اثر کودهای زیستی بر صفات رویشی و درصد اسانس گیاه دارویی ریحان

محورهای موضوعی : بوم شناسی گیاهان زراعی

وحید ملکی ¹ (باشگاه پژوهشگران جوان و نخبگان واحد کرج دانشگاه آزاد اسلامی کرج، ایران)
خالد سلیمی ² (استادیار گروه تولیدات کشاورزی مجتمع آموزش عالی سراوان)
محمدرضا اردکانی ³ (استاد گروه زراعت واحد کرج دانشگاه آزاداسلامی کرج، ایران)

تاریخ دریافت : 1394/08/13 تاریخ پذیرش : 1394/12/14 تاریخ انتشار : 1394/12/01

کلید واژه:  کشاورزی ارگانیک,  ازتوباکتر,  آزوسپیریلوم,  کود بیولوژیک,  میکوریزا,

چکیده مقاله :

به منظور تعیین اثر کودهای زیستی محتوی قارچ میکوریزا، باکتری ازتوباکتر و آزوسپیریلوم بر صفات رویشی گیاه دارویی ریحان، آزمایشی در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج انجام شد. تیمارهای به کار رفته در این آزمایش شامل تلقیح با میکوریزا، ازتوباکتر، آزوسپیریلوم و تیمار کاربرد تلفیقی شامل میکوریزا + ازتوباکتر، میکوریزا + آزوسپیریلوم، ازتوباکتر + آزوسپیریلوم، میکوریزا + ازتوباکتر + آزوسپیریلوم و تیمار بدون تلقیح یا شاهد بودند. تلقیح گیاه با این کودهای زیستی باعث افزایش معنی‌داری در مقدار وزن تر و خشک شاخساره، وزن تر و خشک ریشه، ارتفاع گل‌آذین و ارتفاع بوته شد. مقدار وزن خشک شاخساره در تیمارهای ترکیبی به طور معنی‌داری بیشتر از شاهد بود، در حالی که هیچ‌گونه تفاوت معنی‌داری بین استفاده جداگانه کودهای زیستی با شاهد مشاهده نشد. وزن تر و خشک ریشه در ازتوباکتر و آزوسپیریلوم به طور معنی داری نسبت به میکوریزا بالاتر بود، ولی در تیمارهای تلفیقی اثر افزایشی قابل ملاحظه‌ای دیده نشد. طول گل آذین و ارتفاع بوته در تمام تیمارها بیشتر از تیمار شاهد بود. البته، عرض برگ، طول برگ و درصد اسانس تحت تاثیر تیمارهای کودی قرار نگرفتند. استفاده تلفیقی کودهای زیستی ازتوباکتر و آزوسپیریلوم به صورت تلقیح بذر به منظور افزایش عملکرد زیست‌توده و عملکرد اسانس ریحان توصیه می شود.

چکیده انگلیسی:

ABSTRACT      To study the effect of biofertilizers including mycorrhiza, azotobacter and azospirillum bacteria on vegetative traits of basil plant, an experiment was conducted at research field of Karaj Azad University based on randomized complete block design with four replications. Eight treatments include: no inoculation as control, inoculation with mycorrhiza, inoculation with azotobacter, inoculation with azospirillum, inoculation with mycorrhiza + azotobacter, inoculation with mycorrhiza + azospirillum, inoculation with azotobacter + azospirillum, and inoculation with mycorrhiza + azotobacter + azospirillum. Shoot amd root dry and fresh weight, inflorescence and plant height of sweet basil significantly increased by incubation with biofertilizers. Shoot dry weight was significantly higher in integrative inculation in camparison with control, but there were no significant differences among individual incubation of biofertilizers with control. Root dry and fresh weight were significantly higher in azotobacter and azospirillum in comparison with mycorrhiza; however, there was not a noticeable increase in integrative inoculation of biofertilizers. Inflorescence length and plant height were siginificantly higher in treated plants in camparison with control. In contrast, leaf width, leaf length and essential oil content of basil were not affected by biofertilizers. Thus, integrative application of azotobacter and azospirillum as seed incubation to increase the biomass and essential oil yield of basil is recommended.