تحلیل رای دیوان بین المللی دادگستری در قضیه مربوط به اعمال کنوانسیون منع و مجازات جزم کشتار جمعی از نگاه قضات دیوان (بوسنی هرزگوین علیه جمهوری صربستان)

محورهای موضوعی : تحقیقات حقوقی بین المللی

حمید الهویی نظری ¹ (استادیار حقوق بین الملل دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران. نویسنده اصلی و مسئول مکاتبات)

تاریخ دریافت : 1393/07/06 تاریخ پذیرش : 1393/07/23 تاریخ انتشار : 1393/10/17

کلید واژه: دیوان بین المللی دادگستری, کشتار جمعی, مسئولیت بین المللی, نظر مخالف و جداگانه قضات,

چکیده مقاله :

چکیده دیوان بین المللی دادگستری نقش مهمی‌در تبیین و توسعه حقوق بین الملل و از جمله حقوق بشر و حقوق بشر دوستانه ایفا می‌کند. این نقش نه تنها از طریق صدور رای نهایی، بلکه از مسیر نظرات مخالف و جداگانه قضات نیز اعمال می‌گردد. افراد انسانی اگرچه مستقیما حق طرح دعوی در دیوان را ندارند، اما حقوق آنها به طرق مختلف در این محکمه مطرح گردیده است. در 20 مارس 1993 جمهوری بوسنی و هرزگوین دادخواستی علیه جمهوری فدرال یوگسلاوی در ارتباط با ارتکاب جرم ژنوسید در دفتر دیوان به ثبت رساند. دیوان در فوریه 2007 رای خود را صادر کرد. دیوان در بخش اجرایی رای (بند 471) در می‌یابد که صربستان چه از طریق ارکان خود و چه اشخاصی که به موجب حقوق بین الملل عرفی باعث مسئولیت آن دولت می‌شوند، مرتکب ژنوسید نشده است. دیوان می‌گوید دولت صربستان در نقض تعهداتش به موجب کنوانسیون منع و مجازات جرم ژنوسید نه اقدام به توطئه برای ارتکاب ژنوسید کرده ونه ارتکاب آن را تحریک کرده است. از جانب دیگر دیوان در می‌یابد که صربستان تعهد خود مبنی بر جلوگیری از وقوع ژنوسید در سربرنیتسا را نقض کرده است و این که این دولت با قصور در تحویل راتکو ملادیچ جهت محاکمه به دادگاه بین المللی کیفری یوگسلاوی سابق که متهم به شرکت در جرم کشتار جمعی است، تعهداتش به موجب کنوانسیون را نقض کرده است. تحلیل رای دیوان در قضیه مربوط به اعمال کنوانسیون منع و مجازات جرم ژنوسید از نگاه قضات دیوان، موضوع این مقاله را تشکیل می‌دهد.