ارزیابی اثر عامل انرژی بر روابط بین الملل با تاکید بر امنیت انرژی (رهیافت توصیفی- تحلیلی)
محورهای موضوعی : پژوهشنامه اقتصاد و کسب و کار
مجید افشاری راد
1
(دانشیار گروه اقتصاد امور عمومی، دانشکده اقتصاد، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران )
سارا نصیری خشت مسجدی
2
(دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد انرژی، دانشکده اقتصاد، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران)
علی رضایی
3
(دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد انرژی، دانشکده اقتصاد، دانشگاه خوارزمی، تهران، ایران)
کلید واژه: امنیت, امنیت انرژی, نفت و گاز, ژئوپولیتیک منطقه, , امنیت انرژی منطقه ای, اقتصاد انرژی, روابط بین‌الملل, سیاست خارجی,
چکیده مقاله :
با توجه به اهمیت غیرقابل انکار انرژی در توسعه و پیشرفت جوامع، امنیت انرژی از جایگاه مهمی در سیاست‌های اقتصادی و سیاسی کشورها برخوردار است. در واقع، اهميت مسأله امنیت انرژي در جهان امروز موجب تعاملي گسترده بین انرژي و سياست شده و بسياري از رفاقت‌ها، رقابت‌ها و تحولات سياسي جهان تحت تأثير انرژي و مسائل پیرامون آن است. این مقاله جنبه های نظری بحران امنیت انرژی و تاثیر آن بر روابط بین‌الملل را بررسی می‌کند. امنیت انرژی امروزه در حال تبدیل شدن به یک مسئله ژئوپولیتیکی است. به طور خاص، تفسیر مفهوم امنیت انرژی و تبدیل آن به یک عامل ژئوپولیتیکی و عناصر ساختاری امنیت انرژی اهمیت یافته است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که کشورها برای رسیدن به امنیت پایدار انرژی باید به بعد ژئوپلتیکی نیز توجه‌ای ویژه داشته و در تحلیل‌های خود برای ارزیابی امنیت انرژی نیز به آن وزن بیشتری دهند.
Due to the undeniable importance of energy in development countries, energy security is an important object in the economic and political policies of countries. In fact, the importance of the issue of energy security in today's world has caused a wide interaction between energy and politics, and many friendships, competitions and political developments in the world are influenced by energy and its surrounding issues. This paper examines the theoretical aspects of the problem of energy security which is becoming a topical geopolitical issue today. In other word, interpreting the concept of energy security and a geopolitical factor of energy security have become important. The results indicate that in order to achieve sustainable energy security, countries should pay special attention to the geopolitical dimension to evaluate energy security.
1. ساعي احمد، پاشنگ مريم (1395). ضرورت نگاه فراملي به امنيت انرژي. فصلنامه راهبرد 80،253 -2.
2. عسگری، حشمت اله، بهنود، عباس. (1398). تعیین یک شاخص ترکیبی برای اندازه‌گیری میزان امنیت عرضه برق در ایران. پژوهشنامه اقتصاد انرژی ایران، 8(30), 93-122.
3. غفارزاده، مهرشاد، یزدانی، عنایت¬اله، آسیابان، امید (1401). تحلیل رقابت یا همکاری: آینده حضور آمریکا و چین در غرب آسیا، فصلنامه تحقیقات سیاسی و بین¬المللی، 14(51)، 41-27.
4. کی سوواکول، بنجامین. (1392). مرجع امنیت انرژی. ترجمه علیرضا طیب. تهران، مؤسسه فرهنگی مطالعات و تحقیقات بینالمللی ابرار معاصر تهران.
5. متقی، سید ابراهیم، داودی، مهدی. (1400). درآمدی بر امنیت انرژی، امنیت ملی و حقوق شهروندی (مطالعة موردی ایران). مطالعات حقوق انرژی، 7(1)، 227-211.
6. محتشمی، مینا، ابراهیمی سالاری، تقی، مهدوی عادلی، محمدحسین. (1394). سنجش و ارزیابی جامع امنیت انرژیِ کشورهای عضو سازمان همکاری‌های اقتصادی و توسعه (OECD) بر اساس شاخص‌سازی ترکیبی. پژوهشنامه ایرانی سیاست بین‌الملل، 4(1), 1-21.
7. مختاری هشی، حسین، نصرتی، حمیدرضا. (۱۳۸۹). امنیت انرژی و موقعیّت ژئو انرژی ایران. فصلنامه بینالمللی ژئوپلیتیک، ۶(۱۸) , ۹۵-۱۲۴.
8. مزرعتی، محمد. (1386). امنیت انرژی، دوروی یک سکه: امنیت عرضه و امنیت تقاضای انرژی. مطالعات اقتصاد انرژی، 13(4), 71-87.
9. ملکی، عباس (1396). امنیت انرژی. تهران، انتشارات دنیای اقتصاد.
10. هاشمی¬نژاد اشرفی، مریم، ملکی، عباس (1403). ارزیابی نقش انرژی در جنگ اوکراین و نظم نوین جهانی در حال ظهور در چارچوب نظریه¬های وابستگی متقابل، فصلنامه مطالعات بین¬المللی، 20(4)، 10.22034/ISJ.2024.423503.2092
11. “World Energy Review” BP (British Petroleum) energy review
12. Belgrave, R. (2019). Energy security to 2000. Routledge
13. Energy Information Administration (2021)
14. Global Energy Institute (2019)
15. Grubb, M., Butler, L., & Twomey, P. (2006). Diversity and security in UK electricity generation: The influence of low-carbon objectives. Energy policy, 34(18), 4050-4062.
16. Harris, S. (2010). Global and regional orders and the changing geopolitics of energy. Australian Journal of International Affairs, 64(2), 166-185.
17. Ibekwe, K. I., Etukudoh, E. A., Nwokediegwu, Z. Q. S., Umoh, A. A., Adefemi, A., & Ilojianya, V. I. (2024). Energy Security in the Global Context: A Comprehensive Review of Geopolitical Dynamics and Policies. Engineering Science & Technology Journal, 5(1), 152-168.
18. Karimov, I. A. (2006). Our main goal is–deepening the structural changes and reforms in economy and facilitate small business and private entrepreneurship. Tashkent,“Uzbekistan.
19. Kokoshin, A. A. (2006). International energy security. Moscow: Europe
20. Mukhammadsidiqov, M., & Turaev, A. (2020). The Influence of the Energy Factor on Modern International Relations. The American Journal of Political Science Law and Criminology, 2(12), 5-15.
21. Rybak, A., Rybak, A., & Kolev, S. D. (2023). AA synthetic measure of energy security taking into account the influence of rare earth metals. The case of Poland. Energy Reports, 10, 1474-1484
22. Tutak, M., & Brodny, J. (2022). Analysis of the level of energy security in the three seas initiative countries. Applied Energy, 311, 118649
23. Yergin, D. (2006). Ensuring energy security. Foreign affairs, 69-82.
24. Zhang, M., Zhou, S., Wang, Q., Liu, L., & Zhou, D. (2023). Will the carbon neutrality target impact China's energy security? A dynamic Bayesian network model. Energy Economics, 125, 106850.
