بررسی میزان آگاهی، نگرش و عملکرد پرسنل زن بیمارستان های آموزشی دانشگاه آزاد مشهد در مورد سرطان پستان
محورهای موضوعی : علوم پزشکینوشین باباپور 1 , رویا نصیری 2 , آزاده السادات میررجائی 3
1 - استادیار، دانشکده پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، مشهد، ایران
2 - استادیار، دانشکده پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، مشهد، ایران
3 - دانشجو رشته پزشکی، دانشکده پزشکی، دانشگاه آزاد اسلامی مشهد، مشهد، ایران
کلید واژه: عملکرد, آگاهی, نگرش, سرطان پستان,
چکیده مقاله :
مقدمه و هدف: سرطان پستان شایعترین سرطان زنان و دومین علت مرگ و میر ناشی از سرطان در بین زنان است. میزان مرگ و میر این سرطان به طور مستقیم در ارتباط با مرحله بیماری در زمان تشخیص است و در صورت استفاده از روشهای غربالگری، کاهش می یابد. این مطالعه با هدف تعیین میزان آگاهی، نگرش و عملکرد پرسنل زن بیمارستان های آموزشی دانشگاه آزاد مشهد در مورد سرطان پستان انجام شده است. روش انجام کار: در طی این مطالعه مقطعی پرسنل زن بیمارستان های آریا، 22بهمن و 17شهریور که تمایل به شرکت در مطالعه داشتند به وسیله یک پرسشنامه مورد آزمون قرار گرفتند. جهت تعیین سطوح آگاهی جامعه مورد مطالعه، جواب های داده شده به سوالات 20گانه سطح آگاهی نمره گذاری و بر اساس نمره کل در 4سطح (خوب، متوسط، بد و غیر قابل قبول) طبقه بندی شد. پاسخ شرکت کنندگان به 10سوال نگرش توسط مقیاس لیکرت، نمره دهی و در 3گروه نگرش مثبت، متوسط یا منفی قرار گرفت. در بخش عملکرد، عملکرد افراد در زمینه خودآزمایی پستان ارزیابی گردید. در انتها اطلاعات با استفاده از نرم افزار 20SPSSV مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج داده های آماری: در مجموع تعداد 363 نفر وارد مطالعه شدند که دارای میانگین سنی 2/6±1/37 سال بودند. 281 نفر (4/77%) از افراد مورد مطالعه متاهل و مابقی مجرد بودند. بیشتر افراد (3/65%) نمره دانش متوسط داشتند. نگرش تمام شرکت کنندگان در محدوده مثبت و متوسط بوده و نگرش منفی گزارش نگردید. 151 نفر (6/41%) از شرکت کنندگان، هیچگاه خودآزمایی پستان را انجام نداده بودند و تنها 5/13% (49 نفر) اظهار کرده بودند که خودآزمایی را هرماه بطورمنظم انجام می دهند. در مجموع آگاهی و نگرش زنان وارد مطالعه شده در مورد سرطان پستان متوسط و عملکرد آنان ضعیف ارزیابی شد. نتیجه گیری: با توجه به اینکه کارکنان بهداشت شاغل در مراکز درمانی می توانند موجب سالم سازی رفتارهای جامعه گردند، اجرای برنامه های منظم و مدون آموزشی در رابطه با پیشگیری از سرطان پستان بالاخص انجام خودآزمایی پستان، معاینه بالینی پستان و ماموگرافی برای این گروه لازم بنظر می رسد.
Introduction: Breast cancer is the most common cancer and the second reason of the death due to cancer in the women. The mortality rate in this cancer directly depends on the stage of the disease in diagnosis time and it will decrease, in the case of using the screening methods. This study has been done with the goal of evaluation of the knowledge, attitude and performance of the female personnel of Mashhad Azad University hospitals in the breast cancer. Method: In this cross-sectional study, the female personnel of Aria, 22 Bahman and 17 Shahrivar hospitals that desired to participate in the study were tested by a 3-page questionnaire. In order to determine the levels of awareness in studied society, answers to the 20 questions for level of knowledge were scored and scores were categorized in four levels (good, medium, bad and unacceptable). Answers to 10 attitude questions was scored by Likert scale and categorized in 3group of posetive attitude, medium attitude or negative attitude. We evaluated participates breast self exam as performance assessment. At the end, the information were analysed by using software SPSSV20. Statistic data results: In the total, 363 people entered the study that their average age was 37.1±6.2 years. 281 persons (77. 4%) of individuals participated in the study were married and the rest were single. Most of people(65.3%) had medium knowledge score. All of the percipitans had posetive or medium attitude and no negative attitude was reported.151 persons (41. 6%) never had done breast self exam and only 13.5% (49 person) stated that they do it monthly. In total, the participants had medium levels of knowledge and attitude about breast cancer but their performance was poor. Result: With paying attention to this fact that personnel working in health services can improve society behaviors, the implementation of the regular educational and codified plans in relation with prevention of breast cancer specially breast self exam, clinical breast exam and mammography seems necessary for this group.
1) Dundar PE, Ozmen D, Ozturk B, Haspolat G, Akyildiz F, Coban S, et al. The knowledge and attitudes of breast self-examination and mammography in a group of women in a rural area in western Turkey. BMC Cancer. 2006; 6(1): 43.
2) Danesh A, Amiri M, Ramezani A, Tazhibi M, Ganji F. Knowledge, attitude, practice among female workers in shahrekord education organization about breast self examination. Journal of Shahrekord University of Medical Sciences. 2002; 4(2): 47-52.
3- نوری دلویی محمد رضا، طبرستانی ساناز. ژنتیک مولکولی، تشخیص و درمان سرطان پستان: مقاله مروری. مجله دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی سبزوار، 1388. 17(2):86-74.
4) Beitz B. Physical examination and history taking. Trans. Kaveh M. Tehran: Noor e Danesh; 2007: 5th ed. p. 297-315.
5) Karimi M, Hasani M, Khoram R, Ghafari M, Niknami SH. Effect of health belief model based intervention on creation breast self examination behaviors among Zarandie health volunteers 2007. Zahedan Journal of Research in Medical Sciences. 2008; 10(4): 281-90.
6) Harris DM, Miller JE, Davis DM. Racial differences in breast cancer screening, knowledge and compliance. J Natl Med Assoc. 2003; 95(8): 693-701.
7) Sajad A, Nouraie M, Ghorbani A, Alimohammadian M, Malekzadeh R. Epidemiology of breast cancer in the Islamic Republic of Iran: first results from a population-based cancer registry: Eastern Mediterranean Health Journal 2009; 15(6): 1426-1431.
8- انوری کاظم، موسوی حمیده، کاوسی فاطمه، سیلانیان طوسی مهدی. بررسی دانش، نگرش و عملکرد دانشجویان دختر دانشگاه علوم پزشکی مشهد در رابطه با عوامل خطر، تشخیص زودرس و روش های پیشگیری از سرطان پستان. فصلنامه بیماری های پستان ایران تابستان و پاییز1391; 5(2،3);30-43.
9- رییسی مهنوش, جوادزاده سیدهمام الدین, شریفی راد غلامرضا، یارمحمدی پرستو. آگاهی، نگرش و عملکرد کارکنان زن شاغل در مراکز بهداشتی درمانی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در خصوص خودآزمایی پستان. تحقیقات نظام سلامت. تابستان 1390; 7(2):191-199.
10) Abedzadeh M, Sdat Z, Saberi F. A survey on knowledge, attitude and practice regarding breast cancer and screening methods in Kashan women, 2001. Feyz 2003; 26: 85-92.
11- جوکار فرحناز,غیاثی نسرین. آگاهی، نگرش و عملکرد زنان شهر ایلام نسبت به سرطان پستان. مجله علمی دانشگاه علوم پزشکی ایلام تابستان 1379; 8(27-26):29-34.
12- رستاد حدیث، شکوهی لیلا، دهقانی سیده لیلا، معتمد جهرمی محدثه. بررسی آگاهی و عملکرد زنان شهر فسا نسبت به سرطان پستان درسال 1390. مجله دانشگاه علوم پزشکی فسا ، 3(1);75-80.
13- اصغرنیا مریم, فرجی رویا, ظهیری سروری زیبا, سلامت فاطمه, موسوی چهارده سیده مریم, صفتی سحر. بررسی آگاهی و عملکرد زنان مراجعه کننده به بیمارستان الزهرا (س) درباره سرطان پستان و روش های غربالگری آن در سال 90-1389. نشریه جراحی ایران بهار 1392; 21(1):25-30.
14) Bello TO, Olugbenga-Bello AI, Oguntola AS, Adeoti ML, Ojemakinde OM. Knowledge and practice of breast cancer screening among female nurses and lay women in osogbo, Nigeria. West Afr J Med. 2011 Jul-Aug;30(4):296-300
15- عابدزاده معصومه، سادات زهرا، صابری فرزانه. بررسی دانش، نگرش و عملکرد ماماهای شاغل در مراکز بهداشتی درمانی شاغل در شهر تهران در مورد معاینه پستان طی سال 1373. فصلنامه فیض پاییز1379; 15(1): 49-55.
16- بردی قورچایی اراز، چرکزی عبدالرحمان، رزاق نژاد آتنا. آگاهی، عملکرد تهدید درک شده نسبت به سرطان پستان در زنان شهر گرگان. توسعه پژوهش در پرستاری و مامایی بهار و تابستان 1392; 10(1) ;25-32.
17- جهانگیری لیلا، شجاعی زاده داوود، محمودی محمود. کاربرد مدل HBM (مدل اعتقاد بهداشتی) در بررسی آگاهی و نگرش زنان مراجعه کننده به مراکز شبکه بهداشت و درمان آذرشهر در ارتباط با پیشگیری از سرطان پستان در سال1386. فصلنامه پژوهشی دانشکده بهداشت یزد پاییز و زمستان1386;21-22(3): 65-74.
18- انوری کاظم، موسوی حمیده، کاوسی فاطمه، سیلانیان طوسی مهدی. بررسی دانش، نگرش و عملکرد دانشجویان دختر دانشگاه علوم پزشکی مشهد در رابطه با عوامل خطر، تشخیص زودرس و روش های پیشگیری از سرطان پستان. فصلنامه بیماری های پستان ایران تابستان و پاییز1391; 5(2،3);30-43.
19- بنائیان شایسته، کاظمیان افسانه، خیری سلیمان. بررسی آگاهی، نگرش و عملکرد زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی درمانی شهر بروجن نسبت به روشهای غربالگری سرطان پستان و عوامل موثر بر آن در سال 1384. دانشگاه علوم پزشکی شهرکرد زمستان 1384; 7(4): 28-34.
20- بشارت سیما، بخشنده نصرت سپیده، ربیعی محمدرضا. بررسی میزان آگاهی، نگرش و مهارت رابطین بهداشتی شهر شاهرود در مورد خودآزمایی پستان 1388: 39(17):79-71.
21- نفیسی ناهید، ثقفی نیا مسعود، اکبری محمد اسماعیل، نجفی صفا، نظرسنجی جهت تعیین میزان آگاهی و نگرش زنان ایرانی از سرطان پستان1389: 3(3): 78-9.
22- خانی حسن, مسلمی زاده نرگس, منتظری علی,گدازنده غلامعلی, قربانی آمنه میزان آگاهی، نگرش و عملکرد کارکنان بهداشت به برنامه های پیشگیری از سرطان پستان در حاشیه جنوبی دریای خزر. بیماریهای پستان ایران پاییز 1387; 1(2):28-37.
23- محمودی ابوذر,رمضانی عباسعلی. آگاهی، نگرش و عملکرد زنان مراجعه کننده به مراکز بهداشتی، درمانی زابل نسبت به خودآزمایی پستان بر اساس مدل اعتقاد بهداشتی. مراقبت های نوین تابستان 1390; 8(2 (پیاپی 30)):65-72.
24- فیاضی صدیقه، اعرابی منصوره، باقری مریم، لطیفی سید محمود، بصیری غزاله. بررسی آگاهی، نگرش و عملکرد در مورد خودآزمایی پستان در دانشجویان دختر دانشگاه علوم پزشکی اهواز. فصلنامه علمی_ پژوهشی جنتاشاپیر بهار 1392; 4(1): 73-79.
_||_