اثر میکوریزا و پتاسیم بر عملکرد و اجزای عملکرد سیاهدانه در رژیم‌های مختلف آبیاری

محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

خسرو طاهری حقیقی ¹ (دانشگاه آزاد ارسنجان)
برمک جعفری ² (هیات علمی دانشگاه ازاد اسلامی واحد ارسنجان)
عبدالرضا جعفری ³ (هیئت علمی واحد ارسنجان)
حمیدرضا میری ⁴ (هیات علمی دانشگاه ازاد اسلامی واحد ارسنجان)
حمید رضا ابراهیمی ⁵ (هیات علمی)

تاریخ دریافت : 1401/06/01 تاریخ پذیرش : 1402/07/30 تاریخ انتشار : 1402/10/01

کلید واژه: تنش خشکی, عملکرد بیولوژیک, عملکرد روغن, ظرفیت مزرعه, تعداد فولیکول,

چکیده مقاله :

به منظور بررسی اثر کاربرد قارچ میکوریزا و پتاسیم بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه سیاهدانه در سطوح مختلف آبیاری، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 1398-1397 در شهرستان مرودشت انجام گردید. چهار سطح آبیاری (آبیاری در با 100، 75، 50 و 25 درصد ظرفیت زراعی) به عنوان کرت اصلی و کاربرد و عدم کاربرد قارچ میکوریزا، کاربرد و عدم کاربرد کود پتاسیم به صورت فاکتوریل در کرت فرعی در نظر گرفته شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر آبیاری، قارچ مایکوریزا، پتاسیم و همچنین اثرات متقابل آبیاری و قارچ مایکوریزا بر صفات مورد مطالعه معنی‌دار شد. با افزایش تنش خشکی ارتفاع بوته، تعداد شاخه جانبی، تعداد فولیکول در بوته، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و عملکرد روغن کاهش یافت. بیشترین عملکرد دانه مربوط به آبیاری در 100 درصد ظرفیت زراعی در شرایط کاربرد قارچ میکوریزا (856 کیلوگرم در هکتار) و کمترین عملکرد دانه مربوط به آبیاری در 25 درصد ظرفیت زراعی در شرایط عدم کاربرد قارچ مایکوریزا (174 کیلوگرم در هکتار) به دست آمد. همچنین، نتایج نشان داد که کاربرد قارچ میکوریزا در شرایط آبیاری در 75 درصد ظرفیت زراعی منجر به افزایش عملکرد و اجزای عملکرد دانه شد و با تیمار آبیاری در 100 درصد ظرفیت زراعی در شرایط عدم کاربرد قارچ میکوریزا اختلاف معنی‌داری نداشت. در تیمار آبیاری در 25 درصد ظرفیت زراعی بین کاربرد و عدم کاربرد قارچ میکوریزا برای اکثر صفات سیاهدانه اختلاف معنی‌داری مشاهده نشد.

چکیده انگلیسی:

In order to investigate the effect application of mycorrhizal fungus and potassium fertilizer on trait of Black Cumin (Nigella sativa) in different irrigation levels, an experiment was conducted as split factorial based on randomized complete block design (RCBD) with 3 replications during 2018-2019 in Marvdasht city. Four irrigation levels with 100, 75, 50 and 25% of field capacity were considered as the main plot and application and non-application of mycorrhizal fungus, application and non-application of potassium fertilizer as a factorial in the sub-plot. Analysis of variance indicated that the effects of irrigation, mycorrhiza, potassium, and also the interaction between irrigation and mycorrhiza on the studied traits were significant. With increasing of drought stress, plant height, number of lateral branches, number of follicles per plant, grain yield, biological yield and oil yield was decreased. The highest grain yield related to irrigation 100% of field capacity in the application of mycorrhizal (856 kg/ha) and the lowest grain yield was obtained irrigation with 25% field capacity in non-application mycorrhizal (174 kg/ha). Also, the results indicated that the application of mycorrhizal in treatment irrigation with 75% of field capacity led to an increase in traits of Black Cumin and there was no significant difference with 100% field capacity irrigation and no application of mycorrhizal treatment. In the 25% field capacity of irrigation, no significant difference was observed between the application and non-application of mycorrhizal for most traits of Black Cumin.