تأثیر شیوه‌های کشت بر ویژگی‌های زراعی و عملکرد روغن ارقام گلرنگ بهاره

محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

محمد میرزاخانی ¹ (گروه کشاورزی، واحد نراق، دانشگاه آزاد اسلامی، نراق، ایران)
کبری گازرانی فراهانی ² (گروه کشاورزی، واحد فراهان، دانشگاه آزاد اسلامی، فراهان، ایران)
کریم نوزاد نمین ³ (گروه کشاورزی، واحد نراق، دانشگاه آزاد اسلامی، نراق، ایران)

تاریخ دریافت : 1393/12/27 تاریخ پذیرش : 1394/02/30 تاریخ انتشار : 1395/09/11

کلید واژه: شاخص برداشت, عملکرد بیولوژیک, عملکرد روغن, کشت غرقابی,

چکیده مقاله :

با توجه به محدودیت منابع آبی در مناطق گرم و خشک و همچنین شدت میزان تبخیر از سطح خاک، لذا انتخاب بهترین شیوه کشت در جهت کاهش اثرات سوء عوامل نامساعد محیطی از اهمیت خاصی برخوردار است. به منظور بررسی تأثیر شیوه‌های کشت بر ویژگی‌های زراعی و عملکرد روغن ارقام گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) بهاره این آزمایش در منطقه کاشان و در سال 1392 به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل چهار شیوه کشت غرقابی، کشت در کف شیار، کشت در محل داغ آب پشته‌ها و کشت روی پشته و سه رقم گلرنگ، گلدشت، بومی اصفهان و رقم صفه بود. صفاتی مانند ارتفاع بوته، قطر ساقه تعداد ساقه، تعداد غوزه پوک در هر بوته، تعداد غوزه در متر مربع، تعداد دانه در متر مربع، وزن دانه‌های غوزه‌ها، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت بوته و عملکرد روغن مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد اثر برهمکنش شیوه‌های کشت و ارقام بر صفات ارتفاع بوته، تعداد غوزه در متر مربع، تعداد دانه در متر مربع، وزن دانه‌های غوزه‌ها، عملکرد بیولوژیکی، شاخص برداشت بوته و عملکرد روغن معنی‌دار شد. همچنین بالاترین عملکرد روغن (7/389 کیلوگرم در هکتار) در شیوه کشت بذور در محل داغ آب و رقم گلدشت و کمترین آن (3/254 کیلوگرم در هکتار) در شیوه کشت پشته و رقم بومی اصفهان تولید شد. بنابراین در مناطق با آب و هوای گرم و خشک مانند کاشان، شیوه کشت روی خط داغ آب می‌تواند باعث کاهش تجمع املاح ناشی از تبخیر سطحی شود.

چکیده انگلیسی:

The adverse effects of unfavorable environmental factors are important in warm and dry regions due to limited water resources and evaporation. This study was carried out to determine agronomic traits and oil yield of safflower (Carthamus tinctorius L.) cultivars planting methods at Kashan in 2014. The experiment was conducted as factorial arrangemed in a randomized complete block design with three replications. Treatments were planting methods (flooding, furrow bed method, high water mark, planting on rows) and safflower cultivars (Goldasht, Esfahan local, Soffeh). Each plot consisted of 4 rows, 5 m long with 50 cm between rows space and 5 cm between plants on the rows. Plant height, stem diameter, number of branch, number of unfilled capsuls, number of capsuls per m-2, number of seed per m-2, weight of seeds, biological yield, harvest index of plant and oil yield were measured. Results showed that the interaction between safflower cultivars and planting methods on plant height, number of capsuls per m-2, number of seed per m-2, weight of capsuls grains, biological yield of plant, harvest index and oil yield was significant. The highest and lowest oil yield (389.7 and 254.3 kg ha-1) were obtained with Goldasht cultivar in high water mark and Esfahan local cultivar in planting on furrow. Therefore, safflower planting at high water mark method can reduces the accumulation of salts from the evaporation surface in areas with hot and dry weather, such as kashan