تاثیر کاربرد کود دامی و نیتروژن بر خصوصیات فیزیولوژیکی گیاه داروئی همیشه بهار(Calendula officinalis L.) در شرایط تنش خشکی

محورهای موضوعی : یافته های نوین کشاورزی

جهانفر دانشیان ¹ (گروه زراعت، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی،تاکستان ،ایران)
نوید رحمانی ² (گروه زراعت، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی،تاکستان ،ایران)
مهرزاد علیمحمدی ³ (گروه زراعت، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی،تاکستان ،ایران)

تاریخ دریافت : 1394/09/07 تاریخ پذیرش : 1394/09/07 تاریخ انتشار : 1391/03/01

کلید واژه: تنش کم آبی, کود دامی و نیتروژن, خصوصیات ریخت شناسی و همیشه بهار,

چکیده مقاله :

به منظور اثر تنش کم آبی و کاربرد کود دامی و نیتروژن بر خصوصیات فیزیولوژیکی گیاه همیشه بهار آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار داتی ر مزارع تحقیق دانشگاه آزاد اسلامی واحد تاکستان در سال 1389 اجرا گردید.تیمارها شامل تنش کم آبی در سه سطح (آبیاری پس از 80،40 و120 میلی متر تبخیر از سطح تشتک تبخیر کلاس A) و کود دامی به همراه نیتروژن در پنج سطح، نیتروژن توصیه شده (90کیلوگرم درهکتار نیتروژن خالص)، مصرف 75% کود نیتروژن و10 تن در هکتار کود دامی، مصرف 50% کود نیتروژن و 20 تن در هکتار کود دامی، مصرف 25% کود نیتروژن و30 تن در هکتار کود دامی و عدم مصرف کود نیتروژن و 40 تن در هکتار کود دامی) بودند. نتایج نشان داد تنش کم آبی بر قطر گل، ارتفاع بوته، عملکرد بیولوژیک، عملکرد گل و تلاش زادآوری در گیاه معنی دار بود.بیشترین عملکرد بیولوژیک به میزان 7416 کیلوگرم در هکتارو تلاش بازآوری به میزان 26.44% از سطح 40 میلیمتر تبخیر به دست آمد. کاربرد کود دامی به همراه نیتروژن بر عملکرد بیولوژیک، عملکرد گل و تلاش زادآوری تاثبر معنی داری داشت. بیشترین عملکرد بیولوژیک، عملکرد گل و تلاش زادآوری از عدم مصرف کود نیتروژن به همراه 40 تن در هکتار کود دامی بدست آمد.اثر متقابل تنش کم آبی و کاربرد کود دامی به همراه نیتروژن بر عملکرد گل معنی داری بود.بیشترین عملکرد گل به میزان 6/758 کیلوگرم در هکتار از سطح 40 میلی متر تبخیر و مصرف 40 تن کود دامی بدون مصرف کود نیتروژن به دست آمد. به نظر می رسد که در شرایط تنش کم آبی، کارایی مصرف کود دامی برای تامین نیاز نیتروژن گیاه نسبت به کاربرد نیتروژن غیر آلی افزایش می یابد.

چکیده انگلیسی:

The effects of water deficit stress andfertilizer manure and nitrogen were studied on yield and physiological characteristics of Calendula (Calendula officinalis L.). An experiment was conducted at Research Field of Islamic Azad University of Takestan branch in 2010. Field experiment was carried out by a split plot design based on completely randomized block design  with 4 replications. treatments were three levels of stress as irrigation after 40, 80 and 120 mm water evaporation from evaporation pan, and consumption of 90 kg/ha nitrogen, 75% N and 10 ton/ha fertilizer manure, 50% N and 20  ton/ha fertilizer manure, 25% N and 30 ton/ha fertilizer manure, 40 ton/ha fertilizer manure.  The results indicated that water deficit stress had significant effect on diameter flower, plant height, biologic yield, flower yield and productivity effort. The highest biologic yield to 7416 kg/ha and productivity effort to 26.44 percent  when irrigation after 40 mm evaporation from pan class A. Application fertilizer manure and nitrogen had significant effect on biologic yield, flower yield and productivity effort. The highest biologic yield, flower yield and productivity effort application 40 ton/ha fertilizer manure. Irrigation and application fertilizer manure and nitrogen interactions effect were significant in flower yield. The highest flower yield when irrigation after 40 mm evaporation from pan class A and application 40 ton/ha fertilizer manure. It seems, applging of Nitrogen fertilization had not significant effect on physiological characteristics on Calendula in water deficit stress.

منابع و مأخذ:

1- امیدبیگی، ر. 1379. رهیافت های تولید و فرآوری گیاهان دارویی. طراحان نشر.آستان قدس رضوی. جلد دوم،ص420.

2- احترامیان، ک. 1381. تاثیر سطوح مختلف کود نیتروژن و تاریخ کاشت بر عملکرد و اجزاء عملکرد زیره سبز در منطقه کوشکک استان فارس. پایان نامه کارشناسی ارشد مدیریت مناطق بیابانی ، دانشگاه شیراز.

3-اکبری نیا، ا. و همکاران. 1383. بررسی تاثیر کودهای شیمیایی، دامی و تلفیقی بر عملکرد و میزان ترکیبات اسانس دانه گیاه دارویی زنیان . خلاصه مقالات دومین همایش دارویی. دانشگاه شاهد تهران. ص. 61.

3- سرمدنیا، غ. و کوچکی، ع. 1376. جنبه های فیزیولوژیکی زراعت دیم. جهاد دانشگاهی دانشگاه مشهد.ص 420.

4- شریفی عاشورآبادی، ا.1380. بررسی تاثیر کودهای آلی و شیمیایی بر عملکرد رازیانه. فصلنامه تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران،ج( 7): شماره انتشار256-1380:ص 26-1

5- رحمانی، ن.، ولدآبادی، ع. ر.، دانشیان، ج . و بیگدلی، م. 1387. تاثیر سطوح  مختلف تنش خشکی و نیتروژن بر عملکرد روغن در گیاه دارویی همیشه بهار. فصلنامه تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران،جلد( 24): شماره انتشار1-1387:ص 108-101 .

7- کوچکی‏، ع.، نخفروش، ع.  و ظریف کتابی، ح. 1376. کشاورزی ارگانیک، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، 331 صفحه.
8- صبور بیلندی، م. 1383. بررسی اثر سطوح مختلف کود دامی در عملکرد زیره سبز دیم در شهرستان گناباد . مجموعه مقالات اولین همایش ملی زیره سبز . دانشگاه آزاد اسلامی واحد سبزوار. ص. 88-89.

9- صفی خانی، ف. 1386. تأثیر تنش خشکی بر عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی بادرشبو تحت شرایط مزرعه. پایان نامه دکتری زراعت. دانشگاه رامین اهواز. ص 235-241.

10- صمصام شریعت‏، ه. 1374. پرورش و تکثیر گیاهان دارویی، انتشارات مانی، اصفهان، 420 صفحه.

10- علی آبادی فراهانی، ح.، ارباب، ع. و عباس زاده، ب. 1387. تأثیر سوپر فسفات تریپل، تنش کم آبی و کود بیولوژیک Glomus hoi بر تعدادی از صفات کمی و کیفی گیاه دارویی گشنیز. فصلنامه تحقیقات گیاهان دارویی و معطر ایران،ج( 24): شماره 1-1387:ص 30-18

11- علیزاده سهزابی، ع.، شریفی عاشورآبادی، ا.، شیرانی راد، ا، ح.، ولدآبادی، ع. ر.، علی آبادی فراهانی، ح. و عباس زاده، ب. 1386. تأثیر مقادیر و روش های مصرف نیتروژن بر عملکرد اسانس گیاه دارویی مرزه. مجموعه خلاصه مقالات دومین همایش ملی کشاورزی بوم شناختی ایران. دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، ص 173.

12- عباس زاده، ب.، شریفی عاشورآبادی، ا.، اردکانی، م. ر.، علی آبادی فراهانی، ح. و علیزاده سهزابی، ع. 1386. تأثیر کود نیتروژن بر عملکرد کمی و کیفی گیاه دارویی بادرنجبویه. مجموعه خلاصه مقالات دومین همایش ملی کشاورزی بوم شناختی ایران. دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان،1386 ،ص 61.

13- فرزانه، ه. 1369. آگروشیمی .(ترجمه). انتشارات آوای نور.

14- خندان، ا. 1383. تاثیر کودهای آلی و شیمیایی بر خصوصیات شیمیایی – فیزیکی خاک و گیاه دارویی اسفرزه . پایان نامه کارشناسی ارشد خاکشناسی ، دانشگاه فردوسی مشهد.

15- لباسچی، م. ح. 1379. بررسی جنبه‌های اکوفیزیولوژی گل راعی در اکوسیستم‌های طبیعی و زراعی، پایان نامه دکتری زراعت، دانشگاه تربیت مدرس، 114 صفحه.

16- میرشکاری، ب.، دربندی، ص. و اجلالی، ل. 1386. اثر فواصل آبیاری، مقدار وتقسیط کود نیتروژن بر اسانس بابونه آلمانی. مجله علوم زراعی ایران.9(2):156-142 .

17- ولدآبادی، ع. ر.، مظاهری، د.، نورمحمدی، ق. و هاشمی دزفولی، ا. 1379. بررسی اثر تنش خشکی بر خواص کمی و کیفی و شاخص­های رشد ذرت، سورگوم و ارزن. پایگاه اطلاعات رسانی جهاد دانشگاهی(SID). ج 2. ص. 39-47.

18- هاشمی دزفولی، ا و کوچکی، ع. 1374. افزایش عملکرد گیاهان زراعی. جهاد دانشگاهی دانشگاه مشهد. ص 360.

19-Arganosa, G. C., Sosulski, F. W. and Slikard, A. E. 1998. Effect of nitrogen levels and harvesting management on quality of oil in Calendula officinalis. Indian Perfumer, 33:(3)182-195.

20- Belde, M., Matteis, A., Sprengle, B., Albrecht, B. and Hurle, H. 2000. Long-term development of yield affecting weeds after the change from conventional to integrated and organic farming , In oroceeding 20 German Conference on weed Biology and weed control , 17:291-301 .

21-Baher, Z. F., Mirza, M., Ghorbani, M. and Rezaii, M. B. 2002.The influence of water stress on plant height ,herbal and essential oil yield and composition in Satureja hortensis L.Flavour Fragrance Journal.275-277.

22-Berenguer, M. J. and Faci, J. M. 2001. Sorghum(Sorghum bicolor L.Moench)yield compensation processes under different plant densities and variable water supply. Eur.J.Agron.15:43-45.

23-Jangir, R. P. and Singh, R. 1996. Effect of irrigation and nitrogen on seed yield of Cumin(Cuminum cymimum).Indian.J.Agron.41:140-143.

24-Mcvicar, R., Hartley, S., Pears, P., Pnchuk, K. and Brenzil, C. 2004. Coriander in Saskatchewan, Saskatchewan. Agriculture, Foodand Rural Revitalization. pp:5.

25-Martin, R. J. and Deo, B. 2000. Effect of plant population on Calendula flower production. New Zealand. J. Crop and. Hor. Sci.  28:37-47.

26- Mallanagouda, B. 1995. Effects of N.P.K and fym on growth parameters of onion, garlic and coriander. Journal of Medic and Aromatic Plant Science, 4:916-918 .

27-Pirzad, A., Alyai, H., Shakiba, M. R., Zehtab-salmasi, S. and Mohammadi, A. 2006. Eessential oil content and composition of German chamomile(Matricaria chamomilla L.) at different irrigation regims. J. Agron .5(3):451-455.

28- Shubhra, K., Dayal, J., Goswami, C. L. and Munjal, R. 2004. Effects of water-deficit on oil of Calendula aerial parts. Biologia Plantarum, 48(3): 445-448