. نتایج پژوهش نشان‌دهنده این است که در دوران معاصر علاوه بر انگاره‌های ساختاری، انگاره‌های ادراکی‌ـ‌معنایی شاخص کیفی نسلبندی موزه‌ها را به سمت و سویی دیگر هدایت می‌کند. در این سیر تحول محتوایی، شیوۀ بازگویی در موزه‌ای شدن یک پدیده، از گفتمان یک‌سویۀ تاریخی به سمت دوسویۀ اجتماعی و در موزه‌های نوین به‌صورت گفتمان ذهنی از نوع تبادل آگاهی انجام می‌گیرد. گفتمان نسل نوین از نوع روایتگری موزه است که معانی تازه‌ای بر متن اثر می‌افزاید و چرخۀ خوانش را باز می‌گذارد. بدین‌ترتیب با تأویل‌های مخاطبان متعدد صحن موزه تکرار می‌شود و روایت آن به اتمام نمی‌رسد.
چکیده انگلیسی :
Mankind is the only being who endeavors to uphold his place in the world by recalling and preserving his historical records. Thus, studying the process of formation of museums as the means to sustain such records could elucidate the viewpoints and reactions of different communities and societies throughout history. This study aims to further probe the historical evolution of museums from two aspects. To achieve this goal, a qualitative research approach has been used to study the process of the evolution of museums. Data has been gathered through library resources and the type of this data is based on historical, interpretive, and formal grounds. This evolution has been focused on from different aspects. Furthermore, the relation between the demands of the communities in each era and the circumstances of the formation of the museums is studied. Subsequently, a comparative study has been attempted between the different selected museums as representatives of each era. The study concludes that the structural and formal alterations of museums since the formation of ancient temples to the present day are deeply influenced by the rhythm of changes in structure, purpose, and audience. With an increase in the pace of alterations, mankind has been more eager to record these changes. What is more, as a reminiscent of history, museums, implementing the means and methods at their disposal, could enrich the process of education and upgrade their role more influential means reaching a wider range of society.
