دوگانه ی امید و یاس اجتماعی در دولت دوازدهم بررسی عوامل، زمینه و پیامدها

محورهای موضوعی : تحولات اجتماعی

جلیل مختار ¹ (دانشجوی دکتری، دانشکده علوم انسانی، گروه جامعه شناسی، دانشگاه ازاد اسلامی، دهاقان، ایران)
منصور حقیقتیان ² (دانشیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان)
محمد علی چیت ساز ³ (استادیار گروه علوم اجتماعی، واحد دهاقان، دانشگاه آزاد اسلامی، دهاقان، ایران)

تاریخ دریافت : 1401/12/05 تاریخ پذیرش : 1402/05/28 تاریخ انتشار : 1402/03/01

کلید واژه: نظریه مبنایی, یاس اجتماعی, امیدواری اجتماعی, دولت دوازدهم,

چکیده مقاله :

هدف پژوهش حاضر واکاوی ‌دوگانه‌ی امید و یاس اجتماعی است. روش پژوهش حاضر کیفی از نوع نظریه‌ی مبنایی است. نمونه‌گیری به ‌صورت نظری انجام و با 20 نفر از صاحب‌نظران، شامل متخصصین و اساتید دانشگاه باسابقه‌ی پژوهشی مرتبط، مصاحبه‌هایی رودررو، عمیق و با طرح پرسش‌های باز انجام پذیرفت. نتایج نشان داد که، مقوله‌های محوری امید اجتماعی در ایران شامل" امکان پویایی و تحول، پیش‌بینی فرصت‌های مناسب در آینده، تصور آینده بهتر مطمئن‌تر و پاسخ مثبت به آینده روشن" هست. مقوله‌های محوری یاس اجتماعی در ایران شامل" نارضایتی اجتماعی، زیست اجتماعی پرتنش، بیگانگی اجتماعی به دست آمد. شرایط علی امیدواری اجتماعی شامل " پویایی و پیشرفت، بازتولید انگیزه، احساس کارآمدی و کنترل بر محیط" عوامل علی یاس اجتماعی شامل " احساس خطر و جامعه ریسکی، رسانه و محتوای سراسر ناامیدکننده، ارزیابی منفی آینده، فرسودگی" هست. شرایط زمینه‌ای امیدواری اجتماعی "امید سازگاری در آینده روشن، پویایی و نشاط اجتماعی، تحقق نیازهای اساسی" و شرایط مداخله‌گر یاس اجتماعی شامل" نداشتن افق روشن برای فردا، تحلیل رفتن مشروعیت سیستمی، اختلال در کارکردهای حیاتی جامعه" است. پیامدهای امید اجتماعی "سلامت اجتماعی، پایداری اجتماعی، سرزندگی" است و پیامدهای یاس اجتماعی به ترتیب" آینده هراسی، بازتولید مسائل حاد اجتماعی، تقابل نیاز و محرومیت، رواج رویکرد جمع گریزی، تقابل نیاز و محرومیت، جمع گریزی" به دست آمد. درنهایت راهبرد افزایش امید اجتماعی در ایران شامل " تشدید هیجان‌های مثبت، افزایش اعتماد اجتماعی، مشارکت و تعاملات اجتماعی، فراهم نمودن امکان تحرک اجتماعی و افزایش حمایت اجتماعی" پیشنهاد شد.

چکیده انگلیسی:

The purpose of the current research is to analyze the duality of social hope and despair. The present research method is qualitative based on grounded theory. Sampling was done theoretically and face-to-face, in-depth interviews with open-ended questions were conducted with 20 experts, including experts and university professors with relevant research experience. The results showed that the core categories of social hope in Iran include "the possibility of dynamism and transformation, predicting suitable opportunities in the future, imagining a better, more secure future, and a positive response to a bright future". The main categories of social despair in Iran include "social dissatisfaction, tense social environment, social alienation". The causal conditions of social hope include "dynamism and progress, reproduction of motivation, sense of efficacy and control over the environment". The causal factors of social despair include "feeling of danger and There is a risky society, the media and content are all disappointing, a negative evaluation of the future, exhaustion". The background conditions of social hope are "hope for adaptation in a bright future, social dynamism and vitality, fulfillment of basic needs" and the background conditions of social despair include "fear of a vague and unpredictable future. Perceived day-to-day discrimination is "social issues". Intervening conditions include "the dignity and honor of citizens, aspirational capacity of the society" and the intervening conditions of social despair include "not having a clear horizon for tomorrow, weakening of systemic legitimacy, disruption in the vital functions of society". The consequences of social hope are "social health, social stability, vitality" and the consequences of social hopelessness were obtained in the order of "future fear, reproduction of acute social issues, confrontation of need and deprivation, prevalence of collectivism approach, confrontation of need and deprivation, collectivism". Finally, the strategy of increasing social hope in Iran including "intensifying positive emotions, increasing social trust, participation and social interactions, providing the possibility of social mobility and increasing social support" was proposed.