بررسی و مقایسه برخی از ویژگی های بیولوژی تولید مثل دو گونه نزدیک : بِرزم Barbus pectoralis (Heckel, 1843) و بِرزم لب پهن (Heckel,1849) barbulus Barbus در رودخانه کارون

محورهای موضوعی : بیولوژی دریا

عبدالرحیم وثوقی ¹ , سیده مریم غفاری خلف محمدی ² , غلامحسین محمدی ³

1 - دانشکده علوم و فنون دریایی،واحد تهران شمال،دانشگاه آزاد اسلامی
2 - دانشکده علوم و فنون دریایی،واحد تهران شمال،دانشگاه آزاد اسلامی
3 - پژوهشکده آبزی پروری جنوب کشور (اهواز)

تاریخ دریافت : 1387/12/06 تاریخ پذیرش : 1388/01/18 تاریخ انتشار : 1388/03/31

کلید واژه: نسبت جنسی, GSI, LM50, برزم, برزم لب پهن,

چکیده مقاله :

این بررسی از دی ماه 1386 تا آذر ماه 1387 در رودخانه کارون در ایستگاه‌های (شوشتر، گتوند، ویس و ملاثانی، اهواز، دارخوین) صورت پذیرفت. نمونه‌ها با تور سلّیه (ماش) و تور انتظاری ثابت از پنج ایستگاه مزبور، در طول تقریبی 260 کیلومتر صید گردیدند. از مجموع 578 عدد ماهی، 236 عدد برزم لب پهن و 342 عدد برزم بود که به ترتیب شامل: 53 ماده، 58 نر و 125 نابالغ (برزم لب پهن) و 51 ماده، 62 نر و 229 نابالغ (برزم) تعیین جنسیت گردیدند. حداقل و حداکثر طول برزم لب پهن به ترتیب 295، 885 میلی‌متر و در ماهی برزم200، 945 میلی‌متر بود. بر حسب آنچه مشاهده شد و با مقایسه مقادیر GSI محاسبه شده، زمان تخم‌ریزی ماهی برزم در بهمن ماه و ماهی برزم لب پهن در اسفند ماه در بستر شنی (ایستگاه شوشتر) می‌باشد. 50LM برزم نر 35-40 و ماده 50-55 سانتی‌متر، همچنین در برزم لب پهن نر 40-45 و در ماهی ماده 50-55 سانتی‌متر به دست آمد. اولین طول بلوغ جنسی برزم لب پهن نر در اندازه 35-30 سانتی‌‌متر و برزم لب پهن ماده 45-40 سانتی‌متر و برزم در اندازه40-35 (نر) و 45-40 (ماده) سانتی‌متر مشاهده شد. براساس نتایج حاصله ماهی برزم نر در سن +3 و ماده در -4 و ماهی برزم لب پهن نر در سن +2 و ماده –3 به سن بلوغ می‌رسد. نسبت جنسی ماهی برزم در ماه‌های مرداد، بهمن و اسفند، از نسبت 1:1، اختلاف معنی‌داری را نشان می‌دهد (05/0>P) و در سایر ماه‌های سال، اختلاف معنی‌داری را مشاهده شد. (05/0). ماهی برزم لب پهن نیز در ماه‌های اسفند و اردیبهشت از نسبت 1:1 اختلاف معنی‌داری نشان داد (05/0>P) و در سایر ماه‌های سال اختلاف معنی‌داری نشان نداد (05/0). در نتیجه ماهی برزم و برزم لب پهن به عنوان دو گونه‌ی مجزا و نزدیک معرفی می‌گردند

چکیده انگلیسی:

This study was carried out from December 2007 to November 2008 in Karoon River in Khuzestan province. From the total number of 578 specimen 53, 58 were females and males respectively, and 125 specimen were immature (Barbus barbulus) besides 51,62 were males and females, and 229 were immature (Barbus pectoralis). Samples were caught by cast nets and fixed gill nets. Total length, age, sex, and maturity of these fishes were determined. Lenght range of B.pectoralis was 945-200 mm and their weight ranged was 11170-52gr. B.barbulus range was 885-230 in length and 8460-99 gr in weight. Spawning season of B.pectoralis is determined by using the GSI obtained ,and the analasys of information shows it is the February (Bahman) and for B.barbulus is in March (Esfand) in Shushtar staition. LM50 of male and female of B.barbulus is determined 45-50cm, 50-55 cm respectively. This was identified for B.pectoralis male and female 35-40 cm and 50-55 cm respectively. First maturity of male and female of B.pectoralis observed at 35-40 cm and 40-45 respectively. This was identified for B.barbulus male and female 30-35 cm, 40-45 cm respectively . Maturity age of male and female of B.pectoralis is determined 3+, 4- respectively. This was identified for male and female of B.barbulus 2+, 3- respectively. Sex ratio of B.pectoralis and B.barbulus is determined using chi square test,those are identified (male/female) as 1/1:1 and 1:1 respectively. Conclusively these species were separated form each other previously so they are independent now.