اثر افزایش غلظت دی اکسید کربن در شرایط وجود خشکی بر توانایی رقابتی علف های هرز با ذرت
محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی
حمید رضا میری
1
(استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارسنجان)
کلید واژه: تغییر اقلیم, رقابت, مسیر فتوسنتزی, سه کربنه, چهار کربنه,
چکیده مقاله :
به منظور بررسی اثرات افزایش غلظت CO2 به همراه تغییر میزان رطوبت خاک بر رشد و توانایی رقابتی ذرت در برابر گیاهان زراعی و علف های هرز سه کربنه و چهارکربنه، آزمایش گلخانه ای در دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارسنجان در سال 1391 انجام شد. آزمایش شامل بررسی اثر دو تیمار غلظت معمولی (ppm 400) و افزایش یافته (ppm 800) CO2 و دو تیمار آبیاری معمولی و تنش خشکی بر گیاهان ذرت، گندم، آفتابگردان، ارزن و علف های هرز تاج خروس، سلمه تره، قیاق و یولاف وحشی بصورت کشت تکی و کشت مخلوط با ذرت بود. صفات سطح برگ، وزن خشک ساقه، برگ، ریشه و شاخص توانایی رقابتی (PRY) برای هر گیاه اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت CO2 رشد اندام های هوایی، سطح برگ و ریشه در گیاهان گندم، آفتابگردان، سلمه تره و یولاف وحشی افزایش یافت، در حالیکه در ذرت، ارزن، تاج خروس و قیاق تغییر معنی داری نشان نداد. تنش خشکی وزن خشک، گندم، آفتابگردان، ذرت و ارزن را به ترتیب 2/25، 3/30، 30 و 32 درصد کاهش داد، اما در شرایط CO2 بالا این مقادیر به ترتیب 0، 3/10، 0 و 7/19 درصد بود. در واقع در شرایط افزایش CO2 اثرات تنش خشکی بر گیاهان سه کربنه و چهارکربنه کاهش یافته و بخشی از اثرات تنش خشکی با افزایش CO2 از بین رفت. همچنین نتایج نشان داد که با افزایش CO2 توانایی رقابتی علف های هرز سه کربنه در برابر ذرت افزایش می یابد. این امر سبب تغییر برهمکنش رقابتی گیاهان سه کربنه و چهارکربنه با علف های هرز در شرایط تنش خشکی و افزایش CO2 تغییر می‌شود. بطوریکه رقابت علف های هرز سه کربنه در برابر گیاهان زراعی چهارکربنه افزایش یافته و خسارت ناشی از این گیاهان بیشتر شود.
In order to study the effects of CO2 enrichment with changed water availability on growth and competetivness of corn against C3 and C4 crop and weeds, a greenhouse experiment was conducted at Arsanjan Islamic Azad University in 2012. The experiment was evaluation the effect of two CO2 concentrations (400 ppm and 700 ppm) and two irrigation treatments (control irrigation and drought) on corn, wheat, sunflower, millet and the weeds pigweed, lambsquarter, wild oat and johnson grass in monoculture and mixed culture with corn. Measured traits were leaf area, stem dry weight, leaf dry weight, shoot dry weight and plan relative yield. The results showed that CO2 enrichment increased shoot growth, leaf area and root growth of wheat, sunflower, lambsquarter and wild oat while there was no significant changes in corn, millet, pigweed and Johnson grass. Drought stress reduced wheat, sunflower, corn and millet by 25.2, 30.3, 30 and 32% respectively but, in elevated CO2 concentration these values were 0, 10.3, 0 and 19.7%. In fact CO2 enrichment reduced detrimental effects of drought on C3 and C4 plants. The results also showed that with increasing CO2 concentration competitiveness of C3 weeds increased against corn. This means that the competition interaction of C4 crop can be change against weeds in drought and increased CO2 concentration which it can increasing C3 weeds damages on crop plants.
