شاخصه معنویت های مدرن

محورهای موضوعی : نامه الهیات

زهرا ابراهیمی ¹ (استادیار دانشکده الهیات دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال)

تاریخ دریافت : 1400/10/01 تاریخ پذیرش : 1400/10/01 تاریخ انتشار : 1400/02/01

کلید واژه: عرفان, معنویت, عرفان های نوپدید, دینداری جدید,

چکیده مقاله :

ظهور فرقه های اعتقادی و فکری، قدمتی بسیار طولانی دارد. طیّ چند دهۀ اخیر نیز شاهد شکل گیری بسیاری جریانهای معنویت گرای نوپدید و ترویج و گسترش روز افزون آنها در سطح جهان بوده ایم. این جریان ها، به واسطۀ برخورداری از برخی جلوه ها و جذابیت های ظاهری، توانسته اند جمع زیادی را جذب برنامه های خود نمایند. پردازش معنویت سازگار با اومانیسم و سکولاریسم در قالب های مدرن و خوشایند مردم، به پیدایش فرقه های معنویت گرای نوین انجامید. تنوّع این فرقه ها به اندازه ای است که هر سلیقه ای را پاسخ می دهد. پیدایش و رشدِ روز افزون این نوع فرقه های معنویت گرا شاید پاسخی به حسّ معنویت خواهی انسان تلقّی گردد. بطور کلی از شاخصه های این نوع عرفانها می توان به مواردی اینچنین اشاره کرد: در راس آنها خدا وجود ندارد، در آنها شریعت آسمانی جایی ندارد، تمامی آنها بر اساس تجربیات شخصی انسانها پدید آمده اند و به بسیاری از آنها می توان عنوان عرفان سکولار به معنای عرفان بدون خدا اطلاق کرد. این نوشتار؛ تلاشی است برای معرفی ویژگی های معنویت های نوظهور و اشاره به بعضی از علل تنوّع روزافزون آنها که عمدتاً ماهیتی "غیردینی" دارد.

چکیده انگلیسی:

It has been a long time that intellectual and ideological sects appeared. During the past recent decades, we have witnessed the emergence of many newly-developed spiritually-oriented movements and their increasing development and extention worldwide. Due to their apparant enticing temptations, they could attract lots of people’s attention to their programs. Processing spirituality harmonized with humanism and secularism within modern and pleasant frameworks to people resulted in the emergence of newly-developed spiritually-oriented sects. These sects are so varied that they can satisfy any sort of taste. Secularism, in which religion is getting individualized, is so widely used that hundreds of thousands of so-called religious and spiritually-oriented sects would be created in this way, which are against religious spiritualism.This study tries to investigate the characteristics of newly-developed spiritualities and discuss some underlying causes for their variety, all of which have an “irreligious identity”.