بررسی روند رشد دانه برخی ارقام گندم دیم

محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

علی احمدی ¹ (محقق بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرم آباد، ایران)
طهماسب حسین پور ² (استادیار پژوهش، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی لرستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، خرم آباد، ایران)
فریبا محمدی ³ (کارشناس ارشد سازمان جهاد کشاورزی اندیمشک)
راضیه پور قاسمی ⁴ (دانشجوی سابق کارشناسی ارشد اگرواکولوژی زابل، زابل، ایران)

تاریخ دریافت : 1394/05/06 تاریخ پذیرش : 1394/08/13 تاریخ انتشار : 1396/03/01

کلید واژه: تاریخ کاشت, گندم, ژنوتیپ, پرشدن دانه,

چکیده مقاله :

وزن نهایی دانه یکی از اجزای عملکرد دانه در گندم است که به سرعت و طول دوره‌ی پر شدن آن وابسته است. درک فرآیند پر شدن دانه ممکن است در برنامه‌های اصلاحی گندم برای افزایش عملکرد دانه و تولید ارقام مورد نظر سودمند باشد. به همین منظور جهت بررسی اثرات تراکم بذر بر روند رشد دانه ارقام گندم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با استفاده از سه رقم گندم دیم (کوهدشت، چمران و زاگرس) و پنج تراکم بذر (100، 200، 300، 400 و 500 دانه در متر مربع) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی خرم‌آباد اجراء گردید. برای برآورد مؤلفه‌های رشد دانه، پس از گرده افشانی طی هشت مرحله نمونه برداری با فواصل زمانی پنج روزه، وزن خشک تک دانه اندازه‌گیری گردید. نتایج نشان داد که عملکرد دانه با عملکرد بیولوژیک، عملکرد کاه و تعداد سنبله در متر مربع همبستگی مثبت و بسیار معنی‌دار، و با وزن هزار دانه و وزن هکتولیتر همبستگی منفی اما بسیار معنی‌دار و با تعداد دانه در سنبله، سرعت و مدت پر شدن دانه همبستگی منفی و غیر معنی‌دار داشت. روند تغییرات وزن خشک تک دانه هر سه رقم نشان داد که بیشترین وزن خشک تک دانه مربوط به رقم کوهدشت با تراکم 300 دانه در متر مربع و کمترین وزن خشک تک دانه مربوط به همین رقم با تراکم 200 دانه در متر مربع بود.

چکیده انگلیسی:

Grain weight and grain yield components of the velocity and duration of filling them. Understanding the process of grain filling in wheat breeding programs may be used to increase the yield of cultivars helpful. In order to evaluate the effect of seed density on the growth of wheat grain, a factorial experiment in a randomized complete block design with three varieties of wheat (Koohdasht, Chamran and Zagros) and seed densities (100, 200, 300 400 and 500 seeds per square meter) was conducted at the agricultural Research Station in Khorramabad. Components for grain growth after pollination eight sampling intervals of five days, grain dry weight was measured. The results showed that grain yield, biological yield, straw yield and number of ears per square meter and highly significant positive correlation, negative correlation with seed weight and hectoliter weight but very significant and the number of grains per spike, and for high-speed grain non-significant negative correlation. The dry weight of grain every three varieties showed that the dry weight of the grain density of 300 seeds per square meter Koohdasht and lowest grain yield was related to the number density of 200 seeds per square meter