اثر پوست مرکبات و زمان بر تثبیت روی و نیکل در خاک

محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

بهاره لرستانی ¹ , مهرداد چراغی ² , هاجر مریخ پور ³

1 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان
2 - استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان
3 - استادیار دانشگاه سید جمال الدین اسدآبادی

تاریخ دریافت : 1393/11/06 تاریخ پذیرش : 1393/11/06 تاریخ انتشار : 1393/10/11

کلید واژه: روی, آلودگی خاک, نیکل, تثبیت درجا,

چکیده مقاله :

بررسی و شناسایی عوامل آلاینده در خاک امری ضروری است. تکنیک‌های مختلفی برای کاهش مقدار یون‌های فلزی از محیط آلوده وجود دارد که هر کدام از آن‌ها دارای مزایا و معایبی بر اساس سادگی، انعطاف پذیری، موثر بودن فرآیندها، قیمت، مشکلات تکنیکی و نگهداری می‌باشند. استفاده از جاذب‌های آلی یکی از تکنیک‌های جدید با هزینه اقتصادی مناسب می‌باشد. در این مطالعه پوست مرکبات به‌عنوان یک جاذب آلی ارزان قیمت در کاهش قابلیت تحرک عناصر روی و نیکل به عنوان تابعی از زمان مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور یک نمونه خاک در آزمایشگاه به طور مصنوعی و جداگانه با محلول‌های حاوی روی و نیکل با غلظت 600 میلی‌گرم بر لیتر آلوده شد. پس از آماده سازی خاک آلوده 5 درصد جاذب (پوست مرکبات) به نمونه‌های خاک اضافه شد. در فواصل زمانی 3 ساعت 1، 3، 7 ، 14، 21 و 28 روز نمونه‌برداری از آن‌ها صورت گرفت. آزمایش با 2 تیمار، خاک آلوده شده همراه با پوست مرکبات و خاک آلوده شده بدون پوست مرکبات به‌عنوان شاهد در طرح کاملا تصادفی انجام شد. آنالیز آماری با استفاده از نرم افزار SAS (نسخه 1/9) و آزمون دانکن در سطح 5 درصد انجام شد. نتایج نشان داد که پوست مرکبات در ابتدا به‌دلیل تاثیر بر کاهش پی‌اچ خاک و فراهم کردن شرایط برای انحلال فلزات جذب شده، موجب افزایش نسبی قابلیت تحرک فلزات در خاک می‌شوند، اما در ادامه گذشت زمان و طولانی شدن دوره انکوباسیون منجر به افزایش جذب فلزات بر سطوح جاذب آلی شده و در نتیجه قابلیت انحلال و تحرک آنها در خاک کاهش می‌یابد. میانگین غلظت روی در خاک شاهد و تیمار شده با پوست مرکبات به ترتیب 8/107 و 3/98 میلی‌گرم بر کیلوگرم و میانگین غلظت نیکل به ترتیب 5/144 و 4/134 میلی‌گرم بر کیلوگرم بدست آمد. در هر دو عنصر تفاوت بین تیمار شاهد و پوست مرکبات معنی‌دار بود.

چکیده انگلیسی:

Investigating and identifying soil contaminants soil are essential. A wide range of techniques are available for the removal of metal ions from polluted environments. Each of them has advantages and disadvantages based on simplicity, flexibility, efficiency of processes, cost, technical and maintenance problems. Therefore, easy, effective, economical and environmentally friendly techniques for treatments are needed. Use of organic absorbents is one of the newest and most appropriate cost techniques. In this study, soil was treated with citrus peel as low cost organic immobilizers in order to investigate the time effect on decreasing mobility of Ni and Zn. The soil was artificially contaminated with Ni and Zn in separate containers. Both elements were incorporated at a dose of 600 mg l-1 and then citrus peel was added to soils at the rate of 5%. Sampling of treatments was in 1h, 1, 3, 7, 14, 21, 28 days of incubation. The experiment was done with 2 treatments including polluted soil samples with and without citrus peel as control in completely randomized design. Statistical analysis done using the SAS software (version 9.1) and Duncan test was performed at 5% level. Results indicated that at the first time of incubation, the pH of soils decreased due to the presence of citrus peel and increased the availability of metals. But the prolonged incubation time led to increasing metal adsorption onto organic adsorbent surfaces and decreasing the metal concentration in exchangeable fraction. Mean Zn concentrations in the control soil and soil treated with citrus peel, were 107.8 and 98.3 mg kg-1 and mean Ni concentrations were 144.5 and 134.4 mg kg,-1 respectively. Differences in control and the citrus peel treatment for both elements were significant.