تاثیر تراکم بوته و مقادیر کود نیتروژن در عملکرد علوفه تر و برخی صفات فیزیولوژیکی سورگوم علوفه ای

محورهای موضوعی : یافته های نوین کشاورزی

ایمان فراهانی ¹ (فارغ التحصیل کارشناسی ارشد زراعت و عضو باشگاه پژوهشگران اراک)
محمدرضا نادری درباغشاهی ² (عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان)
ناصر خدابنده ³ (عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج)
حسن طهماسبی زاده ⁴ (فارغ التحصیل کارشناسی ارشد زراعت و عضو باشگاه پژوهشگران جوان اراک)
مجتبی جعفری بنیاد ⁵ (فارغ التحصیل کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی اراک)

تاریخ دریافت : 1394/09/12 تاریخ پذیرش : 1394/09/12 تاریخ انتشار : 1387/08/01

کلید واژه: عملکرد, سورگوم علوفه ای, تراکم و نیتروژن,

چکیده مقاله :

این تحقیق به منظور بررسی تراکم و مصرف سطوح مختلف نیتروژن بر عملکرد و اجزا عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیکی سورگوم علوفه ای رقم اسپیدفید در سال 1387 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک، واقع در 5 کیلومتری جاده خمین انجام شد. این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار اجرا گردید. عامل مقادیر کود اوره در سه سطح: 150، 250 و 350 کیلوگرم در هکتار و عامل تراکم های کاشت در سه سطح: 200، 300 و 400 هزار بوته در هکتار بود. نتایج تجزیه واریانس نشان داد اثر مصرف سطوح مختلف نیتروژن بر صفات ارتفاع پنجه معنی دار شد.اثر متقابل تیمارها نیز بر صفات عملکرد علوفه تر، تعداد پنجه در بوته و نسبت وزن خشک به وزن تر معنی دار شد. بالاترین میزان عملکرد علوفه تر نیز 5/49 تن در هکتار در تراکم 400 هزار بوته در هکتار و مصرف 350 کیلوگرم در هکتار به دست آمد. همان طور که ملاحظه می شود بالاترین میزان عملکرد علوفه تر در بالاترین سطح مصرف کود اوره و بالاترین سطح تراکم به دست آمده است که نشان دهنده این است که سورگوم نسبت به افزایش میزان تراکم ونیتروژن واکنش مثبت نشان می دهد.

چکیده انگلیسی:

In order to study density of crucible and application of various levels of nitrogen on yield and yield components and some physiological characteristics of speed feed cultivar of forage sorghum , this research was done in the research farm of the Islamic Azad University of Arak, Iran in 2008. The experiment was conducted as a factorial design based on CRDB with four replications. Factors were selected as rates of nitrogen application in three levels (150, 250 and 350 kg/ha) and different planting densities (200, 300 and 400 thousands crucible/ha). Results showed that the effect of different nitrogen application levels on panicle height were significant (sig. %1). Also, interactions of traits on wet forage, number of tiller per pinnacle and dry to wet weight were significant. The highest yield of wet forage was 49.5 ton/ha in 400 thousands crucible/ha and 350 kg/ha nitrogen application when maximum level of factors were obtained.

منابع و مأخذ:

1- آذری نصر آباد، ع. و بازاری، م.1383. بررسی اثر تراکم بوته و رقم بر عملکرد سورگوم علوفه ای در بیرجند، مجله نهال و بذر، جلد20، شماره4، صفحه 475-487.

2- آقاعلیخانی، م. و مظاهری، د.1374. بررسی تاثیر مقادیر مختلف شیوه توزیع کود ازت بر خصوصیات کمی و کیفی سورگوم علوفه ای، مجله بیابان، جلد1، شماره1،  صفحات 25-34.

3- اصغری،الف.، رزمجو،خ. و مظاهری تهرانی، م. 1379. اثر میزان نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد و درصد پروتئین دانه چهار رقم سورگوم دانه ای. مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی، شماره اول، صفحات 49-57.

4- فومن، ع. 1384. بررسی اثر تراکم کاشت بر صفات مختلف ارقام امیدبخش سورگوم علوفه‌ای، مجله نهال و بذر، شماره دوم، صفحات 64-49.

5- کاظمی اربط، ح.، رحیم زاده خوبی، ف.، مقدم، م. و بنالی خسروی، الف. 1379. اثر مقادیر مختلف کودهای فسفر و دوره های آبیاری بر روی بیوماس تولیدی سورگوم علوفه ای، مجله علوم کشاورزی ایران، شماره4، صفحات 713-723.

6- کوچکی، ع.، خیابانی، ح.، وسرمدنیا، غ. 1366. تولید محصولات زراعی(ترجمه) انتشارات فرهنگی رضوی مشهد.

7 -مختص بیدگلی، ع. و میرهادی، م. ج. 1384. مطالعه اثر مقادیر مختلف کود ازت بر روی روند رشد جذب نیتروژن و میزان انواع پروتئین دانه در سورگوم دانه ای، اولین همایش ملی گیاهان علوفه ای کشور، صفحه 34.

8- معاونی، پ. و حیدری، ی.1383. تاثیر تراکم کاشت و دور آبیاری بر عملکرد و برخی صفات فیزیولوژیکی در سورگوم علوفه ای، مجله علوم زراعی ایران، جلد ششم، شماره 4،  صفحات 374-382.

9- ملکوتی ،م ج. 1375. کشاورزی پایدار و افزایش عملکرد با بهینه سازی مصرف کود در ایران شورای عالی سیاست گذاری کاهش سموم و بهینه سازی کود، انتشارات آموزش کشاورزی سازمان تات ،کرج، ایران، صفحه 460.

10 - مقتولی، م.، چائی چی، م. ر. و حدادچی، غ. ر. 1380. اثر کود ازته و تنش موقت خشکی در مراحل مختلف رشد بر خواص کمی و کیفی علوفه سورگوم، مجله علوم کشاورزی و منابع طبیعی، سال هشتم، شماره اول، صفحات 103-114.

11- میر لوحی، الف. ف.، بزرگوار، ن. و بصیری، م. 1379. اثر مقادیر مختلف کودازته بر رشد، عملکرد و کیفیت سیلویی سه هیبرید سورگوم علوفه ای. مجله علوم و فنون کشاورزی و منابع طبیعی، جلدچهارم، شماره دوم، صفحات 105-115.

12- Allard, R. W. and Bradshaw,  A. D. 1964. implications of genotype environmental interactions in applied plant breeding. Crop sci.4:503-507.

13- Allard, R. W. and hansche, P. E. 1964. Some parameters of population variability and their implications in plant breeding. Adv. Aron.16: 281-325.

14- Almodares, A., Hadi, M. R., Ranjbar, M. and Taheri R. 2007. The Effect of Nitrogen Treatments, Cultivars and Harvest Stages on Stalk Yield and Sugar Content in Sweet Sorghum:Asian Journal of Plant Sciences 6 (2):423-426.

15- Amano. O. and Salazar, A. M. 2004. Comprative prodactive prodactivity of  corn and sorghum as affected by population density and nitrogen fertilization, philippin Agricultrulist. 72 (3):247-254.

16- Buah, S. J., Maranville, J. W., Traore, A. and bramel-cox, p. j. 1998. response of nitrogen use efficient sorghum to nitrogen fertilizer. Journal of plant nutr. 21/11: 2303-2318.

17- Bradshaw, A. D. 1965. evolutionary significance of phenotypic plasticity in plants. Adv. Genetics 13:115-155.

18- Caravetta, G. J., Cherney, H. and Johnson, K. D. 2005. Within row spacing influence on diverse sorghum genotypes: I. morphology, Agronomy Journal, 82: 206-209.

19- Conely, S. P., Stevens, W. G. and Dunn, D. D. 2005. Grain sorghum response to row spacing, plant density, and planter skips. Online.Crop Management doi:10.1094/cm2005-0718-01-RS.

20- Cummins, D. G. 1971. Relationships between tannin content and forage digestibility in sorghum .agron. j. 63: 500-502.

21- FAO, 1999. Fao quart. bull. statis. 12(1/2): 33

22- Gnansounoua, E., Dauriata, A. and Wyman, C. E. 2005. Refining sweet sorghum to ethanol and sugar: Economic trade-offs in the context of North China. Bioresour. Technol., 96:985-1002.

23- Gul, I., Saruhan, V. and Basbag, M. 2005. Determination of Yield and Yield Components and Relationship among the Components of Grain Sorghum Cultivars Grown as Main Crop. Asian Journal of Plant Sciences 4(6):613-618.

24- Howard, D. D. and Lessman, G.1991. Nitrogen fertilization of wheat double-cropped following grain sorghum in a no-tillage system .agron. j.83:208-211.

25- Khalid, M., Ijaz, A. and Muhammad, A. 2003. Effect of nitrogen and phosphorus on the fodder yield and quality of two sorghum cultivars (Sorghum bicolor L.).International Journal of Agriculture& Biology,05-1-61-63.

26- Kurle, J. E., Sheaffer C., Crookston R. K., Peterson R. H., Chester-jones, H. and Luechen, W. E. 1991. Popcorn, sweetcorn and sorghum as alternative silage crops. j. prod. agric. 4:432-436.

27- Lafarge, T. A. and Hammer, G. L. 2002. Tillering in Grain Sorghum over a wide Range of population Densities: Modelling Dynamics of Tiller Fertility. Annels of Botany 90: 99-110.

28- Limon, O. A., Mason, S. C. and Martin .A. R. 1998. production practices improve grain sorghum and pearl millet compettitivenss with weeds.agron. j. 90: 227: 232.

29-Medina, L. B., Riquelme V. and Oyervides E. O. 1984. The effect of nitrogen and phosphorus fertilizer and population density on lowland fodder sorghum production under irrigation.Reuista Chapingo, 9:152-156.

30- Mustafa. M. A. and Abdelmajid E. A. 1997. Interrelationships of irrigation frequency, ureanitrogen, and gypsum on forage sorghum growth, on a saline clay soil, Agronomy Journal, 74: 447-451.

31- Nasser, s. 2006. Effect of Irrigation Intervals and Nitrogen Fertilizar Rates on Fresh on Forage yield of Sudangrass.Res. Bult., No.(142), Food Sci. & Agric. Res.Center,King Saud Univ., pp. (5-17).

32- Pholsen, S., Sornsungnoen N. 2004. Effects of Nitrogen and Potassium Rates and Planting Distances on Growth, Yield and fodder Quality of a forage sorghum. Pakistan Journal of Biological Sciences 7(10): 1793-1800.

33- Reich, V. H. and Atkins R. E. 1970. Yield stability of four population types of grain sorghum, Sorghum bicolor(l.) Moench, in different environments. Crop Sci. 10:511-517.

34- Schmid , A. R. and Marten G. C. 1976. Relationship aminge stage quality Agron . J.68 : 403-405.

35- Schnell, F.W. and Bcker, H. C. 1986. Yield and yield stability in a balanced system of widely differing population structures in Zea mays L. Plant Breeding 97:30-38.

36- Thompson, T. L., Ottman, M. J. and Riley-Saxton, E. 2004. Basal stem nitratetests for irrigated malting barly. Agron.j. 96:516-524.

37- Turget, J. U., Bikkgiki, A., Dumon, e. and Acikgoz, A. 2005. production of sweet sorglum(sorghum bicolor l.moench) increase with increased plant densities and nitrogen fertilizer levels-acta Agricalture sconinavic (a) section B-plant soil science-p : 236-240

38- Waheed, A. 1995. Seed rate and fertilizer effect on sadabahar fodder. 16^th Annual Report, pp.59. Div. LS. Prod. Res. Inst., B