معامله ی اتهامی‌ در فرآیند دادرسی کیفری با تاکید بر نظام حقوقی‌ایران

محورهای موضوعی : تحقیقات حقوقی بین المللی

فررزانه مرادی ¹ ()
سید درید موسوی مجاب ² ()
اعظم عدالتجو ³ ()

تاریخ دریافت : 1390/05/24 تاریخ پذیرش : 1390/06/24 تاریخ انتشار : 1390/07/01

کلید واژه: معامله‌ی اتهامی, فرایند دادرسی کیفری, متهم, مقام تعقیب, تورم کیفری,

چکیده مقاله :

معامله ی اتهامی ‌یک تأسیس سازشی برای رسیدگی به پرونده‌های کیفری می‌باشد که ریشه در نظام حقوقی کامن لا دارد و منظور از آن‌یک نوع توافق دو سویه بین متهم و مقام تعقیب، با موضوع اتهام است؛ بدین شکل که در جریان چنین تعاملی، متهم با اقرار به جرم ‌یا وعده هر نوع همکاری دیگر، مقام تعقیب را‌ یاری می‌دهد و در مقابل، مقام تعقیب هم متعهد به تخفیف مجازات متهم ‌یا تبرئه او می‌شود. از مزایای‌این نهاد کمکی است که در تسریع امر دادرسی و تورم زدایی از پرونده‌های کیفری در مراحل مختلف رسیدگی می‌کند؛ چنین تأسیسی در نظام حقوقی کشور ما وجود ندارد اما به دلیل بحران ناشی از کندی دادرسی و حجم روبه رشد پرونده‌ها در نظام حقوقی ما، بررسی‌این نهاد و مزایا و معایب آن و تعیین امکان‌یا عدم امکان اجرای آن در حقوق کشور ما خالی از فایده نیست.در‌این نوشتار، پس از ارایه تعریف معامله‌ی اتهامی‌وتعیین انواع آن، از مزایا ومعایب آن و بررسی مشکلات حقوق‌ایران برای پذیرش نهاد مذکور سخن به میان می آید.

منابع و مأخذ:

 

منابع و مآخذ

 

فارسی:

1- آریان پور کاشانی، عباس؛ فرهنگ حقوقی انگلیسی – فارسی، ج 4، چ 6، تهران، انتشارات امیرکبیر، 1375.

2- آریان پور کاشانی، منوچهر؛ فرهنگ بزرگ‌یک جلدی پیشرو آریان پور، با همکاری بهرام دلگشایی، چ 31، نشر جهان رایانه، 1385.

3- آشوری، محمد؛آیین  دادرسی کیفری، ج 2، چ 9، تهران، انتشارات سمت، 1386.

4- آقایی، بهمن؛ فرهنگ حقوقی بهمن، چ 1، تهران، انتشارات گنج دانش، 1378.

5- اردبیلی، محمدعلی؛ حقوق جزای عمومی، ج 1، چ 18،تهران، انتشارات میزان، 1386.

6- باطنی، محمدرضا؛ فرهنگ معاصر انگلیسی – فارسی، چ 6، تهران، لنتشارات فرهنگ معاصر، 1381.

7- بخش ترجمه دیوان داوری دعاوی‌ایران ( لاهه )؛ فرهنگ اصطلاحات حقوقی، انگلیسی به فارسی، چ 5، تهران، کتابخانه گنج دانش: داد آفرین، 1389.

8- بکاریا، سزار؛ رساله جرایم و مجازات‌ها، ترجمه محمدعلی اردبیلی، چ 2، تهران، نشر میزان، 1380.

9- پرادل، ژان؛ تاریخ اندیشه‌های کیفری، ترجمه علی حسین نجفی ابرندآبادی، چ 3، تهران، انتشارات سمت، 1378.

10- پور مؤذن، محمد؛ «بررسی رابطه نقش اجتماعی پلیس و احساس امنیت خانواده‌ها»، فصلنامه علمی ـ پژوهشی نظم وامنیت، دوره جدید، سال دوم، ش 3، تهران، سازمان تحقیقات و مطالعات ناجا، پاییز 1388، صص 126 – 101.

11- جعفری لنگرودی، محمدجعفر؛ ترمینولوژی حقوق، چ 14، تهران، انتشارات گنج دانش، 1383.

12- حبیب زاده؛ محمدجعفر و دیگران؛” تورم کیفری، عوامل و پیامدها”، مجله مدرس علوم انسانی، دوره 5، ش 4، 1380، صص 78-59.

13- خالقی، علی؛آیین  دادرسی کیفری، چ 7، تهران، انتشارات شهر دانش، 1389.

14- خزانی، منوچهر؛ فرآیند کیفری ( مجموعه مقالات )، چ 1، تهران، کتابخانه گنج دانش، 1377.

15- خوانساری، محمد؛ منطق، چ 3، تهران، شرکت چاپ و نشر کتابهای درسی‌ایران، 1382.

16- دبلیو نیوبور، دیوید؛ نظام عدالت کیفری و ساختار محاکم در آمریکا، ترجمه حمیدرضا قراگوزلو، چ 1، تهران، نشر مجد، 1389.

17- دلماس مارتی، می‌ری؛ نظام‌های بزرگ سیاست جنایی، ترجمه علی‌حسین نجفی ابرندآبادی، ج 1، چ 1، تهران، انتشارات میزان، 1381.

18- رابینز، آنتونی، به سوی کامیابی، ترجمه مهدی مجد زاده کرمانی، ج 3، چ 21، تهران، مؤسسه فرهنگی راه بین، 1388.

19- رمضانی نوری، محمود؛ فرهنگ حقوقی مدین، چ 3، تهران، انتشارات مدین، 1376.

20- روشن قنبری، عطاء الله؛ «نگاهی به معامله اتهام  در حقوق آمریکا»، ماهنامه کانون سردفتران و دفتر‌یاران، دوره 20 ش 102، 1389، See: http://www.notary.ir

21– زهر، هوارد؛ کتاب کوچک عدالت ترمیمی، ترجمه حسین غلامی، تهران، انتشارات مجد، 1388.

22- شامبیانی، هوشنگ؛ بزه کاری اطفال و نوجوانان، چ 13، تهران، انتشارات مجد، انتشارات ژوبین، 1384.

23- شکری، رضا؛ خلاصه مباحث اساسی کارشناسی ارشد حقوق جزا و جرم شناسی، چ 3، تهران، نشر پردازش، 1386.

24- شیروی، عبدالحسین؛ حقوق تطبیقی، چ 2، تهران، انتشارات سمت، 1384.

25– شیری، عباس، «رفتار کرامت مدارانه با بزه دیده، اعطای اختیار در مرحله تعقیب و تحقیق» مندرج در مجموعه مقالات تازه‌های علوم جنایی، زیر نظر علی حسین نجفی ابرند آبادی، چ 1، تهران، بنیاد حقوقی میزان، 1388، صص 464 – 447.

26- طالب زاده، حمید؛ فلسفه، چ 3، تهران، شرکت چاپ و نشر کتابهای درسی‌ایران، 1382.

27- عمید زنجانی، عباس علی؛ «مقدمه‌ای بر مطالعه تطبیقی منابع و مبانی نظام حقوقی اسلام و سیستم حقوقی روم»، فصلنامه علمی-پژوهشی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران، ش 31، 1373

28- غزایاق زندی، داوود، «تحول کارکرد‌های پلیس در پرتو نظریه‌های امنیت خرد»، فصلنامه مطالعات راهبردی، سال 12، تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی، تابستان 1388، صص 27 – 7.

29- فتحعلی، علیرضا و نادری، میثم؛ «بررسی دلایل رفتار قانون گریزی شهروندی».

See: http://naderi82.blogfa.com/post-14aspx-cashed

30– کاشانی، سید محمود؛ استاندارد‌های جهانی دادگستری، چ 1، تهران، انتشارات میزان، 1383

31- کشاورز، بهمن؛ فرهنگ حقوقی انگلیسی به فارسی، چ 7، تهران، انتشارات امیرکبیر، 1385

32- گسن، ریموند؛ جرم شناسی نظری، ترجمه مهدی کی نیا، چ 3، تهران، نشر مجد، 1388

33- گسن ریموند،؛ «بحران سیاست‌های جنایی غربی»،ترجمه، علی حسیننجفی ابرندآبادی، فصلنامه علمی ـ پژوهشی تحقیقات حقوقی، ش10،تهران،دانشکده حقوق دانشگاه شهید بهشتی، بهار و تابستان 1371 

34- گلدوزیان،‌ایرج؛ بایسته‌های حقوق جزای عمومی، چ 8، نشر میزان، 1382.

35- گلدوزیان،‌ایرج؛ محشای قانون مجازات اسلامی، چ 13، تهران، نشر مجد، 1389

36- لپز، ژرار و فیلیزولا، ژینا؛ بزه دیده و بزه دیده شناسی، ترجمه روح الدین کردعلیوند و احمد محمدی فر چ 2، تهران، انتشارات مجد، 1388

37- محقق داماد، سید مصطفی؛ قواعد فقه 4، بخش جزایی، چ 14، مرکز نشر علوم اسلامی، 1389

38- محمدی، ابوالحسن؛ مبانی استنباط حقوق اسلامی، چ 16، تهران، انتشارات دانشگاه تهران، 1382

39- مدنی، جلال الدین؛ آیین  دادرسی کیفری، چ 3، تهران، انتشارات پایدار، 1385

40– مدنی کرمانی، عارفه؛ اجرای احکام کیفری، چ 1، تهران، انتشارات مجد، 1385

41- مرکز آمار‌ایران، سالنامه آماری کشور، 1385، تهران، انتشارات مرکز آمار‌ایران، دفتر اطلاع رسانی و پایگاه اطلاعات آماری، 1386

42- مشیری، مهشید؛ فرهنگ اطلس، ج 1، تهران، انتشارات آریان ترجمان، 1386

43- مصلحی، مهرداد؛ فرهنگ حقوقی‌یادواره، چ 1، تهران، انتشارات‌یادواره  اسدی، 1385

44- موراوتز، توماس، فلسفه حقوق؛ مبانی و کارکردها، ترجمه بهروز جندقی، چ 1، قم، پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1387

45– موسوی، سید مهدی؛ دادرسی فوری در نظام حقوقی‌ایران و انگلستان، چ 1، تهران، انتشارات میزان، 13887

46- موسوی مجاب، سید درید؛ پیش درآمدی بر مباحث حقوق کیفری اختصاصی، تقریرات درسی سید درید موسوی مجاب، دانشگاه تربیت مدرس، 90 – 1389

47- نراقی، حسن؛ جامعه شناسی خودمانی، چ 9، تهران، انتشارات اختران، 1383

48- نجفی، ابرندآبادی، علی حسین و‌هاشم بیگی، حمید؛ دانشنامه جرم شناسی، چ 1، تهران، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی،1377

49- نجفی ابرندآبادی، علی حسین؛ «از عدالت کیفری کلاسیک تا عدالت ترمیمی»، فصلنامه پژوهشی علوم انسانی الهیات و حقوق، سال3، ش9و10، ویژه حقوق، مشهد مقدس، دانشگاه علوم اسلامی ‌رضوی، پاییز و زمستان1382

50- نوربها، رضا؛ زمینه حقوق جزای عمومی، چ 7، تهران، نشر دادآفرین، 1378

51- نیازپور، امیرحسن؛ توافقی شدنآیین  دادرسی کیفری، انتشارات میزان، چ1،  1390

52- وایت، راب و هینز، فیونا؛ جرم و جرم شناسی، ترجمه علی سلیمی،چ 3، قم، انتشارات حوزه و دانشگاه، 1386

53- ولد جرج و دیگران، جرم شناسی نظری؛ ترجمه علی شجاعی، چ 3، تهران، انتشارات سمت، 1388

54- ‌هاشمی، سیدمحمد؛ حقوق اساسی جمهوری اسلامی‌ایران، ج 1، چ 7، تهران، انتشارات میزان، 1382

لاتین:

1- Delacote Pilippe & Ancelot Lydi ; “ Procecutor and Lawyers in Plea Bargaining with Complete Information “. 2009. in Economics Bulletin , vol: 29 , Issue 3.

See:http://www.economics.bham.ac.uk/research/2010 – discussion/10 – 28. pdf

2- Garner Brayan (Editor in Chief); Blacks  Law Dictionary, Tehran, Mizan Publishing. 1388.

3- Jolley. Jerry C; “Plea Bargaining and Plea Negotiation  in the Judical System“. 1972.

See:http://kuscholarworks.ku.edu/dspace/bitstream/1808/4755/1/KJV8NIAS.pdf.

4- Larson Aaron. “ How Does Plea Bargaining Work ? “ . 2000.

See:http://www.expertlaw.com/library/criminal/plea – bargaining.html

5- Linch Timothy. “ the Case Againest Plea Bargaining “. 2003

See:http:// www.cato.org/pubs/regulation/regv 26 n 3 -7.pdf

6- Longman ; Longman Advanced American Dictionary ,  ed , 2003.

See:http://www.Longman.com/dictionaries for free downloadable exercises and activities.

7- Mccoy Candace. “Plea Bargaining as Coercion: the Trial Penalty and Plea Bargaining  Reform“. 2005

See:http://web.gc.cuny.edu/criminalijustice/pages/../Mccoy-OLQarticle.pdf

8- Olin, Dirk ; “ Plea Bargain “ , 2002. See:http://truthinjustic.org/bargaining,htm

9- Schultz , David ; Encyclopedia of American Law , New York, Library of Congress Cataloging-in-Publication Data,2002.

10- Vanover, JosephW, “Utilitarian analysis of the Objectives of Criminal Plea Negatiation and Negatiation Sterrategy Choice“. 1998.

See:http://heinonlinebackup.com/hol-cgi-bin/get-pdf.cgi? handle=hein. journals/ ucinlr498 section