تحلیل و بررسی الگوی سلسله مراتب شهری در نظام شهری استان مازندران
محورهای موضوعی : فصلنامه علمی برنامه ریزی منطقه ای
صادق برزگر
1
(دانشگاه پیام نور)
علی شیخ اعظمی
2
(هیات علمی دانشگاه آزاد تهران شمال)
علیرضا یازرلو
3
(هیات علمی)
کلید واژه: توزیع فضایی, شبکه شهری, سلسله مراتب شهری, استان مازندران, نظام شهری,
چکیده مقاله :
شبکه شهری را میتوان به مفهوم فضایی، نحوه استقرار و توزیع شهرهای مختلف از لحاظ اندازه جمعیت و به مفهوم اقتصادی آن نظام مبادله و داد و ستد بین شهرها بر اساس عملکردهای پایه ای آنها دانست، که هم حاصل و هم علت بسیاری از مسائل و پدیدههای شهرنشینی معاصر است. هدف این مقاله تحلیل و بررسی شبکه شهری استان مازندران میباشد. روش مورد استفاده در این پژوهش توصیفی-تحلیلی می باشد. برای تجزیه و تحلیل دادهها از تکنیک آنتروپی، مدل رتبه – اندازه و نوع تعدیل یافته آن، استفاده شده است. نتایج به دست آمده از تحلیل و بررسی سلسله مراتب شهری استان مازندران، بیانگر حاکمیت عدم تعادل در نظام شهری و تمرکز جمعیّت در چهار شهر بزرگ استان است. از طرفی دیگر بررسی سلسله مراتب شهری استان نشان داد، خط رتبه – اندازه واقعی شهرهای استان هیچگاه بر الگوی تئوریک "رتبه- اندازه" منطبق نشده است. همچنین بر اساس مدل ضریب آنتروپی می توان نتیجه گرفت که توزیع فضایی تعداد شهرها در طبقات شهری استان در سه دوره 90- 1355 کمتر از 1 بوده و نشان از عدم تعادل در شبکه شهری استان مازندران دارد. به طور کلی نتایج، نشان دهنده وجود عدم تعادل در نظام سلسله مراتبی شهرهای استان می باشد.
The urban network can be understood as the spatial concept of how to deploy and distribute different cities in terms of population size and, in its economic sense, the system of exchange and trade between cities based on their basic functions, which is both the result of and the cause of many of the issues and phenomena Contemporary urbanization. The purpose of this paper is to analyze the urban network of Mazandaran province. The method used in this study is descriptive-analytic type. For data analysis have been used entropy technique, rank-size model and its modified type. The results of the analysis of the urban hierarchy of Mazandaran province indicate the imbalance in urban system and population concentration in the four major cities of the province. On the other hand, the study of the urban hierarchy of the province showed that the ranking line - the actual size of the cities of the city has never been matched by the theoretical model of "rank-size". Also, based on the entropy coefficient model, it can be concluded that the spatial distribution of the number of cities in the urban classes of the province was less than 1 in three periods of 1355-90, indicating an imbalance in the urban network of Mazandaran province. In general, the results indicate an imbalance in the hierarchical system of the provincial cities.
_||_