اثر دگرآسیبی کاکوتی بر شاخص‎های جوانه‏‏ زنی و رشد گیاهچه نخود و سویا

محورهای موضوعی : بوم شناسی گیاهان زراعی

بهروز بابایی نژاد ¹ , جعفر البوبغیش ² , علیرضا دادخواه ³ , مجید رستمی ⁴

1 - داتش آموخته کارشناسی ارشد زراعت مجتمع عالی آموزشی شیروان شیروان، ایران
2 - داتش آموخته کارشناسی ارشد زراعت مجتمع عالی آموزشی شیروان شیروان، ایران
3 - دانشیار مجتمع عالی آموزشی شیروان شیروان، ایران
4 - دانش آموخته کارشناسی ارشد علف‌های هرز دانشگاه تربیت مدرس تهران، ایران

تاریخ دریافت : 1395/03/11 تاریخ پذیرش : 1395/07/17 تاریخ انتشار : 1395/08/01

کلید واژه:  آللوپاتی,  Ziziphora clinopodioiedes,  آللوکمیکال,  عصاره آبی,  کاکوتی چندساله,

چکیده مقاله :

به منظور تعیین اثر دگرآسیبی عصاره آبی کاکوتی بر شاخص‎های جوانه زنی و رشد گیاهچه نخود و سویا در شرایط آزمایشگاهی، آزمایشی در قالب طرح کاملأ تصادفی با چهار تکرار شامل عصاره آبی کاکوتی با غلظت های 0، 5/2، 5، 5/7، 10و 15% در مجتمع آموزش عالی شیروان در سال 1393 انجام شد. درصد و سرعت جوانه زنی، طول ساقه چه و ریشه چه، ورن خشک ساقه چه و ریشه چه نخود و سویا تحت تأثیر غلظت های مختلف عصاره آبی کاکوتی قرار گرفتند. با افزایش غلظت عصاره کاکوتی، درصد و سرعت جوانه زنی به طور معنی‎داری کاهش یافت. بیشترین اثر بازدارندگی بر درصد جوانه‎زنی مربوط به عصاره آبی 15% بود که درصد جوانه زنی نخود و سویا در آن به ترتیب 5/17 و 5/23% نسبت به شاهد کاهش نشان داد. تأثیر بازدارنده عصاره آبی کاکوتی بر سرعت جوانه‎زنی دو گیاه نخود و سویا نسبت به درصد جوانه‎زنی بیشتر بود و عصاره آبی کاکوتی به طور معنی داری باعث تأخیر در جوانه زنی بذور این دو گیاه شد. با افزایش غلظت عصاره، طول ساقه چه و ریشه چه نخود نسبت به سویا بیشتر تحت تأثیر بازدارندگی عصاره آبی کاکوتی قرار گرفت. حساسیت وزن خشک ساقه چه و ریشه چه سویا نسبت به نخود بیشتر بود به طوری که وزن خشک ساقه چه و ریشه چه سویا نسبت به شاهد به ترتیب 2/82 و 67% کاهش نشان داد، در حالی که کاهش وزن خشک ساقه چه و ریشه چه نخود نسبت به شاهد به ترتیب 60 و 2/53% بود. با توجه به اثر بازدارندگی کاکوتی بر شاخص‌های رشد نخود و سویا، کاشت این گیاهان در مزارعی که کاکوتی چند ساله رویش داشته باشد، توصیه نمی‌گردد.

چکیده انگلیسی:

To determine the allelopathic potential of Ziziphora clinopodioides Lam. on seed germination and seedling growth of chickpea and soybean in laboratory condition, an experiment based on completely randomized design with four replications and six treatments was carried out including distilled water as control, aqueous extract concentrations of Z. clinopodioides by 2.5, 5, 7.5, 10 and 15% (w/v) at Complex Higher Education of Shirvan during 2014. Germination percentage and rate, seedling shoot and root length, dry weight of chickpea and soybean significantly affected by aqueous extract concentrations of Z. clinopodioides in 5% probability levels. Germination percentage and rate of chickpea and soybean significantly decreased by increasing extract concentration. The most inhibitive effect was observed in 15%, that germination percentage of chickpea and soybean decreased by 17.5 and 23.5%, respectively compared to control. Z. clinopodioides extract had more inhibitive on germination rate than germination percentage. Z. clinopodioides aqueous extract significantly delayed the germination of chickpea and soybean. With increasing concentration of aqueous extract of shoot and root inhibition was more impressed than chickpea and soybean. Shoot and root dry weight of soybean showed more reduction than seedling dry weight of chickpea. However, shoot and root dry weight of soybean seedling decreased by 82.2 and 67% respectively, compared to control, while shoot and root dry weight of chickpea seedling decreased by 60 and 53.2%, respectively. According to the inhibitory effect of Z. clinopodioiedes, on growth of chickpea and soybean in farms growing perennial herbs such as Z. clinopodioiedes is not recommended.