برهمکنش نیتروژن و تلقیح بذر با باکتری‌های آزادزی تثبیت کننده نیتروژن بر فیلوکرون و انتقال مجدد مواد فتوسنتزی و سهم آن‌ها در عملکرد دانه گندم

محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

رئوف سید شریفی ¹ , پریسا قنبری ² , حسین کمری ³

1 - - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
2 - - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
3 - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

تاریخ دریافت : 1394/07/02 تاریخ پذیرش : 1394/07/02 تاریخ انتشار : 1394/06/10

کلید واژه: عملکرد, گندم, انتقال ماده خشک, باکتری های محرک رشد, سرعت ظهور برگ,

چکیده مقاله :

به منظور ارزیابی برهمکنش نیتروژن و تلقیح بذر با باکتری‌های آزادزی تثبیت کننده نیتروژن بر فیلوکرون و انتقال مجدد مواد فتوسنتزی و سهم آن‌ها در عملکرد دانه گندم، آزمایشی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه محقق اردبیلی به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی در سال زراعی 92-1391 اجرا گردید. فاکتورهای مورد بررسی شامل تلقیح بذر با باکتری‌های آزادزی تثبیت کننده نیتروژن در پنج سطح (عدم تلقیح، تلقیح بذر با ازتوباکتر کروکوکوم استرین 5، آزوسپریلیوم لیپوفروم استرین OF و سودوموناس پوتیدا با دو سویه 4 و 11) و مقادیر کود نیتروژنه در چهار سطح (صفر، 60، 120 و 180 کیلوگرم در هکتار) از منبع اوره بود. نتایج نشان داد که بالاترین عملکرد (5/3829 کیلوگرم در هکتار)، اجزای عملکرد و سرعت ظهور برگ به ترکیب‌ تیماری تلقیح بذر با ازتوباکتر × مصرف 180 کیلوگرم کود نیتروژنه در هکتار و کم‌ترین آن‌ها در عدم تلقیح بذر با باکتری‌های آزادزی تثبیت کننده نیتروژن × عدم مصرف کود نیتروژنه به دست آمد. بیشترین مشارکت ذخایر ساقه و اندام هوایی در عملکرد دانه در ترکیب تیماری عدم تلقیح بذر با باکتری‌ها × عدم مصرف کود نیتروژنه به دست آمد. در نتیجه به منظور افزایش عملکرد و افزایش سرعت ظهور برگ گندم می توان کاربرد 180 کیلوگرم کود نیتروژن در هکتار در تلقیح بذر با ازتوباکتر را توصیه نمود.

چکیده انگلیسی:

   In order to study the interaction effects of nitrogen and seed inoculation by free living nitrogen fixing bacteria on phyllochron, dry matter remobilization and their contribution to yield of wheat, a factorial experiment was conducted based on randomized complete block design with three replications in experimental field of Mohaghegh Ardabili University in 2012. Factors were: nitrogen rates in three levels (0, 60, 120 and 180 kg N ha-1) from urea and seed inoculation with free living nitrogen fixing bacteria in five levels containing: without inoculation (as control), seed inoculation with Azotobacter chroococcum strain 5, Azospirillum lipoferum strain OF, Psedomunas  putida strains of  4  and 11. Results showed that maximum of grain yield (3829.5 kg/ha), yield components and leaf appearance rate belonged to application of N180×seed inoculation with Azotobacter and minimum was obtained from N0 × control. Maximum dry matter remobilization from stem and shoot organs was obtained from N0× control. In conclusion, to increase grain yield and decrease phyllochron, application of N180 × seed inoculation with Azotobacter  can be recommended.