جایگاه تاثیر تقلب نسبت به اصول و قواعد حقوقی

محورهای موضوعی : تحقیقات حقوقی بین المللی

مهدی غلامی ¹ (دانشجوی دکتری حقوق خصوصی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات،دانشکده حقوق و علوم سیاسی،ایران، تهران)
مرتضی شهبازی نیا ² (دکتری حقوق خصوصی، دانشیار دانشگاه تربیت مدرس)

تاریخ دریافت : 1395/08/12 تاریخ پذیرش : 1395/09/16 تاریخ انتشار : 1395/12/01

کلید واژه: تقلب, حسن نیت, نظم عمومی, اصول و قواعد حقوقی, قاعده منع تقلب,

چکیده مقاله :

گاهی اوقات اشخاص در روابط حقوقی فی مابین با تقلب به قواعد و اصول حقوقی متمسک می گردند و سعی دارند تا با استناد به این قواعد منافعی را به نفع خویش جلب نموده و موجبات اضرار دیگران را فراهم نمایند. با استقراء در مواد پراکنده منعکس در قانون مدنی،قانون تجارت ولایحه اصلاحی موادی از قانون تجارت مصوب 1347،قانون بیمه ،قانون روابط موجر و مستاجرمصوب 1356 و سایر قوانین مشابه به خوبی استنتاج می گردد که مقنن در صدد منع استفاده متقلبانه از قوانین توسط اشخاصی که به وسایل مشروع در جهت نیل به اهداف نامشروع متوسل می گردیده اند ،بوده است.با الغای خصوصیت و تنقیح مناط و اتخاذ ملاک از این مواد قانونی و بررسی و تجزیه تحلیل مصادیق تقلب اشخاص نسبت به اصول و قواعد حقوقی ، قاعده منع تقلب نسبت به قوانین و قواعد حقوقی قابل استدراک می باشد زیرا در فرض تقلب اشخاص، اصول و قواعد حقوقی واجد اثر نمی باشند.علی الفرض در وضع اصول و قواعد حقوقی و هم چنین قوانین، مصالحی مدنظر بوده که این غایت و اهداف در پرتو صیانت از این قواعد و قوانین از طریق منع تقلب نسبت به آن ها قابل استحصال است.لذا تردید در این که تقلب اشخاص در استعانت به قواعد حقوقی مانع جاری و ساری شدن احکام و آثار این اصول و قواعد که لو خلی و طبعه در روابط حقوقی طرفین ملحوظ نظربوده می گردد،وجود ندارد.تعمیم منع تقلب نسبت به قانون در خصوص قواعد حقوقی کاملاً با روح و فلسفه وضع اصول و قواعد حقوقی منطبق می باشد به ویژه این که مبانی قاعده منع تقلب نسبت به قانون و ایضاً قواعد حقوقی از جمله نظم عمومی ،حسن نیت ،نظریه سوء استفاده از حق، واحد می باشد و قوانین تفوق و رجحانی نسبت به قواعد حقوقی ندارند.

منابع و مأخذ:

منابع

1. اجتهادی، عباس ودیگران، 1376،گزیده آرای دادگاه‌های حقوقی (مجموعه چهارم)، گردآورنده: محمدرضا کامیار (کارکن)، چاپ دوم، تهران، نشر حقوق دان.

2. اخلاقی، بهروز، «بحثی پیرامون ضمانت‌نامه‌های بانکی»، مجله کانون وکلاء، 1368، شماره 148-149.

3. اخلاقی، بهروز، حقوق تجارت، جزوه درس کارشناسی ارشد دانشگاه تهران78.

4. اسکینی، ربیعا، 1373، حقوق تجارت، چاپ اول، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).

5. اسکینی، ربیعا، 1375، حقوق تجارت (ورشکستگی و تصفیه امور ورشکسته)، چاپ اول، تهران، سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت).

6. اله آبادی، کمال، «اصل استقلال امضاءها و عدم توجه به ایرادات در اسناد تجاری»، فصلنامه دیدگاه‌های حقوقی، تابستان و پاییز77، شماره10.

7. امیری قائم مقامی، عبدالمجید،1391، حقوق تعهدات، جلد 2، چاپ اول، تهران، انتشارات میزان.

8. امیری قائم مقامی، عبد المجید،1378، اعمال حقوقی- تشکیل عقد، چاپ اول، تهران، انتشارات میزان.

9. بابایی، ایرج، 1382، حقوق بیمه، چاپ اول، تهران، انتشارات سمت.

10. تفرشی، محمد عیسی و شهبازی نیا، مرتضی، «استقلال ضمانت‌نامه بانکی و آثار آن در حقوق تجارات بین‌المللی» نامه مفید، سال1382، ش37.

11. جعفری لنگرودی، محمد جعفر،1387، ترمینولوژی حقوق، چاپ نوزدهم، تهران، انتشارات گنج دانش.

12. جعفری لنگرودی، محمد جعفر،1378، دوره حقوق مدنی، حقوق تعهدات، جلد1، قم، انتشارات مؤسسه عالی امور قضایی و اداری.

13. جعفری لنگرودی، محمد جعفر،1357، دایره المعارف حقوق مدنی و تجارت، ج1، تهران، بنیاد استاد.

14. جعفر زاده، میر قاسم وسیمائی صراف، حسین«حسن نیت در قراردادهای بین‌المللی: قاعده‌ای فراگیر یا حکمی ‌استثنایی» مجله تحقیقات حقوقی، دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی، سال 1384، ش. 41.

15. حائری، مسعود،1373، مبانی فقهی تحلیلی از ماده 10 قانون مدنی «اصل آزادی قراردادها»، چاپ دوم، انتشارات مؤسسه کیهان.

16. دمیر چلی، محمد، حاتمی، علی، قرائی، 1388محسن، قانون تجارت در نظم حقوقی کنونی، چاپ نهم، تهران، انتشارات کتاب آوا.

17. ستوده تهرانی، حسن،1374، حقوق تجارت، جلد اول، چاپ اول، تهران، نشر دادگستر.

18. شفایی، محمد رضا، 1376، بررسی تطبیقی نظریه تغییر اوضاع و احوال در قراردادها، انتشارات ققنوس.

19. شهیدی، مهدی،1382، آثار قراردادها و تعهدات، چاپ اول، انتشارات مجد.

20. صاحبی، مهدی، 1376، تفسیر قراردادها در حقوق خصوصی، چاپ اول، انتشارات ققنوس.

21. صفایی، سید حسین،1382، قواعد عمومی ‌قراردادها، چاپ اول، تهران، انتشارات میزان.

22. عدل، مصطفی،1373، حقوق مدنی، انتشارات بحرالعلوم.

23. علیزاده، مهدی، «مبانی اصل حسن نیت و رفتار منصفانه در قراردادها»، مجله تخصصی الهیات و حقوق،1384،ش15و16.

24. غمامی، مجید، «بحثی در قواعد حاکم بر ضمانت‌نامه‌های بانکی»، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، تابستان 1387 شماره44.

25. فخاری، امیر حسن، جزوه درسی کارشناسی ارشد دانشگاه شهید بهشتی، سال 1381.

26. فرجی، اسماعیل، «عبور از شخصیت حقوقی شرکت در فرض تقلب شریک در حقوق ایران و انگلیس»، مجله حقوقی دادگستری، تابستان90، شماره 74.

27. قنواتی، جلیل،1383، مطالعه تطبیقی ایجاب و قبول، بوستان کتاب قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.

28. کاتوزیان، ناصر، 1376، قواعد عمومی‌‌ قراردادها، جلد سوم، چاپ دوم، تهران، شرکت سهامی‌‌انتشار.

29. کاتوزیان، ناصر،1384، قانون مدنی در نظم حقوقی کنونی، چاپ دوازدهم، تهران، انتشارات میزان.

30. کاتوزیان، ناصر،1378، درس‌هایی از عقود معین، چاپ دوم، تهران، انتشارت کتابخانه گنج دانش.

31. کاتوزیان، ناصر،1379، نظریه عمومی ‌تعهدات، چاپ اول، تهران، نشر دادگستر.

32. کاشانی، محمود، «ضمانت‌نامه بانکی»، مجله تحقیقاتی حقوق، دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی، پاییز 74 تا بهار 75.

33. کاشانی، محمود،1352، نظریه تقلب نسبت به قانون- حیل، چاپ دوم، تهران، انتشارات دانشگاه ملی سابق.

34. کاویانی، کوروش،1377، اصل عدم استناد به ایرادات در اسناد تجاری، پایان نامه دوره دکتری دانشگاه تهران.

35. کاویانی، کوروش، 1386، حقوق شرکت‌های تجاری، چاپ اول، تهران، بنیاد حقوقی میزان.

36. محبی، محسن، «به نقل از مجله حقوقی هاروارد، تقلب در معاملات موضوع اعتبارات اسنادی و ضمانت‌نامه‌های بین‌المللی»، مجله حقوقی، بهار64، شماره 2.

37. محبی، محسن، «ضمانت‌نامه‌های بانکی در رویه دیوان داوری دعاوی ایران ایالت متحده »، مجله حقوقی دفتر خدمات حقوق بین المللی»، 1378، شماره24.

38. محقق داماد، مصطفی، 1376، سوال و جواب سید محمد کاظم یزدی، چاپ اول، تهران، مرکز نشر علوم اسلامی.

 39. مسعودی، علیرضا،1383، ضمانت‌نامه‌های بانکی در حقوق ایران و تجارت بین‌الملل، چاپ اول، تهران، موسسه مطالعات و پژوهش‌های حقوقی شهر دانش.

40. مکرم، علی، نگارش4/5- پاییز 1380، نرم افزار موازین قضایی.

41. میرزانژاد جویباری، اکبر، «اجاره به شرط تملیک»، نقد رویه قضایی زیر نظر ناصر کاتوزیان،91، چاپ اول، تهران، انتشارات جنگل.

42. وانل، مارگریت1375، حسن نیت، ترجمه امینی، منصور و سیفی، غلام علی، مجله کانون وکلای دادگستری، دوره جدید، ش10

43. brownsword.roger.individualism.co opreativism and an ethicforEuropeancontractlaw.themodernlawreview.vol.64.july2001.p.17

44. hesselink-martigin w.the politics of a European civil code.-european law journal.vol10.no6.november 2004.p43

45. lando and hugh.op.cit.p.192

46. o.connor j.f.,good faith in English law ,Dartmouth publishing company ltd,Brookfield usa.1990.p.102)

47.PITERSON,PAUL.,LAWANDMORALITYM,LONDON,BUTTERWORTH.1997.PP.72.85.85.91)

48. watterson,stephan,carter v.behm1776.ch 3 in Charles Mitchell and paul Mitchell,landmark case in law of contract,hart publishing2008)

49. united city merchants.investments.ltd v.royal bank of central liods rep.267.q.b1979)