فنا در دو سنت عرفانی با تأکید بر آثار شاه نعمت¬الله ولی کرمانی
محورهای موضوعی : عرفان اسلامیکبری قدیری سامیان 1 , مسروره مختاری 2 , رامین محرمی 3
1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
2 - استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
3 - استاد گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.
کلید واژه:
چکیده مقاله :
فنا از احوال و مقامات عرفانی است که در هر دو سنت بازتاب داشته¬است و عرفا به تبیین و تحلیل آن پرداخته¬اند؛ اما برداشت صوفیه از مسئله فنا یکسان نیست و با توجه به دیدگاه¬های متفاوتی که هر دو رویکرد نسبت به مباحث عرفانی دارند، فنا نیز با تفاوت¬هایی در هر دو سنت پرداخته¬شده¬است. بر این اساس، نگارندگان در این پژوهش به روش توصیفی-تحلیلی به بررسی دیدگاه شاه نعمت¬الله¬ولی از عارفان سده هشتم و نهم هجری نسبت به فنا پرداخته¬اند. طبق یافته-های پژوهش، نعمت¬الله¬ولی مانند عرفای نخستین فنا را پاک¬شدن از اوصاف نکوهیده و تخلق به اوصاف ستوده می¬داند، اما طبق عرفان ابن¬عربی خدا و انسان را دو موجود متمایز ازهم نمی¬داند. وی معتقد است برای درک و معرفت الهی شناخت نفس لازم است و عارف واقعی کسی است به شناخت درست نفس رسیده¬باشد و با فنا در حق به بقا در ذات خداوند به مقام انسان¬کامل و ولی نائل¬شود. در این مرتبه است که وی فنا را نفی¬می¬کند و بقا را بسی برتر از فنا می¬شمارد. کلیدواژه‌ها: فنا و بقا، ولی و انسان¬کامل، شاه نعمت¬الله¬ولی، ابن¬عربی.
