تعیین عوامل مؤثر بر محدود شدن پراکنش گونه کرفس کوهی(Kelussia odoratissima Mozaff.) در منطقه کهگیلویه

محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

اسفندیار جهانتاب ¹ (گروه علوم مرتع، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان)
عادل سپهری ² (گروه علوم مرتع، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان)
منصور مصداقی ³ (گروه علوم مرتع، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان)
حسین بارانی ⁴ (دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان)
عباس باقری ⁵ (دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج)

تاریخ دریافت : 1393/07/04 تاریخ پذیرش : 1393/10/11 تاریخ انتشار : 1394/07/09

کلید واژه: رویشگاه, کرفس کوهی, انقراض, کهگیلویه,

چکیده مقاله :

هدف اصلی این تحقیق بررسی رویشگاه (فعلی و قبلی) کرفس کوهی بانام علمی Kelussia odoratissima Mozaff. و تعیین عوامل اکولوژیکی که پراکنش آن را در منطقه کهگیلویه محدود می‌کند، می‌باشد. ابتدا نقشه توپوگرافی منطقه تهیه و در محیط GIS وارد گردید. با استفاده از DEM نقشه ارتفاع، شیب و جهت تهیه شد. به‌طور مشابه نقشه‌های کاربری اراضی، ارزیابی اراضی، تبخیر، دما و بارندگی منطقه تهیه شد. 12 ترانسکت تصادفی (6 ترانسکت در رویشگاه فعلی(توده کرفس) و 6 ترانسکت در رویشگاه قبلی(زیستگاه) کرفس) مستقر گردید. 440 پلات 2 متر 2 متر در امتداد ترانسکت ها برداشت شد. درصد پوشش تاجی و تعداد پایه کرفس کوهی به همراه درصد تاج پوشش و تعداد پایه سایر گونه‌های همراه در هر پلات تعیین گردید. 12 نمونه خاک به‌طور تصادفی در عمق‌های مختلف در دو محل رویشی برداشت گردید تا پارامترهای خاک شامل کربن آلی، عمق و بافت خاک تعیین گردند. مقادیر متناظر هر پلات از نقشه‌های تهیه‌شده استخراج و به همراه سایر اطلاعات زمینی به محیط صفحه گسترده وارد شد. آنالیز رگرسیون نا پارامتری برای تعیین ارتباط بین پارامترهای بیوفیزیکی کرفس کوهی و پارامترهای محیطی انجام شد. آنالیز واریانس به‌منظور مشخص کردن تفاوت متغیرهای مورداندازه‌گیری بین محل رویش فعلی و قبلی کرفس صورت پذیرفت. نتایج نشان داد که تفاوت معنی‌داری در سطح 5 درصد در خصوص پارامترهای محیطی دو محل توده کرفس و زیستگاه کرفس وجود ندارد. به نظر می‌رسد عواملی غیر از عوامل اکولوژیک و بیولوژیک (تأثیر گونه‌های همراه)، نظیر عوامل انسانی تأثیر بر حضور و عدم حضور کرفس کوهی داشته است.

چکیده انگلیسی:

The aim of this research was to study its habitat and to define main ecological factors that limit its distribution objective of this study was to examine Kelussia odoratissima Mozaff. habitat and to determine affecting ecological factors on its distribution in Kohgiluyeh region. Vector base topographic map of the area was acquired and interred into GIS program. Height, slope and aspect maps were generated by creating DEM image. Land use, land evaluation, evaporation, temperature and precipitation maps of the area were seemingly created. 12 random transects (six in present and six in previous habitats) of Kelussia were laid out. 440 quadrats with the size of two by two meters were systematically plotted along transects. Canopy cover percentage and the number of Kelussia along with total canopy cover of other accompanying species were estimated in each quaderats. 12 soil samples were gathered in two sites to define, soil parameters including organic carbon, texture and soil depth. The associated pixel values of each plot were extracted and added to prepare spread sheet of field data base. Non parametric regression analysis was performed to determine association between biophysical parameters of Kelussia and environmental parameters. Analysis of variance was performed to see if there exists any difference between present and previous sites of Kelussia in terms of their environmental parameters. Results show that there is no significant difference between environmental parameters of present and previous sites of Kelussia. Its seems that factors excepts ecological and biological, such as human factors is impact on Kelussia.