بررسی عملکرد، اجزای عملکرد و شاخص رقابت برخی ژنوتیپ‌های لوبیا (.Phaseolus vulgaris L) با علف‌های‌هرز

محورهای موضوعی : پژوهش نامه کشاورزی

مریم متقی شهپر ¹ (کارشناسی ارشد زراعت، دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام)
مهرشاد براری ² (استادیار گروه آموزشی زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام)
اسکندر زند ³ (استاد بخش تحقیقات علف‌های هرز مؤسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور)
سید محسن سیدی ⁴ (دکترای اکولوژی گیاهان زراعی، دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان و عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان)
افشار آزادبخت ⁵ (دانش آموخته دکتری علوم علف‌های هرز دانشگاه محقق اردبیلی)

تاریخ دریافت : 1396/04/12 تاریخ پذیرش : 1396/05/17 تاریخ انتشار : 1396/06/01

کلید واژه: عملکرد, لوبیا, علف‌هرز, زراعت, شاخص رقابت,

چکیده مقاله :

به منظور بررسی قدرت رقابتی برخی ژنوتیپ های لوبیا با علف های هرز آزمایشی در سال 1389 تحت شرایط طبیعی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه آموزشی دانشکده کشاورزی دانشگاه ایلام اجرا شد. تیمارهای آزمایشی شامل وجین و عدم وجین علف های هرز در تمام دوره رشد به عنوان فاکتور اصلی و هشت ژنوتیپ لوبیا (با تنوع در رسیدن) به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. در آزمایش از پراکنش طبیعی علف های هرز استفاده گردید. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که اثر علف هرز و ژنوتیپ های لوبیا بر روی صفات تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن 100 دانه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک در سطح احتمال یک درصد معنی دار شد؛ اما اثر متقابل دو فاکتور بر صفات وزن 100 دانه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک معنی دار نشد. بیشترین میزان عملکرد عملکرد دانه به ترتیب با مقادیر 09/309 و 77/354 گرم بر متر مربع در تیمار عدم حضور علف هرز و ژنوتیپ 21191 KS بدست آمد. همچنین نتایج نشان داد که بالاترین شاخص رقابت (42/1) متعلق به رقم خمین و پایین ترین مقدار آن (71/0) متعلق به رقم اختر بود. به طور کلی نتایج نشان داد ژنوتیپ های رونده و رشد نامحدود لوبیا در مقایسه با ایستاده و رشد محدود رقابت کننده های قوی تری در برابر علف های هرز بودند.

چکیده انگلیسی:

In order to study the competitiveness of bean genotypes with weeds, a field experiment was carried out at Agricultural research station of the faculty of agriculture, Ilam University, Ilam during 2010 growing season. The experimental design was a split plot based on RCBD with four replications. Treatments consisted of two weed levels (with and without weeds) assigned in main plot and eight bean genotypes (Goli, Sayad, Akhtar, Derakhshan, Khomein, KS21193, KS21191 and G14088) placed in sub-plot. The results of analysis of variance showed that both factors weed presence and genotypes had a significant effect on number of pod per plant, number of seed per pod, seed 100 weight, grain yield and biological yield. However, the interaction of two factors were not significant for grain yield, biological yield, and seed 100 weight. Maximum grain yield (309.09 and 354.77 g/m2, respectively) achieved in non-weed treatment and KS21191genotype. The results also indicated that Khomein genotype had highest competitive index (1.42) and Akhtar had the lowest (0.71). Based on the results indeterminate and runner genotypes showed higher competitive ability compared to determinate and erect genotypes.