ترکیبات تشکیل دهنده، ترکیبات فنلی، خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد میکروبی اسانس گیاه دارویی Satureja khuzestanica Bunge. در جنوب ایران

محورهای موضوعی : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

رامین بابادائی سامانی ¹ (گروه علوم باغبانی، واحد استهبان، دانشگاه آزاد اسلامی، استهبان، ایران)
رضا شیرالی ² (گروه علوم باغبانی، واحد استهبان، دانشگاه آزاد اسلامی، استهبان، ایران)
اردلان علیزاده ³ (گروه علوم باغبانی، واحد استهبان، دانشگاه آزاد اسلامی، استهبان، ایران)

تاریخ دریافت : 1394/02/28 تاریخ پذیرش : 1394/02/28 تاریخ انتشار : 1394/02/11

کلید واژه: اسانس, کارواکرول, مرزه خوزستانی, باکتری اشرشیا کلی, مخمر کندیدا آلبیگنس,

چکیده مقاله :

جنس مرزه Satureja متعلق به تیره نعناع و دارای حدود 235 گونه بوده که 16 گونه آن در ایران وجود دارد که 9 گونه بومی ایران هستند. این آزمایش به منظور بررسی ترکیبات تشکیل دهنده اسانس، ترکیبات فنلی، خاصیت آنتی اکسیدانی و ضد میکروبی اسانس گیاه دارویی مرزه خوزستانی انجام شد. اندام‌های هوایی مرزه خوزستانی، از زیستگاه طبیعی این گیاه در استان خوزستان جمع‌آوری گردیدند. اسانس‌گیری به روش تقطیر با آب توسط دستگاه کلونجر انجام شد. تعیین ترکیبات فنلی با استفاده از ماده فولین سیوکالتیو و خاصیت آنتی اکسیدانی به روشDPPH (2و2 دی فنیل، 1 پیکریل هیدرازیل) انجام گردید. درصد وزنی اسانس بدست آمده 18/3 بود. ترکیبات تشکیل‌دهنده اسانس، توسط دستگاه کروماتوگراف گازی متصل به طیف سنج جرمی تجزیه و شناسایی شدند. چهل و سه ترکیب در اسانس گیاه دارویی مرزه خوزستانی شناسایی شد که در مجموع 96/99 % ازکل ترکیبات اسانس را تشکیل می‌دادند. ترکیبات عمده عبارت از کارواکرول (21/77%)، گاما- ترپینن (43/6 %)، آلفا- فارنیسین(30/2%) و پارا- سیمن (24/2%) بودند. نتایج پژوهش نشان داد که میزان ترکیبات فنلی گیاه دارویی مرزه خوزستانی 35/1± 52/25 میلی‌گرم گالیک اسید بر گرم ماده خشک و میزان خاصیت آنتی اکسیدانی این گیاه 22/0± 12/8 میکروگرم بر میلی‌لیتر می‌باشد. خاصیت ضد میکروبی اسانس مرزه خوزستانی به روش دیسک دیفیوژن علیه باکتری E. coli و مخمر Candida albicans به‌صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 3 تکرار بررسی گردید. بر اساس نتایج اسانس این گیاه دارای اثر ضد میکروبی بالایی علیه میکروارگانیسم‌های مورد بررسی داشت و اثر بازدارندگی این اسانس بر مخمر Candida albicans بیشتر از باکتری E. coli بود.

چکیده انگلیسی:

The genus Satureja belongs to the family of lamiaceae, this genus contains about 235 species which 16 species of this genus exist in Iran of which 9 species are endemic. The experiment was carried out to evaluate the essential oil composition, phenolic compounds, antioxidant and antimicrobial activities of essential oil of Satureja khuzestanica. Aerial parts of S.khuzestanica were collected from the natural habitat of the plant in Khuzestan province and dried and powdered. Essential oil was obtained by hydro distillation using Clevenger for 3 hr and dried by sodium solphat anhydrous. The weight percentage of essential oil was 3.18%. Essential oil components were identified by gas chromatography-mass spectrometry (GC/MS). 43 compounds were identified in the S. khuzestanica essential oil comprised 99.96% of total. Major compounds were: carvacrol (77.21%), γ-Terpinene (6.43%), α-Farnesene (2.30%), and p-Cymene (2.24%). Phenolic compounds were determined using Folin-Ciocalteu reagent and antioxidant activity was performed DPPH method. The results showed that the phenolic compounds of S.khuzestanica 25.52±1.35 mg Gallic acid per gram of dry matter and amount of antioxidant activity of the plant was 8.12±0.22 µg per ml. Antimicrobial activities were tested against Escherichia coli, and Candida albicans by disc diffusion method according to a factorial test, based on Randomized Complet Design with three replications. The results showed that the essential oil of the plant has high antimicrobial effect against micro-organisms were investigated and inhibitory effect on C. albicans was greater than Escherichia coli.