کنکاشی تطبیقی از التیام روان‌زخم زیست¬محیطی در رمان¬های مراسم لزلی مارمون سیلکو و سووشون سیمین دانشور

محورهای موضوعی : ادبیات تطبیقی (فارسی- انگلیسی)

شکوفه ذریه ¹ , لیلا برادران جمیلی ² , بهمن زرین جویی ³

1 - مدرس زبان
2 - نویسنده مسئول، استادیار گروه زبان و ادبیات انگلیسی، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران
3 - استادیار گروه زبان و ادبیات انگلیسی، واحد بروجرد، دانشگاه آزاد اسلامی، بروجرد، ایران.

تاریخ دریافت : 1403/04/05 تاریخ پذیرش : 1403/05/29 تاریخ انتشار : 1403/11/26

کلید واژه: طبیعت, بوم¬گرایی, سرزمین, بومیان آمریکا, روان زخم زیست¬محیطی,

چکیده مقاله :

چکیده در این مقاله با استفاده از نظریات نقد بوم¬گرا، رمان¬های مراسم از لزلی مارمون سیلکو(-1948) و سووشون از سیمین دانشور(1300-1390) از دیدگاه التیام روان‌زخم¬ها مورد بررسی قرار گرفته¬اند. نقد زیست¬محیطی رابطۀ میان طبیعت و انسان را در متون ادبی تحلیل می¬کند. همچنین با به کارگیری رویکرد روان‌زخم زیست¬محیطی جایگاه و اهمیت محیط زیست بر روان انسان مورد تاکید قرار می-گیرد. این مقاله با بررسی این رمان¬ها به چگونگی تاثیر شرایط محیط زیست بر روان انسان در راستای نمود و تجلی رابطۀ گسست-ناپذیر انسان و محیط زیست می¬پردازد. در این مقاله مراسم و سووشون به مثابه دو اثر از دو نویسندۀ نامدار، دغدغه¬های زیست‌محیطی سیلکو و دانشور را به تصویر می¬کشند. نظریات بوم¬گرایانه¬ی لارنس بیوئل و همچنین چریل گلتفلتی و هارولد فروم برای تحلیل آثار مورد استفاده قرارگرفته¬اند. نظریات کتی کاروت پیرامون روان‌زخم نیز در این مقاله به کار گرفته شده تا نشان دهند چگونه روان‌زخم¬ها در زندگی انسان¬ها و روابطشان با طبیعت دخیل هستند. وجه مشترک قهرمانان سیلکو و دانشور، بهره¬گیری از خود طبیعت برای درمان و التیام روان‌زخم¬هایی است که به واسطۀ تخریب طبیعت و سرزمین ایجاد گشته¬اند.

چکیده انگلیسی:

The link between ecocriticism and trauma lies in their dealing with the relationship between nature and human psyche in literary texts. In this article, eco-critical theory has been used to investigate Leslie Marmon Silko’s Ceremony and Simin Daneshvar’s Savushun. By scrutinizing these novels, an inseparable interconnection between human and nature becomes clear as human psyche has been affected by environmental conditions and humans become traumatized by wounded ecosystem. Eco-reading of Ceremony and Savushun, based on the interaction between environment and human psyche, reflects eco-wound in the works of these writers. In other words, these two novels by prominent authors, show Silko’s eco-worries for Native Americans and Daneshvar’s eco-concern for her land. Concepts of ecocriticism and trauma are centralized and to achieve this goal, a theoretical framework is formed that draws on eco-critical views of Lawrence Buell, Cheryll Glotfelty, and Harold Fromm. Cathy Caruth’s views on trauma have been used to indicate the effect of human’s relation with nature on human’s psyche. Reliving eco-trauma, that accompany eco-friendly human beings, arises out of comprehending the power of nature in healing eco-wounds that has been felt due to eco-crisis and destruction of nature and land. Therefore, from the ecological point of view, nature itself rushes to help humans to be a remedy for eco- wounds of those eco-friendly humans who hold a deep respect for the environment and its beauty.

منابع و مأخذ:

فهرست منابع کتاب ها 1-بیوئل، لارنس،(1995) ، تخیل محیطی: ثورو، طبیعت نویسی، و شکل گیری فرهنگ آمریکایی، کمبریج ام ای: انتشارات بلکنپ انتشارات دانشگاه هاروارد.
2-....................، (2001) ، نوشتن برای یک جهان در معرض خطر: ادبیات، فرهنگ و محیط زیست در ایالات متحده و فراتر از آن ، ماساچوست: انتشارات بلک نپ دانشگاه هاروارد.
3-....................، (2005) آینده نقد زیست محیطی: بحران محیطی و تخیل ادبی، نیویورک: بلک ول.
4-پناهی فرد، سیمین، (1390). سیمین دانشور در آیینۀ آثارش. تهران: سمیر.
5-چاوکین، الن،(2002) ، مراسم لزلی مارمون سیلکو: کتاب منبع،آکسفورد: انتشارات دانشگاه آکسفورد.
6-دانشور، سیمین، (1349). سووشون. تهران: انتشارات خوارزمی.
7-سیلکو، لزلی مارمون، (2006) ، مراسم ، نیویورک: پنگوئن.
8-....................، (1996) زن زرد و زیبایی روح: مقالاتی در مورد زندگی امروز بومیان آمریکا. نیویورک: سیمون و شوستر.
9-کاروت، کتی، (1996) ، تجربه بی ادعا: تروما، روایت و تاریخ ، بالتیمور: انتشارات دانشگاه جانز هاپکینز.
10-....................، (1995) ، تروما: کاوش در حافظه، بالتیمور: انتشارات دانشگاه جانز هاپکینز.
11-گلاتفلتی، چریل و فروم، هارولد، (1996) ،خواننده بوم‌گرایی: نقطه عطفی در بوم‌شناسی ادبی، کتاب خوان اکوکریتیکیسم: نقاط عطف در بوم‌شناسی ادبی، جورجیا: انتشارات دانشگاه جورجیا.
12-نارین، آنیل،(2015) سینمای ترومای زیست‌محیطی، نیویورک: روتلج.
مقالات و رساله 1-ایوان، کامپل ترسا،(2008) ، ((ترومای تاریخی در جوامع سرخپوستان آمریکایی بومی آلاسکا: چارچوبی چند سطحی برای بررسی تأثیرات بر افراد، خانواده ها و جوامعّ))، مجله خشونت بین فردی، دانشگاه واشنگتن، سال 3 ،شماره23 : 316-8.
2-بریوهارت،ام وای بی و دی برایان لمیرا ام ، (1998) ، ((هولوکاست بومیان آمریکا: اندوه التیام نیافتۀ تاریخی)) ، تحقیقات بهداشت روان بومی سرخپوستان آمریکا و آلاسکا. شماره 8:78-56.
3-بریوهارت، ام وای بی و همکاران، (2011) ، ((روان‌زخم تاریخی در میان مردمان بومی قاره آمریکا: مفاهیم، تحقیقات و ملاحظات بالینی)) ، مجله داروهای روانگردان، سال 4 ،شماره 43.
4-توران عفری و همکاران . (1402). ((بررسی تطبیقی مفهوم طبیعت در شعر کودک مطالعه موردی: اشعار سلیمان العیسی و مصطفی رحماندوست)). فصلنامة علمی جستارنامة ادبیات تطبیقی. سال 7 ،شماره 25: 39-75
5-جاهنر، الین ای، (2012) ((لزلی مارمون سیلکو))، کتاب راهنمای ادبیات بومی آمریکا ،ویرایش شده توسط اندرو ویگت ،نیویورک: روتلج، 511-499.
6-جمالی، لیلی و راضیه جوانمرد. (1388). ((مقایسة نمودهای جنگ در رمان سووشون سیمین دانشور و رمان اسیر خشکی‌ها اثر دوریس لسینگ در پرتو نقد زنانة شوالتر)). ادبیات تطبیقی سال 3 ،شماره 11: 59-81.
7-چاوکین، الن و فیل ،چاوکین نانسی، (2007) ،((ریشه های مراسم لزلی مارمون سیلکو)) ، روزنامه کتابخانه دانشگاه ییل، شماره 82: 30-23.
8-دوستی، زهرا و همکاران. (1402). ((بررسی مکانیسمهای دفاعیِ روانی در آثار سیمین دانشور (با تکیه بر رمانهای سووشون، جزیرۀ سرگردانی، ساربان سرگردان) )) نشریه علمی سبک‌شناسی نظم و نثر فارسی سال 16، شماره 10 : 145-129.
9-دهمرده، حیدرعلی و سمیرا شرفی. (1396). ((بررسی تطبیقی نگاه زنانة سیمین دانشور و غاده السمان)). ادبیّات تطبیقی دانشکدۀ ادبیّات و علوم انسانی دانشگـــاه شهید باهنــر کرمــــان سال 9، شمارۀ 17: 61-79.
10-رایس ،دیوید ای، (2005)، ((جادوگری، مقاومت بومی، و فضای شهری در مراسم لزلی مارمون سیلکو))، مطالعات در ادبیات سرخپوستان آمریکایی، سال 4 ،شماره 17: 143-114.
11-رمپ، کاتالین، (2015) ، ((استفاده از زمین برای شفا: سفر یک جنگجو در مراسم رمان لزلی مارمون سیلکو))، روح محیط زیست،سال 4 ، شماره6: 5-1.
12-کیانپور، معصومه و مریم سادات فیاضی. (1396). ((مضامین زیست‌محیطی در اشعار گیلکی بر اساس رویکرد نقد بوم‌گرا)). ادبیات پارسی معاصر، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی سال 7، شماره 3 : 43 -69 .
13-میرزابابازاده فومشی، بهنام. (1399). ((اخلاق زیست محیطی یا انسان محوری: بوم نقد تطبیقی با نگاهی به سپهری و امرسن)). فصلنامه پژوهش‌های ادبیات تطبیقی. دوره 8. شماره 1: 46-63
14-نلسون، رابرت ام، (2005) ، ((لزلی مارمون سیلکو: داستان‌سرای)) ،جستارهای کمبریج در ارتباط با ادبیات بومی آمریکا، ویرایش شده توسط جوی پارتر و کنیث ام رومر، نیویورک: انتشارات دانشگاه کمبریج : 256-245.
15-یاداو، بینا، (2015) ، ((بقای هویت بومی آمریکا در نوشته‌های لزلی مارمون سیلکو))، دانشگاه لاکنو، پایان‌نامه دکتری.