ابتکار زمخشری در مقامه نویسی
محورهای موضوعی : مطالعات نقد ادبی
1 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی
کلید واژه: مقامه نویسی, زمخشری, نثر فنی, نثر مصنوع, مقامات,
چکیده مقاله :
پس از آنکه بدیع الزمان همدانی کتاب مقامات خود را نگاشت بسیاری از نویسندگان پس از وی به پیروی از او به نگارش مقامه پرداختند که در همه آنها سبک و سیاق مقامات بدیع الزمان به چشم می خورد. در این میان زمخشری دانشمند برجسته ایرانی از توجه مردم به نثر فنی و مسجع مقامه استفاده می کند و به نگارش کتاب "المقامات" می پردازد و در آن ضمن کاربرد آرایه های گوناگون ادبی در نثری مسجع، گنجینه لغوی و مهارت نویسندگی خویش را به خدمت می گیرد تا به جای تعلیم شیوه های حیله گری و گدایی به تعلیم مکارم اخلاقی و صفات والای انسانی بپردازد . مقامات زمخشری بر خلاف دیگر مقامات، نه راوی دارد و نه حوادثی در آن به وقوع می پیوندد .این مقامات خالی از هزل و طنز است و اسلوب آن بجای داستان، پند و موعظه است. زمخشری خود به شرح مقاماتش پرداخته است و شیوه مقامه نویسی او در برخی از مقامه نویسان پس از وی تاثیر نهاده است.
