امیرخسرو دهلوی و موسیقی دیوان او

محورهای موضوعی : حماسه

عباس کی‌منش ¹ (استاد دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران.)

تاریخ دریافت : 1385/08/12 تاریخ پذیرش : 1385/11/12 تاریخ انتشار : 1385/12/01

کلید واژه: شعر, وزن, موسیقی, امیرخسرو, هنر,

چکیده مقاله :

در این مقاله کوشش شده است که در احوال امیر خسرو و مرشد وی، نظام الدین اولیا، سخنی هر چند کوتاه در میان آید و نگاهی گذرا به محیط زندگانی امیرخسرو از چشم انداز موسیقی کرده شود و نقش خسرو در پیوند موسیقی ایران و هند مورد بررسی قرار گیرد و ویژگی های موسیقیایی شعر وی در ترازوی عروض فارسی سنجیده شود و هنر شاعری وی نموده آید.

چکیده انگلیسی:

This article is an attempt to investigate briefly the social life of Amir khosrow and his spiritual preceptor Nezamal-din olya from the standpoint of music. Also, his role in conjoining the music of Iran and India is verified. The musical characteristics of his poems are examined with reference to the Persian prosody, thereby revealing his art of poetry. 

منابع و مأخذ:

جامعه­ شناسی هنر، آریان­پور، دکتر امیرحسین، نشر گستره، 1354.

خزانة عامره، آزادبلگرامی، خطی.

آیین اکبری، ابوالفضل علّامی، بلوخمان، 1989 م.

فارسی در هند در دورة اورنگزیب، انصاری، دکتر نورالحسن، ادبیات 1993 م.

چهره­ های موسیقی ایرانی، بهروزی، شاپور، تهران، 1367.

عروض و قافیه، تجلیل، دکتر جلیل، سپهر کهن، 1378.

هفت اورنگ، جامی، تصحیح و مقدمة مرتضی مدرس گیلانی، تهران، 1366.

دیوان غزلیات، حافظ، شرح دکتر خلیل خطیب رهبر، صفی­ علیشاه، 1364.

کلیات غزلیات، خسرو، استاد اقبال صلاح­ الدین و استاد وزیر الحسن عابدی، لاهور، 1975م.

تذکره الشعراء، دولتشاه سمرقندی، انتشارات پدیده، تهران، 1366.

واژه­ نامة موسیقی ایران زمین،ستایشگر، مهدی، انتشارات اطلاعات، 1374.

کلیات سعدی، محمدعلی فروغی، تهران، 1320.

شعرالعجم،شبلی نعمانی، ترجمه محمدتقی فخر داعی گیلانی، تهران، 1339.

المعجم،شمس قیس، محمد قزوینی، محمدتقی مدرّس رضوی، تهران، 1327.

جامع الالحان، عبدالقادر مراغی، تهران، 1354.

خزینه الاصفیا، غلام سرور، کابل، بدون تاریخ.

حافظ و موسیقی، ملاح، حسینعلی، انتشارات هنر و فرهنگ، 1351.

ثمرات القدس، میرزالعل بیگل علی بدخشی، مقدمه و تصحیح و تعلیقات دکتر سیّد کمال حاج سیّد جوادی، تهران، 1376.

معیار سالکان طریقت، میرعلی شیر قانع تتوی، تصحیح دکتر سید خضر نوشاهی، اسلام آباد، 2001م.

تحقیق انتقادی در عروض فارسی، ناتل خانلری، دکتر پرویز، تهران، 1327.

وزن و قافیة شعر فارسی، وحیدیان کامیار، دکتر تقی، مرکز نشر دانشگاهی، 1380.