بررسی اثر تنش خشکی و عناصر ریزمغذی (روی و منگنز) روی عملکرد و اجزای عملکرددانه گیاه ارزن معمولی

محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

اعظم گیدسکی ¹ (دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران)
رضا برادران ² (گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد بیرجند، دانشگاه آزاد اسلامی، بیرجند، ایران)

تاریخ دریافت : 1395/02/10 تاریخ پذیرش : 1395/09/18 تاریخ انتشار : 1397/02/01

کلید واژه: روی, منگنز, دور آبیاری, محلولپاشی,

چکیده مقاله :

توجه به گیاهانی که قادرند به سلامتی انسان و دام کمک کنند و احتیاجات آن نیز کم میباشد در این دهه رو به افزایش بوده است. به منظور بررسی تاثیر دور آبیاری و محلولپاشی عناصر ریزمغذی بر روی ارزن معمولی، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده، در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1391 در مزرعهای در شهر سربیشه انجام شد. تیمارها شامل دور آبیاری (7 ، 14 و 21 روزه) و محلولپاشی عناصر ریزمغذی در چهار سطح (محلولپاشی های منگنز، روی، توام منگنز و روی و بدون محلولپاشی) به ترتیب به کرتهای اصلی و فرعی اختصاص یافتند. کاهش دور آبیاری به 7 روز عمدتا از طریق افزایش تعداد دانه در خوشه (28 درصد نسبت به دور آبیاری 21 روزه) و افزایش تعداد خوشه در بوته (68/25درصد نسبت به دور آبیاری 21 روزه) سبب افزایش عملکرد دانه شد. محلولپاشی توام عناصر ریزمغذی نیز از طریق افزایش تعداد دانه در خوشه (29/23 درصد نسبت به تیمار بدون محلولپاشی) و افزایش تعداد خوشه در بوته (17/15 درصد نسبت به تیمار بدون محلولپاشی) سبب افزایش عملکرد دانه شد. نتایج نشان داد که کاهش فاصله آبیاری به 7 روز و محلولپاشی عناصر ریزمغذی عملکرد و اجزای عملکرد ارزن معمولی را افزایش داد. بالاترین عملکرد دانه (6/222 گرم در متر مربع) درشرایط آبیاری 7 روزه و محلولپاشی توام منگنز و روی بود.

چکیده انگلیسی:

In this decade, plants with low requirements which may contribute to human health have been increasingly considered. To investigate the effect of irrigation interval and foliar application of micronutrients on Panicum miliaceum, an experiment was conducted as split plot arrangement based on randomized complete block design with three replications in Sarbisheh agricultural research farm in 2012. Treatments including irrigation interval (7, 14 and 21 days) and foliar application of micronutrients in four levels (foliar application of manganese, zinc, zinc manganese and without foliar application) were assigned to main plot and sub plot, respectively. By decreasing irrigation interval to 7 days, the grain yield was increased mainly through increasing the number of grains per panicle (28% towards 21 day irrigation interval) and increasing the number of panicles per plant (25/68% towards 21 day irrigation interval). The foliar application of micronutrients improved the grain yield through enhancing grain number per panicle (23/29% towards treatment without foliar application) and enhancing panicle number per plant (15/17% towards treatment without foliar application). Findings showed that decreasing irrigation interval to 7 days and foliar application of micronutrients increased the yield and yield components of Panicum miliaceum. The maximum grain yield (222/6 grams per square meter) was under 7 day irrigation conditions and foliar application of manganese and zinc.

منابع و مأخذ:

اصغری­پور، م.، ا. قنبری­بنجار.، ح. عزیزمقدم.، ع. سیروس­مهر و م. حیدری. 1391. اثرفاضلاب تصفیه شدهشهری همراه با محلول‌پاشی عناصرریزمغذی بررشد و جذب عناصرغذایی درمنطقه زابل. مجله علوم وفنون کشاورزی ومنابع طبیعی. علوم آب وخاک.  جلد 16، شماره62:  35 -49

بابائیان، م.، م . حیدری و ا. قنبری. 1389. اثرتنش خشکی ومحلول‌پاشی عناصرکم مصرف برویژگی‌های فیزیولوژیک وجذب عناصرغذایی درآفتابگردان (Helianthus annus L.). مجله علوم زراعی ایران. جلد12، شماره4: 377- 391

ثقه الاسلامی، ج.، م.کافی.، ا. مجیدی.، ف. درویش و ق. نور­محمدی. 1384. تاثیرکم آبیاری برعملکرد و بازدهاستفاده ازآب سه گونه ارزن. مجله علمی- پژوهشی علوم کشاورزی.  سال یازدهم ، شماره 4 :  121- 131 

حاجی حسنی اصل، ن.، ا. مرادی­اقدم.، ا. ح.  شیرانی­راد.، ن. حسینی و م. رسایی­فر  . 1389. اثر تنش خشکی برعملکرد علوفه و برخی صفات زراعی ارزن، سورگوم وذرت درکشت تاخیری. مجله پژوهش‌‌های به زراعی. جلد2، شماره 1: 63- 74

خزاعی، ح.، ع. ا. محمدآبادی و ا. برزوئی. 1384. بررسی صفات مورفولوژیک وفیزیولوژیک انواع ارزندررژیمهای مختلف آبیاری. مجله پژوهشهای زراعی ایران.  جلد3،  شماره1: 35- 44

رفیعی، م. 1389. اثرفاضلاب تصفیه شده شهری ومحلول‌پاشی عناصرریزمغذی روی و منگنز برعملکرد وخصوصیات کیفی ارزن دم‌روباهی. همایش ملی ایده‌‌های نو درکشاورزی. صفحه  529

زند، بهنام.، ع. سروش­زاده.، ف. قناتی و ف. مرادی. 1388. اثرمحلول‌پاشی عنصر روی وتنظیم کنندهرشداکسین برعملکردواجزای عملکرددانه ذرت دانه‌ای. مجله به زراعی نهال و بذر. جلد25، شماره 4: 431- 448

صنوبر، ع.، س. ع. طباطبائی وف. دهقانی.1390. اثردورآبیاری برعملکرد دانه، اجزای عملکرد و شاخص برداشت ژنوتیپ‌‌های گندم نان درمنطقه یزد. مجله تنش‌‌های محیطی درعلوم زراعی. جلد3، شماره 2:  95-104

کریمی، ا.، م. همایی.، م. معز اردلان.، ع .م. لیاقت و ف. رییسی . 1384. اثرکود- آبیاری بر عملکرد وکارآیی مصرف آب درذرت به روش آبیاری قطره‌ای- خطی. مجله علمی پژوهشی علوم کشاورزی. سال دوازدهم، شماره3: 561-  575

مارالیان، ح.، ر. طالشمیکائیل. ، ک. شهباری. ، م. ترابی گیگلو.  1387. اثرمحلول­پاشی آهن وروی دربهبود خصوصیات کمی وکیفی دانه سه رقم گندم. پژوهش کشاورزی، آب، خاک وگیاه در کشاورزی. جلد 8، شماره 4: 47 - 60

Bameri, M. 2012. Effect of different microelement treatment on wheat (Triticumaestivum) growth and yield. International Research Journal of Applied and Basic Sciences. 3 (1): 219-223.

Davoody, N., M. J. Seghatoleslami, S. GH. Mousavi, and A. Azari Nasrabad. 2013. Foxtail millet responses to bulk and nanozinc oxcide particles in water stress Conditions. Annual Review and Research in Biology. 3(4): 973-959.

Ghanbari, A., B. Siahsar, A. Tavassoli, Y. Esmailian, and M. Babaeian. 2011. Effect of uniconazole and cycocelon growth, yield and nutrients uptake of pearl millet under drought stress condition. American- Eurasian J. Agric and Environ. 10(5): 857- 862.

Heidari, H. 2012. Foxtail Millet (Setaria italica) Mother plants exposure to deficit and alternate Furrow irrigation and their effect on seed germination. Scholars Research Library. Annals of Biological Research. 3 (6):2559-2564.

Keshavars, L., H. Farahbakhsh, and P. Golka. 2012. The effects of drought stress and Superabsorbent polymer on morphysiological traits of pear millet (Pennisetum glaucum). International Research Journal of Applied and Basic Sciences. 3 (1): 148-154.

Kocjan Acko, D., L. Santavec, and C. Monika. 2012. Production of common millet (Panicum miliaceum L.) in Slovenia and effect of sowing time and sowing density on grain yield of the ‘Sonček’ cultivar. Journal of Food Agriculture and Environment. 10 (1): 417-422

Zeidon, M. S., F. M. Manalf, and H.A. Hamouda. 2010. Effect of foliar fertilization of Fe, Mn and Zn on wheat yield and quality in low sandy soils fertility. World Journal of Agricultural Sciences. 6 (6): 696- 699.