اثر تاریخ کاشت بر برخی خصوصیات مرفولوژیک و فنولوژیک ارقام هیبرید متوسط رس ذرت (Zea mays L.)

محورهای موضوعی : بوم شناسی گیاهان زراعی

فرشاد لرکی ¹ (دانش‌آموخته کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان)
نازنین امیربختیار ² (عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی صفی‌آباد دزفول)
محسن قمری ³ (دانش‌آموخته کارشناسی ارشد زراعت دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان،)
سید عطااله سیادت ⁴ (عضو هیأت علمی زراعت دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی رامین خوزستان،)

تاریخ دریافت : 1390/06/30 تاریخ پذیرش : 1391/05/13 تاریخ انتشار : 1391/06/01

کلید واژه: ذرت, هیبرید, تاریخ کاشت, مرفولوژی, فنولوژی,

چکیده مقاله :

به منظور بررسی اثر تاریخ کاشت بر برخی خصوصیات مورفولوژیک و فنولوژیک شش هیبرید متوسط رس ذرت و یک رقم شاهد دیررس در شمال خوزستان، آزمایشی در سال 1387 در مزرعه مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی صفی آباد (خوزستان) انجام شد. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی به صورت کرت های خرد شده در چهار تکرار اجرا شد. کرت های اصلی شامل شش تاریخ کاشت(10 تیر، 17 تیر، 24 تیر، 31 تیر، 7 مرداد و 14 مرداد ماه) و کرت‎های فرعی شامل شش هیبرید امید بخش ذرت و رقم هیبرید SC704 به عنوان شاهد بودند. نتایج نشان داد که درجه روز- رشد دوره رشد رویشی و کل دوره رشد تحت تاثیر تاریخ کاشت و رقم قرار گرفت و بیشترین درجه روز- رشد در تاریخ کاشت اول بدست آمد. در بین تاریخ های کاشت، بیشترین ارتفاع بوته (203 سانتی‎متر) مربوط به تاریخ کاشت ششم و در بین ارقام، بیشترین ارتفاع (190 سانتی‎متر) مربوط به رقم هیبرید 704SC بود. با تاخیر تاریخ کاشت ، ارتفاع بلال از سطح زمین و طـول بلال روندی افزیشی داشتند. نتایج این تحقیق نشان داد که با توجه به تناوب گندم - ذرت و مشکلات برداشت ذرت تابستانه در منطقه خوزستان، تاریخ کاشت هفتم مرداد ماه برای مناطق گرم مانند خوزستان قابل توصیه می باشد. هم چنین هیبرید H4 به‎دلیل برخورداری از دوره رشد مناسب نسبت به سایر هیبریدها به خصوص 704SC و تحمل بیشتر نسبت به تنش گرما در مرحله لقاح و گرده افشانی به عنوان هیبرید برتر معرفی شد.

چکیده انگلیسی:

    In order to investigate the effect of planting date on some morphological and phenological traits of six medium maturity promising corn hybrids in the north of Khuzestan, an experiment was conducted as a split plot based on a randomized complete block design with four replications at Safi-Abad Agricultural and Natural Resources Research Center of Khuzestan in 2008. Main plots included six planting dates (June 30th, July 7th, 14th, 21st and 28th and August 4th) and sub plots consisted of six hybrids of corn and the hybrid SC704 was considered as a control. Results showed that both vegetative growth period, growing degree-day (GDD) and total growth were influenced by planting date and variety. The highest GDD was obtained at first planting date. Among different planting dates, maximum plant height was obtained on August 4th with 203 cm. Among different hybrids, maximum plant height related to SC 704 with 190 cm. Both ear length and first ear height had an increasing trend toward the late planting dates. By considering the corn-wheat rotation and harvesting problems of summer corn in Khuzestan province, planting date on July 28 is suggested for warm climates like Khouzestan.

منابع و مأخذ:

Bonhomme R, Derieux M, Kiniry JR, Edmeades GO, Ozier-Lafontaine H (1991) Maize leaf number sensitivity in relation to photoperiod in multilocation field trials. Agronomy Journal 83: 153–157.

Dash BS, Singh V, Shahi JP (1992) Character association and path analysis in S1 lines of maize (Zea mayz L.). Orissa Journal of AgriculturalResearch 12: 346-355.

Dungan GH (1974) Yield and bushel weight of corn grain as influenced by time of planting. Agronomy Journal 71: 166- 170.

Danial W, Paszkiewicz S (2003) Plant populations for maximum corn yield potential. Product information. pp. 127-134.

Feyzbakhsh MT, Mokhtarpoor H, Mosavat SA, Mohajer MV, Shahi Gh (2010) Effects of sowing date and plant density on forage yield and some morphological characteristics of corn (SC.704). Electronic Journal of Crop Production 3: 217-224. [In Persian with English Abstract].

Foroozesh P (1998) Correlation between yield and yield components of short season corn hybrids through path analysis. M.Sc. Thesis, Islamic Azad University, Ardabil Branch, Iran. [In Persian with English Abstract].

Kord A (2009) The effect of planting date on yield components and morphological traits of six midseason promising hybrids of corninKhouzestan. M.Sc Thesis, Islamic Azad University, Dezful Branch, Dezful, Iran. [In Persian with English Abstract].

Larson WE, Hanway JJ (1997) Corn production. In: Sparague CF and Dudly JW (Ed), Corn and corn improvement. American Society of Agronomy. New York.

Manivannan NA (2000) Character association and component analysis in maize. Madras Journal of Agriculture 85: 293 – 294.

Moadab-Shabestari M, Mojtahedi M, Dahi MR (1990) Crop physiology. Shiraz University. 431 pp. (In Persian).

Modares Sanavi SAM, Amiri Larijani B, KHalesro SH (2009) Comparison of morphological characteristics and yield of leafy corn hybrids with commercial hybrids in Tehran region. Journal of  Crop Production and Processing 13: 573-584.

Noor-Mohammadi Gh, Siyadat SA, Kashani A (2004) Agronomy of cereal. Ahvaz University. 446 pp. (In Persian).

Oghabi, H (2005) Effect of three planting dates on some morphological traits and yield of new hybrids in north Khouzestan. M.Sc. Thesis, Islamic Azad University, Dezful Branch, Dezful, Iran. [In Persian with English Abstract].

Pendleton JW, Egli DB (1992) Potential yield of corn as affected by planting date. Agronomy Journal 61: 70-71.

Pezeshk-poor B, Khazaee A (2000) Effect of plant density on yield and yield components of two corn hybrids, SC600 and SC647. 7^th Iranian Agronomy and Plant Breeding Conference, Iran, Karaj. 79 p. (In Persian with English Abstract).

Ross A, Hallaure A (2000). Genetic analysis of maize ear-length and seed yield components. Agronomy Journal 69: 19-29.

Shirzadi MH, Choukan R, Heydari Sharif Abadi H, Mirhadi MJ, Madani H, (2007) The effect of temperature on phenology, yield and yield components of corn hybrids in Jiroft region. New Findings of Agriculture 6: 117-131.

Siyadat SA, Shayegan A (1994) Comparison of grain yield and some cropping traits of corn under different sowing dates in Khouzestan. Scientific Journal of Agriculture. 17: 32-46.

Talebian M (1993) Effect of row spacing and plant density on growth, development and yield of three corn hybrids in Esfehan region. M.Sc. Thesis, Industrial University of Esfahan. Esfahan, Iran. [In Persian with English Abstract].

Yazdandoost-Hamedani M, Rezai D (2001) A Study of morpgological and physiological basis of corn yield through path analysis. Iranian Journal of Agricultural Science 23: 671-680. [In Persian with English Abstract].