بررسی همبستگی فنوتیپی و تجزیه علیت صفات مختلف زراعی جو تحت شرایط آبیاری مطلوب و تنش خشکی
محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی
مهدی زارع
1
(گروه کشاورزی، واحد فیروزآباد، دانشگاه آزاد اسلامی، فیروزآباد، ایران)
کلید واژه: رگرسیون, همبستگی, اثرات مستقیم,
چکیده مقاله :
به منظور بررسی روابط صفات مختلف زراعی و تأثیر آن ها بر عملکرد دانه جو، دو آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل گرگان 4، نصرت، ریحان، ماکویی، والفجر، زرجو، گرگان، کویر، استراین و نیمروز بود. آزمایش اول تحت شرایط آبیاری مطلوب در تمام طول دوره رشد و آزمایش دوم (شرایط تنش خشکی) تا قبل از مرحله گلدهی مشابه آزمایش اول و از زمان ورود به مرحله گلدهی تا زمان برداشت آبیاری قطع گردید. در شرایط آبیاری مطلوب، عملکرد دانه با صفات تعداد روز از جوانه زنی تا رسیدگی فیزیولوژیکی، ارتفاع بوته، ضخامت ساقه، عملکرد بیولوژیکی، طول دانه و وزن سنبله و در شرایط تنش خشکی با صفات تعداد روز از جوانه زنی تا رسیدگی فیزیولوژیکی، ارتفاع بوته، عملکرد بیولوژیکی، طول دانه، ضخامت دانه، وزن سنبله و وزن صد دانه دارای همبستگی مثبت و معنی دار بود. بر اساس رگرسیون گام به گام، صفات عملکرد بیولوژیکی، وزن سنبله، وزن صد دانه و تعداد روز از جوانه زنی تا رسیدگی فیزیولوژیکی در شرایط آبیاری مطلوب و صفات وزن سنبله، طول دانه، طول سنبله، ضخامت دانه و عملکرد بیولوژیکی در شرایط تنش خشکی وارد مدل رگرسیونی شدند و به ترتیب 83 و 91 درصد از تغییرات عملکرد دانه را توجیه نمودند. نتایج تجزیه علیت در دو محیط نشان داد که صفت وزن سنبله دارای بیشترین اثرات مستقیم و غیر مستقیم مثبت بر عملکرد دانه است. بنابراین انتخاب این صفت جهت بهبود عملکرد دانه مطلوب به نظر می رسد.
In order to study of relationships between various agronomic traits and their influences on barley grain yield, two separate experiments were carried out in a randomized complete block design with three replications. Treatments were genotypes including Gorgan4, Nosrat, Reyhan, Makoii, Valfajr, Zarjou, Gorgan, Kavir, Esterain and Nimruz. The experiments were under drought stress and non-stress: stopping the irrigation at blooming stage till complete maturity stage conditions. The correlation coefficients were significantly positive between grain yield and days from emergence to physiological maturity, plant height, culm thickness, biological yield, kernel length and spike weight under non-stress condition. Days from emergence to physiological maturity, plant height, biological yield, kernel length, kernel thickness, spike weight and 100-grain weight significantly positively correlated with grain yield under stress condition. Using stepwise regression, spike weight, 100-grain weight and days from emergence to physiological maturity, spike weight, kernel length, spike length, kernel thickness and biological yield as independent variables, model determination coefficients were R2=0.83 and R2=0.91 under non-stress and stress conditions, respectively. path coefficients analysis showed that direct and indirect effects of spike weight on grain yield were the highest and positive under non-stress and stress conditions, indicating that direct selection to improve grain yield with this trait would be effective.
_||_
