بررسی نابرابری نماگرهای سلامت در شهرستانهای استان فارس

محورهای موضوعی : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای

محمد رضا رضایی ¹ (استادیار گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد مرودشت، دانشگاه آزاد اسلامی، مرودشت، ایران)
محمود اکبری ² (استادیار گروه جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران)

تاریخ دریافت : 1397/06/21 تاریخ پذیرش : 1397/07/22 تاریخ انتشار : 1397/07/01

کلید واژه: &quot, شاخص وگستاف&quot, , &quot, پاسی&quot, , &quot, فون دورسلر&quot, ,

چکیده مقاله :

افزایش دسترسی به خدمات بخش بهداشت و درمان همواره یکی از پیش نیازهای اساسی تحقق توسعة پایدار شهری و منطقه‌ای محسوب می‌شود. در پژوهش حاضر به بررسی شاخص‌های سلامت در شهرستان‌های استان فارس پرداخته شده است. روش پژوهش از نوع کمی- تحلیلی بوده و قلمرو پژوهش را شهرستان‌های استان فارس در سال 1390 تشکیل می‌دهند. شاخص تمرکز وگستاف، پاسی و دورسلر نشان می‌دهد که شهرستان شیراز با اخذ مجموع شاخص ترکیبی 11.39 در سطح ورا تمرکز قرار گرفته است. شهرستان‌های جهرم با شاخص ترکیبی 2.29، لار با شاخص ترکیبی 2.274، مرودشت با شاخص ترکیبی 2.269، فسا با شاخص ترکیبی 1.7375، ممسنی با شاخص ترکیبی 1.2123 و کازرون با شاخص ترکیبی 1.18 در سطح میان تمرکز استان قرار دارند. 17 شهرستان استان در سطح فرو تمرکز قرار داشته و جزو شهرستان‌های محروم استان و ایران محسوب شده و ضروری است در برنامه ریزی های خرد و کلان به این مناطق توجه ویژه‌ای مبذول نمود. شاخص پیشرفت وگستاف نشان می‌دهد که شهرستان شیراز با شاخص ترکیبی 236.875 در سطح ورا تمرکز قرار دارد. شهرستان‌های لار با شاخص ترکیبی 29.79، جهرم با شاخص ترکیبی 26.5417، مرودشت با شاخص ترکیبی 26.2917، کازرون با شاخص ترکیبی 21.7083 و فسا با شاخص ترکیبی 21.6667 در سطح میان تمرکز استان قرار گرفته‌اند. سایر شهرستان‌ها در سطح محروم قرار گرفته‌اند. ما در جهان خیلی نابرابری زندگی می‌کنیم(Melamed and Samman, 2013: 1). فقر و نابرابری از مفاهیم عمده در جهان درحال رشد است(Alvaredo and Gasparini, 2013: 3). به طوری که در حال حاضر یکی از مسائل مهم بی تعادلی نظام توزیع و نارسایی سیستم خدمات شهری است و توسعه ناهمگون و برنامه‌ریزی نشده از دلایل اصلی بروز این مشکل هستند(Yazdani and Firouzi Majande, 2016: 18). یکی از این خدمات در شهرها و مناطق خدمات بهداشتی و درمانی است و طی دو دهه گذشته حجم زیادی از تحقیقات و گزارشات در زمینه نابرابری‌های اجتماعی- اقتصادی در سلامت انجام شده است. نابرابری در دسترسی به خدمات سلامت هم در کشورهای توسعه یافته و هم در کشورهای در حال توسعه وجود دارد(Braveman and Tarimo, 2002: 1621). چالش‌های در حال گسترشی در مورد اینکه آیا سلامتی به طور منفی به وسیله نابرابری درآمدی در درون جامعه تحت تأثیر قرار گرفته وجود دارد(Nilsson and Bergh, 2012: 2).

چکیده انگلیسی:

Increases access to health-care services is one of the essential prerequisites to achieving sustainable development of urban and regional A is considered. In this study, the health of the Township Fars province was studied. Quantitative Research method Analytical and research within the Township Fars province. The Finding of Research by using the Concentration index of Wagstaff, Paci and Van Doorslaer Show that Shiraz Township Whit composite index 11.39 Is located in the over concentration Level. Townships of Gahrom Whit composite index 2.29, Lar Whit composite index 2.274, Marvdasht Whit composite index 2.269, Fasa Whit composite index of 1.7375, mamasani with Composite index 1.2123 and Kazeron with Composite index 1.18 Is located in the Medium concentration Level of This province. Finding of Research by using the Achievement index of Wagstaff Show that Shiraz Township Whit composite index 236.875 Is located in the over concentration Level. Townships of Lar Whit composite index 29.79, Gahrom Whit composite index 26.5417, Marvdasht Whit composite index 26.2917, Kazeron with Composite index 21.7083 and Fasa Whit composite index of 21.6667 is located in the Medium concentration Level of province. Other Townships of province is located in the low concentration Level. We live in a very inequality world (Melamed and Samman, 2013: 1). Poverty and inequality are one of the major concepts in the world (Alvaredo and Gasparini, 2013: 3). So far, one of the important issues is the imbalance of the distribution system and the failure of the urban services system, and the heterogeneous and unplanned development is one of the main reasons for this problem (Yazdani and Firouzi Majande, 2016: 18).One of these services is in cities and healthcare services, and over the past two decades a large amount of research and reporting on socio-economic inequalities in health have been conducted. There is an inequality in access to health services in both developed and developing countries (Braveman and Tarimo, 2002: 1621). The growing challenges are whether health is negatively affected by inequality of income within the community (Nilsson and Bergh, 2012: 2).

منابع و مأخذ:

1. 1.      Akbari, Mahmood (2013), Spatial Analysis of Health Inequality in Shiraz, Journal of Social Rehabilitation, No. 53, Tehran.


2. 2.      Akbari, Mahmood, Sabori, Mohammad, Hampanandeh, Elnaz (2016), Comparative Study of Development of Information Technology Indicators (Case Study: Fars province), Spatial Planning Journal, No. 22, Isfahan.


3. 3.      Ahmed, S. J. (2004), Improving access to public health care services- a case study on Dar es Salaam, Tanzania, International Institute for Geo-Information Science and Earth Observation, MSc thesis.


4. 4.      Alvaredo, F. and Gasparini, L. (2013), Recent Trends in Inequality and Poverty in Developing Countries, Documento de Trabajo Nro 151, Universidad Nacional De Laplata.

5. Baghayeini Moghaddam, Mohammad Hossein and Ihrampoos, Mohammad Hassan (2004), Principles and generalities of health services, Shabnam Danesh Publication, Second Edition.

1. 6.      Bleichrodt, H. and Doorslaer, E.V. (2005), A welfare economics foundation for health inequality measurement, Erasmus University Rotterdam, Netherlands.


2. 7.      Braveman, P. and Tarimo, E. (2002), Social Inequalities in Health within Countries: not only an issue for affluent nations, Social Science and Medicine, Vol 54, p1621-1635.


3. 8.      Cheng, R. W. Chin, T. L. and Huang, C. C. (2007), Optimal selection of location for Taiwanese hospitals to ensure a competitive advantage by using the analytic hierarchy process and sensitivity analysis, Building and Environment, Vol 42.


4. 9.      Deaton, A. (2003), Health, Inequality and Economic Development, Journal of Economic Literature, Vol 41.


5. 10.  Faraji Sabokbar, Hassanali, Vazin, Narges (2012), Structural Modeling Relationship between Health Level and Health Services, Journal of Social Rehabilitation, No. 48, Tehran, pp. 44-27.


6. 11.  Ghazanfarpour, Hossein (2012), Levels and Development Level of Health Services in Kerman Province, Journal of Spatial Planning, No. 11, Isfahan.


7. 12.  Jafari, Nasrin, Azizi Afard, Abdolreza (2011), Determining and Assessing the Distribution of Health Services at Lorestan Province, National Seminar on the Application of Geographic Information System in Economic, Social and Urban Planning, Tehran.


8. 13.  Maleki, Saeed, Ahmadi, Reza, Torabi, Zabihollah (1394), Study of spatial justice in the distribution of facilities and health services in Khuzestan province, Territorial Geographic Quarterly, No. 46, pp. 22-1.


9. 14.  Mousavi, Mirnejf, Meshkini, Abolfazl, Visian, Mohammad Hosseini, Masoumeh (2016), Evaluation of Developmental Levels of Health Care Services with Multi-Criteria Decision Making Model (Case Study: Khorasan Razavi Provinces), Journal of Planning Human Resource Studies, No. 37, Rasht.


10. 15.  Nilsson, T. and Bergh, A. (2012), Income Inequality and Individual Health: Exploring the Association in a Developing Country, Reserch Institute of Industrial Economics, IFN Working Paper No. 899, Stockholm, Sweden, p 1-32.


11. 16.  Shaali, Jafar (2000), Spatial Distribution of Health Care Centers in Urban Areas of Tehran, Geographical Research, No. 38, Tehran, pp. 31-19.


12. 17.  Sharifzadegan, Mohammad Hossein, Mamdouhi, Amir Reza and Levi, Maryam (2010), Spatial Inequality in Access to Public Health Services for Urban Development through the P-Median Model in Isfahan, Social Welfare Quarterly, No. 37, Tehran.


13. 18.  Smith, D. M. (1974), who gets what where and how: a welfare focus for human geography, Geography, Vol 5.


14. 19.  Stecklov, A. and Bommier, G. (2002), Defining health inequality: Why Rawls succeeds where social welfare theory fails, Journal of Health Economics, vol 21.


15. 20.  Taghvaei, Masoud and Shahivandi, Ahmad (2010), Distribution of Health Services in Iran, Social Welfare Magazine No. 39, Tehran, pp. 54-33.


16. 21.  Vaghei, Yidollah, Nikteinat, Samaneh, Mohtashemi Barzadaran, Gholamreza (2011), A comparative study on the inequality of health and medical expenses of households in the provinces of Iran, North Khorasan University of Medical Sciences, No. 4, Bojnourd.


17. 22.  Wagstaff, A. Van Doorslaer, E. and Paci, P. (1989), Equity in the finance and delivery of health Care: Some tentative cross-country comparisons, Economic Policy, vol 5.


18. 23.  Wilkinson, R.G. (1996), Unhealthy Societies: The Afflictions of Inequality, Routledge, London


19. 24.  Wilkinson R, Pickett K. (2006), Income inequality and population health: a review and explanation of the evidence. Social Science and Medicine, Vol 62, p1768–1784.


20. 25.  Yazdani, Mohammad Hassan, Firouzi Majandeh, Ibrahim (2016), Social Justice Measurement in Spatial Distribution of Educational Use in Ardabil, Spatial Planning Magazine, No. 22, Isfahan.


21. 26.  Zangi Abadi, Ali, Amirazedi, Touba, Parizadi, Taher (2012), Spatial Analysis of Development Indicators of Health Services in Kurdistan Province, Geography Journal, No. 32, Tehran.


22. 27.  Zarabi, Asghar, Mohammadi, Jamal and Rakhshani Nasab, Hamid Reza (2008), Spatial Analysis of Health Services Development Indicators, Quarterly Journal of Social Welfare, No. 27, Tehran.


23. 28.  Zarabi, Asghar, Sheikh Biglou, Rana (2008), Levels of Health Development Indicators in Iran's Provinces, Quarterly Journal of Social Welfare, No. 42, Tehran.