عضو هیات علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی، گروه روابط بینالملل، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
محورهای موضوعی : اندیشه سیاسی
میر ابراهیم صدیق بطحایی
1
(عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ایلام، گروه علوم سیاسی، ایلام، ایران)
کلید واژه: کشورهای در حال توسعه, توسعه نیافتگی, هژمونی, سیاست‌های اقتصادی, کشورهای توسعه‌یافته,
چکیده مقاله :
شکاف میان توسعه‌یافتگی کشورهای توسعه‌یافته و در حال توسعه و بررسی علل این امر، همواره مورد توجه پژوهشگران قرار داشته است. مقالۀ حاضر نیز با نگاهی تئوریک و با تأکید بر نوع نگاهی که گرامشین‌ها به این موضوع دارند، به این مقوله می‌پردازد. بنابراین بدین منظور این سؤال اصلی را که سیاست‌های اقتصادی کشورهای توسعه‌یافته به ویژه هژمون چه تأثیری بر توسعه‌نیافتگی کشورهای در حال توسعه دارد؟، در کانون توجه خود قرار می‌دهد. پاسخ موقتی که برای این پرسش در نظر گرفته شده عبارت است از: سیاست‌های اقتصادی کشورهای توسعه یافته به ویژه هژمون در قالب برتری در نظام اقتصادی و مالی جهانی و همچنین سیطره بر نهادهای بین‌المللی اقتصادی مانعی جدی در جهت توسعۀ کشورهای در حال توسعه محسوب می‌شود. علاوه بر این سؤال اصلی، بررسی و واکاوی سیاست‌های اقتصادی و مالی کشورهای توسعه‌یافته (به ویژه هژمون) در قالب نهادهای اقتصادی و مالی بین‌المللی و تأثیر آن بر توسعه‌نیافتگی کشورهای در حال توسعه، مهمترین هدف نوشتار حاضر را تشکیل می‌دهد.
منابع فارسی
- آلوین، سو (1378)، تغییر اجتماعی و توسعه، ترجمه محمود حبیبی مظاهری، تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
- استریناتی، دومینیک (1380)، نظریههای فرهنگ عامه، ترجمه ثریا پاک نظر، تهران: انتشارات گام نو.
- امین، سمیر (1382)، سرمایهداری در عصر جهانی شدن، ترجمۀ ناصر زرافشان، تهران: نشر آگاه.
- اندرسون، پری (1383)، معادلات و تناقضات آنتونیو گرامشی، شاپور اعتماد، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد.
- اکسفورد، باری (1386)، نظام جهانی: اقتصاد، سیاست و فرهنگ، ترجمه حمیرا مشیرزاده،تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، چاپ سوم.
- الهی، همایون (1382)، کمک خارجی و توسعه نیافتگی، تهران: نشر قومس.
- بهروزیفر، مرتضی (1383)، «اثر تحریمهای یکجانبه امریکا بر اقتصاد بازرگانی ایالات متحده و بازارهای جهانی انرژی»، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره 33.
- پوراحمدی، حسین (1387)، «اقتصاد سیاسی هژمونی چندجانبه گرا: سنتز مفهوم هژمونی در پارادایم هایلیبرالیستی و گرامشین»، پژوهشنامه علوم سیاسی، سال سوم، شماره دوم.
- خور، مارتین (1389)، جهانیشدن و جنوب (برخی مباحث انتقادی)، ترجمۀ احمد ساعی، تهران: انتشارات قومس.
- ساعی، احمد (1387 الف)، «جستاری درباره چشم اندازههای نظری نسبت به اقتصاد سیاسی جهانی»، مطالعات سیاسی، سال اول، شماره 1.
- ساعی، احمد (1387 ب)، «جهانی شدن و رابطه آن با فقر»، فصلنامه سیاست، دوره 38، شماره 1.
- ساعی، احمد و رویا خضری (1388)، «اقتصاد سیاسی فراآتلانتیک: همکاری و تعارض از 11 سپتامبر تا بحران اقتصادی 2008»، فصلنامه سیاست، دوره 39، شماره 2.
- سلیمی، حسین (1388)، فرهنگگرایی، جهانیشدن و حقوق بشر، تهران: مرکز چاپ و انتشارات وزارت امور خارجه، چاپ چهارم.
- سیمبر، رضا و ارسلان قربانی شیخنشین (1389)، «بررسی جهانسومگرایی در نظام بینالملل»، فصلنامه روابط خارجی، سال دوم، شماره چهارم.
- سیمبر، رضا و ارسلان قربانی شیخنشین (1388)، روابط بینالملل و دیپلماسی صلح در نظام متحول جهانی، تهران: انتشارات سمت.
- طیبی، سیدکمیل، هوشنگ شجری، محمد واعظ برازانی و احمد گوگردچیان (1387)، «تحلیل پویای DID در بررسی تأثیر اتحادیههای پولی بر همگرایی درآمدی شمال ـ جنوب»، فصلنامه پژوهشهای اقتصادی ایران، سال دوازدهم، شماره 36.
- گلیپین، رابرت (1387)، اقتصاد سیاسی جهانی؛ درک نظم اقتصاد بینالملل، ترجمۀ مهدی میرمحمدی و دیگران، تهران: مؤسسه تحقیقاتی تدبیر اقتصادی.
- موثقی، سید احمد، (1388)، «جنگ و توسعه نیافتگی در جهان سوم»، فصلنامه سیاست، دوره 39، شماره 2.
- نایرره، ژولیوس (1376)، چالش جنوب «گزارش کمیسیون جنوب»، ترجمۀ احمد خلیلی، تهران: انتشارات قومس.
- نجارزاده، رضا و الهام مهدوی راسخ (1389)، «بررسی تاثیر جهانی شدن بر توزیع درآمد در کشورهای عضو گروه دی هشت»، فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، شماره 54.
- هانتر، جیمز دیوسن و جاشوآ یایتز (1384)، «پیشاهنگ در جهانی شدن: دنیای جهانی‌کنندگان آمریکایی»، در پیتر برگر و ساموئل هانتینگتون، چندجهانی شدن، ترجمه علی کمالی و لادن کیانمهر، تهران : روزنه.
- والرشتاین، امانوئل (1388)، مقدمهای بر تحلیل نظامهای جهانی، ترجمه حسین عسگریان، تهران: انتشارات ابرار معاصر تهران.
English Source
- Anders, Sven and Julie A. Caswell (2009), “The Benefits and Costs of Proliferation of Geographical Labeling for Developing Countries”, The Estey Centre Journal of International Law and Trade Policy, Volume 10, No. 1.
- Cox, Michael (2001), “Whatever Happened to American Decline? International Relations and the New United States Hegemony,” New Political Economy, Vol. 6, No. 2, pp. 311-340.
- Cox, Robert (1996), “Multilateralism and World Order”. In R.W. Cox and T.J. Sinclair, Approaches to World Order, Cambridge: Cambridge University Press.
- Ekers, Michael, Alex Loftus and Geoff Mann (2009), “Gramsci Lives!”, Geoforum, Vol. 40, No. 3, pp. 287-291.
- Gramsci, A. (1981), The Pedagogical Alternative, Barcelona: Fontamara.
- Gramsci, Antonio (1978), Selections from Prison Notebooks, Edited and translated by Quintin Hoare and Geoffrey Nowell Smith, London: Lawrence &Wishart.
- Hout, Wil (1993), Capitalism and the Third World: Development, Dependence and the World System, Aldershot: Edward Elgar.
- Ikenberry, John (2005), “Power and liberal order: America´s postwar world order in transition”, International Relations of the Asia-Pacific, Vol. 5, No. 2, pp. 133-152.
- Quental, Nuno, Júlia M. Lourenço and Fernando Nunes da Silva (2011), “Sustainable Development Policy: Goals, Targets and Political Cycles”, Sustainable Development Policy, No. 19.
- Robinson, Wiliam I. (2005), “Gramsci and Globalisation: From Nation-State to Transnational Hegemony”, Critical Review of International Social and Political Philosophy,Vol. 8, No. 4, pp. 1–16.
- Simon, Roger (1991), Gramsci's Political Thought: An Introduction, London: Lawrence &Wishart Ltd.
- Ünay, Sadık (2010), “Hegemony, Aid and Power: A Neo-Gramscian Analysis of the World Bank”, European Journal of Economic and Political Studies, Vol. 3, No. 2, pp. 39-52.
