مدل علّی تأثیر ساختار کلاس بر فرسودگی تحصیلی: نقش واسطه‌ای انگیزش

محورهای موضوعی : روان‌ شناسی تحولی

فوزیه فکری نوجه‌ده ¹ (دانشجوی دکتری روان‌شناسی تربیتی دانشگاه شیراز)
محبوبه فولادچنگ ² (دانشیار گروه روان‌شناسی تربیتی دانشگاه شیراز)

تاریخ دریافت : 1398/04/12 تاریخ پذیرش : 1398/04/12 تاریخ انتشار : 1398/01/01

کلید واژه: فرسودگی تحصیلی, انگیزش تحصیلی, ساختار کلاس,

چکیده مقاله :

این پژوهش با هدف تعیین تأثیر ساختار کلاس بر فرسودگی تحصیلی با واسطه‎گری انگیزش تحصیلی انجام شد. 720 دانش‌آموز از دبیرستان‎های شهر تهران در سال تحصیلی 96-1395 با روش نمونه‎برداری خوشه‎ای تصادفی چندمرحله‎ای انتخاب شدند و به سیاهه فرسودگی تحصیلی (برسو، سالانوا و شافلی، 2007)، مقیاس انگیزش تحصیلی (والرند و دیگران، 1992) و پرسشنامه ساختار کلاس (الیوت و چرچ، 2001) پاسخ دادند. داده‌های این پژوهش با استفاده از روش تحلیل عاملی تأییدی و مدل‌یابی معادلات ساختاری تحلیل شد. نتایج نشان داد که مدل پیشنهادی با داده‎های این پژوهش برازش مناسب و مطلوبی دارد. همچنین نتایج نشان داد که سخت‎گیری در ارزشیابی، تأثیر مثبت و مستقیم بر فرسودگی تحصیلی دارد. جذابیت تکلیف و تأکید بر ارزشیابی، تأثیر غیرمستقیم بر فرسودگی تحصیلی با واسطه‎گری انگیزش تحصیلی دارند. یافته‌های این پژوهش نشان داد که بهبود ساختار کلاس و به‌کارگیری مکانیزم‌های جدید در نظام انگیزشی می‎تواند موجب کاهش فرسودگی تحصیلی شود.

چکیده انگلیسی:

The purpose of this research was to examine the mediating role of academic motivation in the relationship between classroom structure and academic burnout. Seven hundred and twenty students were selected from high schools of Tehran during the academic year of 2016-2017by random cluster multi-stages sampling method. The participants completed the School Burnout Inventory (Bresó, Salanova & Schaufeli, 2007), the Academic Motivation Scale (Vallerand & et‎ al, 1992) and the Classroom Structure Questionnaire (Elliot & Church, 2001). The data were analyzed using confirmatory factor analysis and structural equation modeling. The results indicated that a) the model had good fit to data, b) the harsh evaluation had a positive and direct effect on educational burnout, and c) attractiveness of task and focus on evaluation had indirect effects on academic burnout through academic motivation. The findings suggested that improvement in classroom structure as well as applying new mechanisms in motivational system may reduce academic burnout.

منابع و مأخذ:

بدری‌گرگری، ر. و حسینی‌اصل، ف. (1389). پیش‎بینی جهت‎گیری انگیزش هدف چیرگی: نقش عوامل مربوط به ادراک از ساختار کلاس درس. فصلنامه روان‌شناسی دانشگاه تبریز، 5 (17)، 33 -1.

جوکار، ب. (1381). بررسی ساختار ارتباطی، باورهای فرد پیرامون توانایی، ساختار کلاس، هدف‌گرایی و پیامدهای تحصیلی. پایان نامه دکتری روان‌شناسی تربیتی، دانشکده روان‌شناسی و علوم تربیتی دانشگاه شیراز.

حسن‌نیا، س. و فولادچنگ، م. (1394). رابطه بین ادراک محیط یادگیری و فرسودگی تحصیلی از طریق واسطه‎گری ذهن‎آگاهی: مدل‌یابی ساختاری. فصلنامه روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی، 11(45)، 73 -61.

حجازی، ا.، نقش، ز. و سنگری، ع. ا. (1388). ادراک از ساختار کلاس و پیشرفت تحصیلی، نقش واسطه‌ای متغیر های انگیزشی و شناختی، مجله مطالعات روان‌شناختی، 5 (4)، 66 -47.

شیخ‌الاسلامی، ع.، کریمیان‌پور، غ. و ویسی، ر. (1394). پیش‌بینی فرسودگی تحصیلی بر اساس کیفیت زندگی دانشگاهی و امید به اشتغال در دانشجویان. فصلنامه علمی‎ـ‌پژوهشی روان‌شناسی تربیتی، 39 (12)، 44 -25.

لطفی‌عظیمی، ا. و ابراهیمی‌قوام، ص. (1394). سبک‌های انگیزش و پیشرفت تحصیلی: نقش واسطه‌ای خودپنداشت تحصیلی. فصلنامه روان‌شناسی تحولی: روان‌ شناسان ایرانی، 11(43)، 333 -229.

محمودی، ح.، عیسی‌زادگان، ع.، امانی‌ساری‌بگلو، ج. و کتابی، ا .(1392). بررسی رابطه بین اهداف پیشرفت و عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان مدارس تیزهوشان و مدارس عادی: نقش میانجی‌گرایانه سبک های تفکر. پژوهش‌های علوم شناختی رفتاری، 3(1)، 68 -49.

محمدی‌درویش‌بقال، ن.، حاتمی، ح.ر.، اسدزاده، ح. و احدی، ح. (1392). بررسی تأثیر راهبردهای خودتنظیمی (شناختی و فراشناختی) بر باورهای انگیزشی (انگیزش تحصیلی، خودکارآمدی، اضطراب آزمون) دانش‌آموزان دبیرستان. فصلنامه روان‌شناسی تربیتی، 9(27)، 66 -49.

میرز، ل. اس.، گامست، گ. و گارینو، ا. جی. (1391). پژوهش چندمتغیری کاربردی. ترجمه ح. پاشا شریفی، و. فرزاد، س. رضاخانی، ح. ر. حسن‌آبادی، ب. ایزانلو و م. حبیبی. تهران: رشد (تاریخ انتشار اثر اصلی، 2006).

نعامی، ع. (1388). رابطه بین کیفیت تجارب یادگیری با فرسودگی تحصیلی دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه شهید چمران اهواز. مطالعات روان‌شناختی، 5 (3)، 134 -117.

نیکنام، ن. و جوکار، ب. (1394). پیش‌بینی خودکارآمدی بر اساس الگوی ارتباطات خانوادگی و ساختار کلاس. مطالعات آموزش و یادگیری، 7 (1)، 48 -25.

ویسانی، م.، غلامعلی‌لواسانی، م. و اژه‌ای، ج. (1391). نقش اهداف پیشرفت، انگیزش تحصیلی و راهبردهای یادگیری بر اضطراب آمار: آزمون مدل علی. مجله روان‌شناسی، 62، 160 -142.

 

Al-Hail, H. J., Sokrab, T. E. O., Al-Moslamani, N. J., & Miyares, F. R. (2010). Hypothalamic hamartoma presenting with gelastic seizures, generalized convulsions, and ictal psychosis. Neurosciences, 15(1), 43-45.

Ames, C. (1992b). Achievement goals and the classroom motivational climate. StudentPerceptions in the Classroom, 15, 327-348.

Areepattamannil, S. (2011). Academic self-concept, academic motivation, academic engagement, and academic achievement: A mixed methods study of Indian adolescents in Canada and India (doctoral dissertation).

Backović, D. V., Ilić Živojinović, J., Maksimović, J., & Maksimović, M. (2012). Gender differences in academic stress and burnout among medical students in final years of education. Psychiatria Danubina, 24(2), 175-181.

Blackburn, M. (1998). Academic cheating. Unpublished doctoral dissertation, University of Oklahoma.

Bong, M. (2001). Between-and within-domain relations of academic motivation among middle and high school students: Self-efficacy, task value, and achievement goals. Educational Psychology, 93(1), 121-135.

Bresó, E., Salanova, M., & Schaufeli, W. B. (2007). In search of the third dimension of burnout: Efficacy or inefficacy? Applied psychology, 56(3), 460-478.

Chambers, E. (1992). Work-load and the quality of student learning. Studies in Higher Education, 17(2), 141-153.

Chang, E., Lee, A., Byeon, E., Seong, H., & Lee, S. M. (2016). The mediating effect of motivational types in the relationship between perfectionism and academic burnout. Personality and Individual Differences, 89, 202-210.

Chang, E., Lee, A., Byeon, E., & Lee, S. M. (2015). Role of motivation in the relation between perfectionism and academic burnout in Korean students. Personality and Individual Differences, 82, 221-226.

Cheon, S. H., & Reeve, J. (2015). A classroom-based intervention to help teachers decrease students’ amotivation. Contemporary Educational Psychology, 40, 99-111.

Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2000). The" what" and" why" of goal pursuits: Human needs and the self-determination of behavior. Psychological Inquiry, 11(4), 227-268.

Deci, E. L., & Ryan, R. M. (2012). Motivation, personality, and development within embedded social contexts: An overview of self-determination theory. In R. M. Ryan (Ed.), Oxford library of psychology. The Oxford handbook of human motivation (pp. 85-107). New York, NY, US: Oxford University Press.

Friedman, I. A. (2003). Self-efficacy and burnout in teaching: The importance of interpersonal-relations efficacy. Social Psychology of Education, 6(3), 191-215.

Győrffy, Z., Birkás, E., & Sándor, I. (2016). Career motivation and burnout among medical students in Hungary-could altruism be a protection factor? BMC Medical Education, 16(1), -182.

Hayes, B. (2015). Job Satisfaction, Stress and Burnout in Haemodialysis Nurses Doctoral dissertation, Queensland University of Technology.

Kline, R. B. (2011). Principle and Practice of Structural Equation Modeling. New York: Guilfird Press.

Law, D. W. (2007). Exhaustion in university students and the effect of coursework involvement. Journal of American College Health, 55(4), 239-245.

Lee, J., Puig, A., Lea, E., & Lee, S. M. (2013). Age‐related differences in academic burnout of Korean adolescents. Psychology in the Schools, 50(10), 1015-1031.

Lee, J. Q., McInerney, D. M., Liem, G. A. D., & Ortiga, Y. P. (2010). The relationship between future goals and achievement goal orientations: An intrinsic–extrinsic motivation perspective. Contemporary Educational Psychology, 35(4), 264-279.

Lin, S. H., & Huang, Y. C. (2013). Life stress and academic burnout. Active Learning in Higher Education, 15(1) 77-90.

Linnenbrink, E. A., & Pintrich, P. R. (2003). The role of self-efficacy beliefs in student engagement and learning in the classroom. Reading & Writing Quarterly, 19(2), 119-137.

Loughnan, S., Haslam, N., Murnane, T., Vaes, J., Reynolds, C., & Suitner, C. (2010). Objectification leads to depersonalization: The denial of mind and moral concern to objectified others. European Journal of Social Psychology, 40(5), 709-717.

Lynch, A. D., Lerner, R. M., & Leventhal, T. (2013). Adolescent academic achievement and school engagement: An examination of the role of school-wide peer culture. Journal of Youth and Adolescence, 42(1), 6-19.

Maslach, C., Goldberg, J. (1998). Prevention of burnout: New persepective. Appllied & Reventive Psychology, 7, 63-740

Modin, B., Östberg, V., Toivanen, S., & Sundell, K. (2011). Psychosocial working conditions, school sense of coherence and subjective health complaints. A multilevel analysis of ninth grade pupils in the Stockholm area. Journal of Adolescence, 34(1), 129-139.

Morgan, B., & De Bruin, K. (2010). The relationship between the big five personality traits and burnout in South African university students. South African Journal of Psychology, 40(2), 182-191.

Mucherah, W. (2008). Classroom climate and students’ goal structures in high-school biology classrooms in Kenya. Learning Environments Research, 11(1), 63-81.

Murray, C., & Malmgren, K. (2005). Implementing a teacher-student relationship program in a high-poverty urban school: Effects on social, emotional, and academic adjustment and lessons learned. Journal of School Psychology, 43, 137-152.

Ratelle, C. F., Guay, F., Vallerand, R. J., Larose, S., & Senécal, C. (2007). Autonomous, controlled, and amotivated types of academic motivation: A person-oriented analysis. Journal of Educational Psychology, 99(4), 734-746.

Roeser, R. W., Eccles, J. S., & Sameroff, A. J. (2000). School as a context of early adolescents' academic and social-emotional development: A summary of research findings. The Elementary School Journal, 100(5), 443-471.

Ryan, R. M., & Deci, E. L. (2003). On assimilating identities to the self: A Self-Determination theory perspective on internalization and integrity within cultures. Leary, Mark R. (Ed); Tangney, June Price (Ed). Handbook of Self and Identity (pp. 253-272). New York: Guilford Press.

Salmela-Aro, K., Savolainen, H., & Holopainen, L. (2009). Depressive symptoms and school burnout during adolescence: Evidence from two cross-lagged longitudinal studies. Journal of Youth and Adolescence, 38(10), 1316-1327.

Salmela-Aro, K., & Tynkkynen, L. (2012). Gendered pathways in school burnout among adolescents. Journalof Adolescence, 35(4), 929-939.

Schwarzer, R., & Hallum, S. (2008). Perceived teacher self‐efficacy as a predictor of job stress and burnout: Mediation analyses. Applied Psychology, 57(s1), 152-171.

Shin, H., Lee, J., Kim, B., & Lee, S. M. (2012). Students’ perceptions of parental bonding styles and their academic burnout. Asia Pacific Education Review, 13(3), 509-517.

Skaalvik, E. M., & Skaalvik, S. (2010). Teacher self-efficacy and teacher burnout: A study of relations. Teaching and Teacher Education, 26(4), 1059-1069.

Tukaev, S. V., Vasheka, T. V., & Dolgova, O. M. (2013). The relationships between emotional burnout and motivational, semantic and communicative features of psychology students. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 82, 553-556.

Urdan, T., & Schoenfelder, E. (2006). Classroom effects on student motivation: Goal structures, social relationships, and competence beliefs. Journal of School Psychology, 44(5), 331-349.

Vallerand, R. J., Pelletier, L. G., Blais, M. R., Briere, N. M., Senecal, C., & Vallieres, E. F. (1992). The Academic Motivation Scale: A measure of intrinsic, extrinsic, and amotivation in education. Educational and Psychologica Measurement, 52(4), 1003-1017.

Warburg, V. (2014). Burnout among high school students: A literature review. Children and Youth Services Review, 42, 28-33.

Yu, J. H., Chae, S. J., & Chang, K. H. (2016). The relationship among self-efficacy, perfectionism and academic burnout in medical school students. Korean Journal of Medical Education, 28(1), 49-50.

Zhang, X., Klassen, R. M., & Wang, Y. (2013). Academic burnout and motivation of Chinese secondary students. International Journal of SocialScience and Humanity, 3(2), 134-138.

 Zhang, Y., Gan, Y., & Cham, H. (2007). Perfectionism, academic burnout and engagement among Chinese college students: A structural equation modeling analysis. Personality and Individual Differences, 43(6), 1529-1540.