سبک‌های والدگری و پیشرفت تحصیلی: نقش واسطه‌گر خودپنداشت یا حرمت خود؟

محورهای موضوعی : روان درمانگری

شیرین ولی زاده ¹ (کارشناس ارشد روانشناسی)

تاریخ دریافت : 1394/03/13 تاریخ پذیرش : 1394/03/13 تاریخ انتشار : 1390/10/01

کلید واژه: پیشرفت تحصیلی, حرمت خود, خودپنداشت, سبک والدگری,

چکیده مقاله :

این پژوهش با هدف تعیین نقش ‎واسطه‎‎گر حرمت‎خود و خودپنداشت در رابطة بین سبک‎های والدگری و پیشرفت تحصیلی بر پایة یک مدل علّی در ‎نمونه‎ای متشکل از 304 دانش‎آموز (152 دختر و 152 پسر) پایة چهارم دبستان شهر تهران و والدین آنها اجرا شد. دانش‎آموزان به دو مقیاس خودپنداشت کودکان (پیرز، 1986) و مقیاس حرمت‎خود پوپ (پوپ و مک‎‎هیل، 1988) و والدین آنها به مقیاس سبک‎های والدگری (بامریند، 1973) پاسخ دادند. نتایج تحلیل مسیر نشان دادند: 1) آثار مستقیم هر سه سبک سهل‎گیرانه، مستبدانه و مقتدرانه بر پیشرفت تحصیلی معنادار هستند، 2) اثر مستقیم حرمت‎خود بر پیشرفت تحصیلی معنادار است امّا اثر مستقیم خودپنداشت معنادار نیست و 3) حرمت‎خود فقط واسطة سبک والدگری سهل‎گیرانه با پیشرفت تحصیلی است. نتایج بر اساس تفاوت در ساختار مفهومی و کنشی حرمت‎خود و خودپنداشت و نقش والدین در شکل‎گیری آنها مورد بحث قرار گرفت.

چکیده انگلیسی:

this research was aimed to examine the mediating role of self-esteem and self-concept in the relationship between parenting styles and academic achievement on the basis of a causal model in a sample of 304 fourth-grade students (152 females, 152 males) in Tehran and their parents. The students completed the Children Self-Concept Scale (Piers, 1986) and Pop Self-Esteem Questionnaire (Pope & McHale, 1988) and the parents completed the Parenting Styles Questionnaire (Baumrind, 1973). The results of path analysis indicated that 1) direct effects of all three permissive, authoritarian and authoritative styles on academic achievement were significant, 2) direct effect of self-esteem on academic achievement was significant but direct effect of self-concept on academic achievement was not significant, and 3) self esteem mediating only the relationship between permissive parenting style and academic achievement. Results were discussed in terms of conceptual and functional structures differences between self-esteem and self-concept, and the roles of parents in self-esteem and self-concept formations.