بررسی محلول‌پاشی سدیم نیتروپروساید بر صفات زراعی و فیزیولوژیک گلرنگ (.Carthamus tinctorius L) در خاک‌های آلوده به آرسنیک

محورهای موضوعی : پژوهش های زراعی در حاشیه کویر

میثم اویسی ¹ (گروه آگروتکنولوژی دانکشده کشاورزی دانشگاه آزاد واحد ورامین و پیشوا، ورامین، ایران)
منصور فرجی ² (گروه اگرواکولوژی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا، ورامین، تهران – ایران)
پورنگ کسرایی ³ (گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا، ورامین، تهران – ایران)

تاریخ دریافت : 1399/05/11 تاریخ پذیرش : 1399/05/11 تاریخ انتشار : 1396/05/01

کلید واژه: عملکرد, گلرنگ, فلزات سنگین, سدیم نیتروپروساید, آرﺳﻨﯿﮏ,

چکیده مقاله :

این تحقیق با هدف بررسی اثر سطوح مختلف سدیم نیتروپروساید بر رشد و خصوصیات کمی و کیفی گلرنگ پاییزه در خاک آلوده به آرسنیک، آزمایش به صورت گلدانی در گلخانه ی تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین- پیشوا به صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً‌ تصادفی در سه تکرار در سال 96-1395 انجام شد. تیمار های آزمایش شامل عامل اول محلول پاشی سدیم نیتروپروساید در سه سطح: (صفر، 50 و 100 میکرو مولار) و عامل دوم آلوده کردن خاک با آرسنیک در چهار سطح (صفر، 30، 60 و 90 میلی گرم آرسنیک در کیلوگرم خاک) بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد آرسنیک و سدیم نیتروپروساید تأثیر معنی داری بر عملکرد دانه، وزن هزار دانه، آنزیم کاتالاز، محتوای مالون دی آلدئید، محتوای پرولین و آرسنیک دانه گلرنگ داشتند. بیش ترین عملکرد دانه در تیمار های سدیم نیتروپروساید در کاربرد 100 میکرومولار (با میانگین 01/1 گرم در بوته) حاصل شد و کمترین آن نیز مربوط به تیمار شاهد (عدم کاربرد) با میانگین 83/0 گرم در بوته بود. با افزایش غلظت آرسنیک، عملکرد و اجزای عملکرد کاهش یافت و از طرفی گیاه محتوای پرولین خود را برای مقابله با تنش افزایش داد. کاربرد سدیم نیتروپروساید ﺑﺎﻋﺚ ﺗﺨﻔﯿﻒ ﻣﯿﺰان ﺗﻨﺶ در ﮔﯿﺎﻫﺎن ﺗﺤﺖ ﺳﻤﯿﺖ آرﺳﻨﯿﮏ ﮔﺮدﯾﺪ. با افزایش سطح آرسنیک، محتوای آرسنیک دانه نیز افزایش یافت و کاربرد سدیم نیتروپروساید سبب کاهش معنی دار محتوای آرسنیک دانه گردید. به طور کلی کاربرد سدیم نیتروپروساید به ﻋﻨﻮان ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻛﻨﻨﺪه در سوخت و ساز رادﻳﻜﺎل ﻫﺎی آزاد اﻛﺴﻴﮋن سبب کاهش اثرات تنش اکسیداتیو ناشی از آلودگی خاک به آرسنیک شد.

چکیده انگلیسی:

In order to investigate the effect of sodium nitroprusside levels on growth and quantitative and qualitative characteristics of safflower (Carthamus tinctorius L.) in arsenic contaminated soils, a pot experiment was conducted in a research greenhouse of Faculty of Agriculture, Islamic Azad University, Varamin-Pishva Branch, in 2016-2017 in factorial experiment and in the form of design Completely randomized in 3 replications. The experimental treatments included of sodium nitroprusside spraying at three levels: (0, 50 and 100 μm) and soil contamination with arsenic at four levels (0, 30, 60 and 90 mg of arsenic per kg of soil). The results showed that arsenic and sodium nitroprusside had a significant effect on grain yield, 1000 grain weight, catalase enzyme, malondialdehyde content, proline content and safflower arsenic content. The highest grain yield was obtained in sodium nitroprusside treatments in application of 100 μM (with an average of 1.01 g / plant), and the lowest was related to control treatment (no application) with mean of 0.83 g / plant. By increasing the concentration of arsenic, yield and yield components decreased, and the plant increased its proline content to cope with stress. Application of sodium nitroproside reduced stress in plants under arsenic toxicity. No significant differences were observed between the concentrations of sodium nitroprusside spraying. With increasing arsenic levels, the amount of arsenic content increased and sodium nitroprusside reduced the amount of arsenic in the seed. In general, use of sodium nitroprusside as a regulator in the metabolism of free oxygen radicals reduces the effects of oxidative stress caused by soil contamination with arsenic.