واکنش صفات زراعی گندم دوروم به مصرف پلیمر سوپر جاذب عنصر روی و سلنیوم

محورهای موضوعی : یافته های نوین کشاورزی

مهدی غلامی ¹ (کارشناس ارشد زراعت دانشگاه آزاد اسلامی واحداراک، اراک، ایران)
نور علی ساجدی ² (دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک، گروه زراعت و اصلاح نباتات، اراک، ایران)
مسعود گماریان ³ (دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اراک، گروه زراعت و اصلاح نباتات، اراک، ایران)

تاریخ دریافت : 1394/09/06 تاریخ پذیرش : 1394/09/06 تاریخ انتشار : 1391/12/01

کلید واژه: عملکرد دانه, سولفات روی, گندم دوروم, شاخص بازآوری, سلنیوم,

چکیده مقاله :

به منظور بررسی تاثیر پلیمر سوپر جاذب و عناصر روی و سلنیوم بر صفات زراعی گندم دورم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی اراک در سال زراعی 90-1389 انجام شد. عوامل مورد آزمایش شامل سوپر جاذب در دو سطح صفر و 25 کیلوگرم در هکتار، سولفات روی در سه سطح صفر، 25 و 50 کیلو گرم در هکتار و سلنیوم در دو سطح صفر و20 گرم در هکتار بود. نتایج حاصل نشان داد که مصرف 50 کیلوگرم در هکتار سولفات روی، صفات طول سنبله، شاخص بازآوری و عملکرد دانه را نسبت به تیمار شاهد به ترتیب 6/7، 7/21 و 6/13% افزایش داد. اثر متقابل دوگانه تیمارها نشان داد که محلول پاشی سلنیوم توام با مصرف 50 کیلوگرم سولفات روی در هکتار عملکرد دانه را 14% افزایش داد. همچنین مصرف 25 کیلوگرم در هکتار سوپر جاذب توام با 25 کیلوگرم سولفات روی در هکتار عملکرد دانه و شاخص بازآوری را به ترتیب 3/15 و 3/16% افزایش داد. اثر متقابل سه گانه تیمار ها نشان داد که بیشترین عملکرد دانه معادل 3502 کیلوگرم در هکتار از تیمار 25 کیلوگرم در هکتار سوپر جاذب، 50 کیلوگرم سولفات روی و محلول پاشی سلنیوم حاصل شد که با تیمار 25 کیلوگرم در هکتار سوپر جاذب، 50 کیلوگرم سولفات روی و بدون محلول پاشی سلنیوم با عملکرد معادل 3385 کیلوگرم در هکتار در یک گروه آماری قرار گرفت.

چکیده انگلیسی:

In order to investigate the effect of super absorbent polymer and zinc and selenium on wheat agronomic traits, an experiment was carried out as factorial based on RCBD with four replications in the research station of Islamic Azad University- Arak Branch, Iran in 2010-2011 crop season. Experimental factors were including of two levels of 0 and 25 kg ha-1  super absorbent, zinc sulphate at three levels of 0, 25 and 50 kg ha-1 and selenium in two levels of control and 20 kg ha-1.The results showed that application of  50 kg ha-1 zinc sulphate  increased spike length, productivity index as compared to control by  6.7, 7.2 and 6% respectively. Dual interaction of foliar application of  selenium along with consumption of 50 kg ha-1   of zinc sulphate increased grain yield by 14%. Application of 25 kg ha-1  super absorbent along with 25 kg ha-1 zinc sulphate could be increase grain yield and productivity index as compared to control by 15.3 and 16.3%, respectively.Interactionof  three-way treatments showed that maximum grain yield equal to 3502 kg ha-1    was obtained from treatment of 25 kg ha-1 super absorbent along with 50 kg ha-1 zinc sulphate and 18 g ha-1  selenium  that with treatment 25 kg ha-1 super absorbent along with 50 kg ha-1 zinc sulphate and without  selenium with grain yield  equal to 3385 kg ha-1 were in a group.

منابع و مأخذ:

- چگنی، ر.، خورگامی، ع.، رفیعی، م. و بور، ق. 1387. بررسیاثرسطوحمختلفکودهایسولفاترویوسولفاتمنگنزبرخصوصیاتکمیوکیفی سهرقمگندمآبیدرشهرستانخرمآباد. فصلنامه علمی پژوهشی فیزیولوژی گیاهان زراعی – دانشگاه آزاد اسلامی واحد اهواز-  سال اول، شماره چهار.

2- حبیبی، د.، شافعی، س.، محمودی، ع.، مشهدی بوجار، م.، اردکانی، م. ر.، فتح اله طالقانی، د.، رفیعی، د. و شکروی، م. 1385. بررسی تنش کم آبی کاربرد سلنیوم بر برخی خصوصیات زراعی دو رقم سویا. مجله زراعت و اصلاح نباتات ایران. جلد دوم. شماره 1. صفحات 51-64.

3- خادم، س.، رمرودی، ع. م.، گلوی، م. و روستا، م. ج. 1386.  تأثیرتنشخشکیوکاربردنسبتهایمختلفکوددامیوپلیمر سوپرجاذببرعملکردواجزایعملکردذرتدانه ای.مجله علوم گیاهان زراعی ایران. دوره 42. شماره 1، (123-115).

4- ضیائیان، ع. و ملکوتی، م. ج. 1377. بررسیاثراتکودهایمحتویعناصرریزمغذیوزمانمصرفآنهادرافزایشتولید ذرت. مجلهپژوهشخاکوآبجلد12. شماره 1(ویژهنامهمصرفبهینهکود)موسسهتحقیقاتخاکوآب،تهران،ایران.

5- علیزاده،ا. 1372. اصول طراحی سیستم های آبیاری  (ترجمه) انتشارات آستان قدس رضوی .صفحه 539.

6- ملکوتی، م. ج. 1377. نقش ریز مغذی روی در افزایش تولید و محصولات کشاورزی، مجله زیتون (ویژه نامه شماره 6) ، انتشارات وزارت کشاورزی، تهران.

7- ملکوتی، م. ج. و همدانی، ع. ر. 1370. (ترجمه) کودها و حاصل خیزی خاک. مرکز نشر دانشگاهی. تهران.

8- کریمی، ا. و نادری، م. 1386. بررسی اثرات کاربرد پلیمر سوپرجاذب بر عملکرد و کارایی مصرف آب ذرت علوفه ای در خاک های با بافت مختلف. پژوهش کشاورزی. آب، خاک و گیاه در کشاورزی. جلد هفتم. شماره 3.

9- کریمی، ا. 1372. بررسی تاثیر ماده اصلاحی ایگیتا بر روی برخی از خصوصیات فیزیکی خاک و رشد گیاه. رساله کارشناسی ارشد خاکشناسی، دانشگاه کشاورزی، دانشگاه تهران. 196 صفحه.

 10- یوسفوند، پ. 1389. اثر زئولیت و سلنیوم در شرایط تنش خشکی بر صفات زراعی و بیوشیمیایی آفتابگردان روغنی. پایان نامه ارشد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی اراک. 142 صفحه.

11-  Lyons, G. H., Genc, K., Soole, J., Stangoulis, C. R., Liu, F. and Graham, R. D. 2009. selenium increases seed production in Brassica. Plant Soil. 318:73–80.

12- Mohamad, W., Ighbal, M. and Shal, S. M. 1990. Effect of mode of application to zine and iron on  yield of wheat. J. Agric.6:6, 615-618.

13- Moussavi -Nik, M., Pearson, J. N., Hollamby, G. J. and Graham, R. D. 1997. Seed manganese (Mn) content is more important than Mn fertilization for wheat growth under Mn deficient conditions. J. Plant Nutrition for Sustainable Food Production and Environment.267-268.

14- Pahlavan-Rad, M. and Pessarakli, M. 2009. Response of wheat plants to Zinc, Iron, and Manganese applications and uptake and concentration of Zinc, Iron, and Manganese in wheat grains. Communications in Soil Science and Plant Analysis, 40: 1322–1332.

15 - Pennanen, A., Xue, T. and Hartikainen, H. 2002. Protective role of selenium in plant subjected to severe UV irradiation stress. Journal of Applied Botany. 76: 66- 76.

16- Rajo, K. M., Rajo, M.P. and Mohan, Y. M. 2002. Synthesis and water absorbency of crosslinked superabsorbent polymers.J .Appl.polymers sci.85:1795-1801.

17- Tandon, K. 1995. Micronutrients in soil , crops, and fertilizers . Fertilizer Development and Consultation Organization, New Delhi, India.

18-Turakainen, M., Hartikainen, H., Ekholm, P. and Seppänen, M. M. 2006. Distribution of selenium in different biochemical fractions and raw darkening degree of potato (Solanum tuberosum L.) tubers supplemented with selenate. Journal of Agricultural and Food Chemistry., 54: 8617-8622.

19-  Yilmaz, A., Ekis, H. and Cakmak, I. 1997. Effect of different zinc application methods on grain yield and zinc concentration in wheat. J.Plant Nutr.20:46.

20- Ziaeian, A. H. and Malakouti, M. J. 2001. Effects of Fe, Mn, Zn, and Cu fertilization on the yield and grain quality of wheat in the calcareous soils of Iran. In Developments in plant and soil sciences, ed. W. J. Horst, M. K. Schenk, A. Bu ¨ rkert, N. Claassen, H. Flessa, W. B. Frommer, H. Goldbach, et al.