شیخ صدوق وتبیین گونه‌های تأویل در فهم متون حدیثی در حوزۀ مباحث اعتقادی

محورهای موضوعی : نامه الهیات

زینب ایزدخواستی ¹ , محمد تقی دیاری بیگدلی ²

1 - دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه قم، قم، ایران (نویسنده مسئول)
2 - استاد گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه قم، قم، ایران

تاریخ دریافت : 1401/07/03 تاریخ پذیرش : 1401/09/06 تاریخ انتشار : 1401/06/01

کلید واژه: تطبیق, مفید, صدوق, تأویل اصولی,

چکیده مقاله :

تفسیر متون حدیثی و یکی از شیوه های آن؛ تأویل، روشی از فهم حدیث است؛ اما از آنجا که فهم تأویل، محدودپذیر نیست؛ آموزش آن از پیامبر به دیگران منتقل گردیده است وشیخ صدوق نیزدر داده های خویش فراوان و به تنوع در گونه‌های تأویل بدان پرداخته است. بنابراین، این نوشتار با عنوان تبیین گونه‌های تأویل در فهم متون حدیثی در حوزۀ مباحث اعتقادی از نگاه شیخ صدوق به منظور آشنایی با روش وی و فهم بیشترمتون روایی تنظیم گردیده است. دراین روند، شیخ صدوق در تأویل روایات در قالب گزاره های اخباری و انشایی به گونه های متعدد آن توجه داشته است: نظیر تفسیر، تطبیق، کلید واژه: صدوق، تأویل اصولی، تطبیق ، بطن، مجاز.تأویل اصولی، تأویل باطنی، مجاز و کنایه که چگونگی این تأویلات در تطبیق، عبارتند از: مفهوم عام بر عام، مفهوم عام بر خاص، مطلق بر مقید، تجرید معنا و جری. وی درتأویل اصولی نیز به متشابهاتی نظیر صفات پروردگار، عوالم غیبی عنایت داشته است.

چکیده انگلیسی:

Interpretation of hadith texts and one of its methods; Interpretation is a way of understanding a hadith; But since the understanding of interpretation is not limited; Its teaching has been transmitted from the Prophet to others, and Sheikh Saduq has also dealt with it abundantly in his data and in various forms of interpretation. Therefore, this article is entitled "Explaining the types of interpretation in understanding hadith texts in the field of doctrinal issues from the point of view of Sheikh Saduq" in order to get acquainted with his method and to understand more narrative texts. In this process, Sheikh Saduq in interpreting narrations in the form of news and compositional propositions has paid attention to its various forms: such as interpretation, adaptation, principled interpretation, esoteric interpretation, permission and irony, how these interpretations are applied are: general concept On the general, the general concept on the specific, the absolute on the constrained, the abstraction of meaning and Jerry. In the principled interpretation, he has also considered similarities such as the attributes of God, the unseen worlds.