تأمین مالی اسلامی و تجهیز منابع بانکداری در ایران

محورهای موضوعی : فصلنامه اقتصاد محاسباتی

سیدعلی پایتختی اسکویی ¹ , آرش نگاهبانی ² , نادر مهرگان ³ , محمدرضا ناهیدی امیرخیز ⁴

1 - گروه اقتصاد، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
2 - گروه اقتصاد، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
3 - دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
4 - گروه اقتصاد، دنشکده اقتصاد- مدیریت و حسابداری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، تبریز، ایران

تاریخ دریافت : 1401/09/06 تاریخ پذیرش : 1401/10/20 تاریخ انتشار : 1401/09/01

کلید واژه: تأمین مالی اسلامی, , , , بانکداری, , صکوک, مارکوف سوئیچینگ,

چکیده مقاله :

یکی از مهمترین کارکردهای نظام مالی اسلامی، تسهیل جریان مالی و هدایت منابع مالی به سمت پروژه‌های سرمایه‌گذاری مولد و کارا است. چنین عملکردی، به بانک‌ها فرصت می‌دهد تا منابع اقتصادی را با اتکا به منابع پولی و مالی با سرعت و دقت بیشتری مورد جابجایی قرار دهند و وجود ابزارهای مالی اسلامی، باعث افزایش بهره‌وری و تجهیز بهینه منابع بانک‌ها می‌گردد. در پژوهش حاضر، به بررسی تأثیر تأمین مالی اسلامی (از طریق اوراق صکوک اجاره و مرابحه) بر تجهیز منابع بانک‌داری در ایران طی بازه زمانی 1391:4 تا 1400:2 (بر اساس داده‌های فصلی) با استفاده از تکنیک اقتصادسنجی مارکوف سوئیچینگ پرداخته شده است. نتایج برآوردها نشان می‌دهد اوراق صکوک در هر دو رژیم رونق و رکود، تأثیر مثبتی بر سپرده‌های بانکی دارند ولی با این وجود، ضرایب اثرگذاری چندان چشم‌گیر نمی‌باشند، از این رو باید به دنبال راهکارهایی برای جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی و داخلی در راستای انتشار انواع صکوک باشیم تا بتوان با استفاده از این سرمایه‌ها، منابع بانک‌ها را افزایش داد.

چکیده انگلیسی:

One of the most important functions of the Islamic financial system is to facilitate financial flow and divert financial resources for productive investment projects. This system gives banks the opportunity to move economic resources more quickly and accurately, relying on monetary and financial resources, and the existence of Islamic financial instruments increases the productivity and optimal mobilization of banks' resources. In the present study, using Markov switching econometric technique the effect of Islamic financing (through rent sukuk and Murabaha bonds) on mobilizing banking resources in Iran has been investigated during the period 2012:4 to 2021:2 (based on quarterly data). The findings show that sukuk bonds in both regimes have a positive effect on bank deposits. In other words, the expansion of the sukuk has led to growth bank deposits. Therfore, we must look for ways to attract foreign and domestic investment in order to issue different types of sukuk. The use of these assets increases the resources of the banks.