تحلیل محتوای کتاب‌های فارسی خوانداری و نوشتاری دوره دوم ابتدایی از نظر توجه به مؤلفه‌های مهارت‌های تفکر انتقادی

محورهای موضوعی : برنامه درسی

حسین افلاکی فرد ¹ , امین امیری ²

1 - گروه اموزش علوم تربیتی ،دانشگاه فرهنگیان ،تهران ،ایران
2 - راهبر آموزشی دوره ابتدایی، کامفیروز، ایران. [e-mail]

تاریخ دریافت : 1402/03/29 تاریخ پذیرش : 1402/03/29 تاریخ انتشار : 1402/02/01

کلید واژه: تحلیل محتوا, کتاب خوانداری, کتاب نوشتاری, دوم ابتدایی,

چکیده مقاله :

کتب درسی، یکی از مهم ترین عوامل یادگیری هستند. هدف از پژوهش حاضر، تحلیل محتوای کتاب های فارسی خوانداری و نوشتاری دوره دوم ابتدایی از نظر توجه به مؤلفه های مهارت های تفکر انتقادی بود. برای دستیابی به این هدف ابتدا مولفه های؛ استنباط، استنتاج، ارزیابی مدارک و دلایل، تشخیص پیش فرض ها، و تعبیر و تفسیر به عنوان مؤلفه های تفکر انتقادی بر اساس بررسی های صورت گرفته از مقالات و پژوهش های مرتبط و مدل تفکر انتقادی لیپمن تعیین گردید و برای هر یک از مؤلفه ها نیز مصادیقی مشخص شد. روش پژوهش حاضر، تحلیلی -توصیفی و از نوع تحلیل محتوا بود. جامعه آماری، کتاب های فارسی خوانداری و نوشتاری دوره دوم ابتدایی که حجم نمونه برابر با جامعه آماری در نظر گرفته شد. ابزارهای گردآوری داده، در بخش تحویل اسنادی، فرم فیش برداری و در بخش تحلیل محتوا، فرم وارسی تحویل محتوای محقق ساخته است. واحد تحلیل این پژوهش صفحه (متن، تمرین ها و تصاویر) است. برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از شاخص آمار توصیفی استفاده شد. تجزیه و تحلیل محتوای کتاب های فارسی خوانداری و نوشتاری نشان داد که از بین مؤلفه های مهارت های تفکر انتقادی؛ مؤلفه استنتاج و تعبیر و تفسیر نسبت به مؤلفه های دیگر در کتاب خوانداری و نوشتاری دوره دوم ابتدایی دارای بیشترین فراوانی بود.

چکیده انگلیسی:

Textbooks are one of the most important learning factors. The purpose of the current research was to analyze the content of Persian reading and writing books of the second grade elementary school in terms of paying attention to the components of critical thinking skills. To achieve this goal, first the components; Inference, inference, evaluation of evidence and reasons, recognition of presuppositions, and interpretation were determined as components of critical thinking based on reviews of related articles, studies and Lipman's critical thinking model. For each component, some examples were also identified. The method was analytical-descriptive and content analysis. The statistical population is the Persian reading and writing books of the second grade of elementary school. the sample size of which was considered equal to the statistical population. Data collection tools were developed by the researcher in the document delivery stage, the form of receipt and in the content analysis stage, the content delivery verification form. The unit of analysis of this study is the page (text, exercises and images). Descriptive statistics indexes were used to analyze the data. Content analysis of Persian reading and writing books showed that among the components of critical thinking skills; The component of inference, interpretation, and interpretation had the highest frequency compared to other components in the reading and writing books of the second grade elementary school.