اعتبار یابی الگوی برنامه درسی سبز برای مدارس ابتدایی
محورهای موضوعی : مدیریت فرهنگیافسانه احمدی مقدم 1 , محبوبه سلیمانپور عمران 2
1 - استاد مدعو دانشگاه فرهنگیان خراسان شمالی
2 - هیات علمی/دانشگاه ازاد واحد بجنورد
کلید واژه: الگوی برنامه درسی, برنامه درسی سبز, دانش آموزان, دوره دوم ابتدایی,
چکیده مقاله :
مقدمه و هدف پژوهش: پژوهش حاضر، با هدف اعتبار یابی الگوی برنامه درسی سبز دانش آموزان دوره دوم ابتدایی انجام شد. روش پژوهش: این پژوهش با استفاده از روش توصیفی پیمایشی انجام پذیرفت.با توجه به مضامین شناسایی‌شده پرسشنامه‌ای با 73 گویه جهت اعتبار یابی مدل طراحی گردید. روایی محتوایی پرسشنامه با استفاده از نظرات ده نفر از اساتید و صاحب‌نظران تأیید گردید. پایایی پرسشنامه برای مؤلفه‌های اهداف 89/0، محتوا 93/0، روش‌های تدریس 86/0 و برای مؤلفه ارزشیابی 89/0 به دست آمد. جامعه آماری پژوهش شامل متخصصان حوزه برنامه درسی، اساتید علوم تربیتی، معاونان و مدیران آموزش‌وپرورش بود. حجم کل جامعه آماری 395 نفر مشخص گردید. نمونه‌گیری در این مرحله به روش خوشه‌ای انجام شد. به‌منظور تجزیه‌وتحلیل داده ها از روش تحلیل عاملی تأییدی) و رویکرد مدل¬سازی معادله ساختاری کواریانس¬ محور و نرم افزار اس پی اس اس و نرم افزار ایموس گرافیک استفاده‌شده است. يافته‌ها: بر اساس نتایج تحلیل عاملی همه¬ی مضامین با بار عاملی بالا مورد تأیید قرار گرفتند. نتيجه گيري: برنامه درسی سبز سازگار و همگام با محیط‌زیست است و می تواند دانش آموزان را برای یک زندگی پایدار آماده سازد. بنابراین پیشنهاد می گردد الگوی برنامه درسی سبز با نظارت بیشتری در مدارس اجرا گردد.
Introduction and objective: The present study was conducted with the aim of validating the green curriculum model (GCM) for the second grade elementary school students. Method: This study was carried out using a descriptive survey method. A questionnaire with 73 items was designed to validate the model according to the identified themes. The content validity of the questionnaire was confirmed using the opinions of ten professors and experts. The reliability of the questionnaire was 0.89 for the components of goals, 0.93 for content, 0.86 for teaching methods and 0.89 for the evaluation component. In this study, the statistical population included experts in the field of curriculum, professors of educational sciences, assistants and managers of education. The total size of the statistical population was determined to be 395 people. At this stage, cluster sampling method was used. Confirmatory factor analysis (CFA) and Covariance-based structural equation modelling (CB-SEM) and SPSS and Amos Graphics were used to analyze the data. Findings: The results of factor analysis confirmed all themes with high factor loading. Conclusion: The green curriculum is environmentally-friendly, and can make students ready for a sustainable life. Therefore, it is suggested that the green curriculum model (GCM) be implemented in schools with more supervision.
ادیب، یوسف و عظیمی، محمد. (1395). طراحی و اعتبار سنجی الگوی برنامه درسی آموزش بهداشت و ارتقای سلامت در دوره‌ی دبستان بر اساس مفروضه‌های نظام سلامت. رساله دکتری برنامه‌ریزی درسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه تبریز.
دیبایی، شادی و لاهیجانیان، اکرم الملوک. (1388). بررسی برنامه‌های درسی مقطع راهنمایی با تأکید بر محورهای آموزش محیط‌زیست، فصلنامه علوم محیطی دانشگاه تهران، دوره 6، شماره 3: 184-177.
شبیری، سید محمد و شمسی، سیده زهرا. (1394). تحلیلی بر برنامه درسی میان‌رشته‌ای آموزش محیط زیست در آموزش عالی، فصلنامه مطالعات میان‌رشته‌ای در علوم انسانی، دوره 7، شماره 3: 145-127.
قضاوی، منصوره و لیاقتدار، جواد. (1387). تحلیل محتوی کتاب‌های علوم تجربی دوره ابتدایی ازلحاظ توجه به معضلات زیست‌محیطی، فصلنامه تعلیم و تربیت، دوره 1، شماره 98: 152-127.
کریمی، بهنام و کیان، مریم. (۱۳۹۴). حفظ محیط‌زیست در برنامه‌های درسی دوره ابتدایی ایران، کنفرانس ملی روانشناسی علوم تربیتی و اجتماعی، مازندران، مؤسسه علمی تحقیقاتی کومه علم آوران دانش.
کریمی، بهنام، کیان، مریم و عسگری، مجید علی. (1394). بررسی وضعیت برنامه درسی آموزشی محیط‌زیست دوره ابتدایی ایران در سند تحول بنیادین و برنامه درسی ملی جمهوری اسلامی ایران و ارائه راهکار مناسب جهت اجرای آموزش محیط‌زیست، دومین همایش یافته‌های نوین در محیط‌زیست و اکوسیستم‌های کشاورزی، تهران، پژوهشکده انرژی‌های نو و محیط‌زیست دانشگاه تهران.
کرمی، شهناز، فتحی واجارگاه، کوروش، خسروی بابادی، علی اکبر و فرج زاده اصل، منوچهر .(1399). برنامه درسی سبز در نظام آموزش عالی ایران: بحران آب، تغییرات اقلیم، منابع تأمین دانش، نشریه آموزش محیط زیست و توسعه پایدار، شماره 1، دوره 9: 94-81.
مهر محمدی، محمود و کارگزار، معصومه. (1397) طراحی و امکان‌سنجی الگوی مطلوب برنامه درسی تربیت محیط زیستی در دوره ابتدایی، رساله دوره دکتری برنامه‌ریزی درسی، دانشگاه تربیت مدرس.
ملائی، محمود، خسروی، یونس، زمانی، عباسعلی و اسلامی داوود. (1400). بررسی راهکارهای اشاعه فرهنگ محیط زیستی در جامعه و پیشگیری از جرائم محیط زیستی (مطالعه موردی: استان زنجان)، پایان‌نامه کارشناسی ارشد علوم محیط‌زیست، دانشگاه زنجان.
ماشاالهی نژاد، زهرا، جعفری ثانی، حسین، مهرام بهروز، سعیدی رضوانی، محمود و جلایری لاین، شیوا. (1398). تحلیل محتوای برنامه درسی علوم تجربی دوره ابتدایی از منظر توجه به مؤلفه‌های محیط‌زیست، فصلنامه پژوهش در برنامه‌ریزی درسی، دوره 16، شماره 63: 138-122.
Armstrong, L. B., Rivas, M. C., Zhou, Z., Irie, L. M., Kerstiens, G. A., Robak, M. T., & Baranger, A. M. (2019). Developing a Green Chemistry Focused General Chemistry Laboratory Curriculum: What Do Students Understand and Value about Green Chemistry?. Journal of Chemical Education, 96(11), 2410-2419.
Ahmad, N. L, Hassan, F, Khir, M. M., Syed Ahmad, S. F, & Rahim, R. A (2019). Conceptualizing Green Education Awareness in Primary School to Promote Sustainability. Religación. Revista De Ciencias Sociales Y Humanidades, 4(17), P, 22-30.
Burns, H. (2011). Teaching for transformation: (Re) Designing sustainability courses based on ecological principles. Journal of Sustainability Education, Vol. 2. [Online]. Available at
http://www.jsedimensions.org/wordpress/wpcontent/uploads/2011/03/Burns2011.
Besong.f.a(2017). Infusing Sustainability in Higher Education in Ireland: The Green Curriculum Model (GCM) and the Dispositions, Abilities and Behaviours (DAB) Competency Framework. Ph.D. thesis, School of STEM Education, Innovation & Global Studies, Dublin City University.
Edwards, S., Skouteris, H., Cutter- Mackenzie, A., Rutherford, L., O’Conner, M., Mantilla, A., and Elliott, S., & Young, T. (2016). Nature by default in early childhood education for sustainability. Australian Journal of Environmental Education, 32(01), 57-64.
Fien, J. (2005). Education For the environment: Critical curriculum Theorising and environmental education Geelong Victoria: Deakin university press.
Green, B. (2018). Understanding curriculum? Notes towards a conceptual basis for curriculum inquiry. Curriculum Perspectives, 38(1), 81-84.
Makrakis, V. and Kostoulas-Makrakis, N. (2013). Sustainability in higher education: a comparative study between European Union and Middle Eastern Universities. International Journal of Sustainable Human Development, 1(1), pp. 31-38.
Okanovic, A; Jesic, J; Dakovic, V; Vukadinovic, S; Andrejevic Panic, A. (2021). "Increasing University Competitiveness through Assessment of Green Content in Curriculum and Eco-Labeling in Higher Education" Sustainability 13, no. 2: 712. https://doi.org/10.3390/su13020712
Silva R.L.F, Bacci. D, Silva, I. S & Campos, D. D. M. (2018). Teacher Training in Environmental Education and Its Relation with the Sustainability Culture in Two Undergraduate Degrees at USP. In: Leal Filho W. Frankenberger F. Iglecias P. Mülfarth R. (eds) Towards Green Campus Operations. World Sustainability Series
