بازدارندگی عصاره آبی چویل و آویشن شیرازی بر نماتد ریشه‌گرهی Meloidogyne javanica در شرایط آزمایشگاهی و برخی ترکیبات موجود در آنها

محورهای موضوعی : دو فصلنامه تحقیقات بیماریهای گیاهی

نجمه غزلباش ¹ (دانش‌آموخته کارشناسی ارشد بیماری‌شناسی گیاهی، گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران.)
محمد عبدالهی ² (دانشیار گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران)

تاریخ دریافت : 1391/12/17 تاریخ پذیرش : 1392/03/03 تاریخ انتشار : 1392/03/01

کلید واژه: عصاره گیاهی, چویل, آویشن شیرازی, گوجه‌فرنگی, نماتد ریشه‌گرهی,

چکیده مقاله :

نماتد ریشه‌گرهی یکی از مهم‌ترین نماتدهای مهم انگل گیاهی است که خسارت بسیاری به محصولات کشاورزی، بویژه جالیز وارد می‌سازد. با توجه به این که امروزه استفاده از مواد طبیعی برای کنترل آفات و بیماری‌های گیاهی در اولویت قرار گرفته است، این پژوهش بمنظور بررسی اثر بازدارندگی عصاره آبی گیاهان چویل، Ferulago angulata و آویشن شیرازی، Zataria multiflora بر نماتد مولد گره ریشه، Meloidogyne javanica در گوجه­فرنگی انجام گرفت. آزمایش به­صورت فاکتوریل در قالب کاملاً تصادفی با 3 فاکتور (1- نوع عصاره در 2 سطح چویل و آویشن شیرازی در مقایسه با شاهد آب مقطر، 2- غلظت عصاره در 3 سطح با نسبت­های 04/0، 2/0 و 4/0 درصد، 3- اندام عصاره­گیری در 3 سطح گل، برگ و ساقه) و در 4 تکرار برای هر تیمار انجام شد. نتایج نشان داد که عصاره هر دو گیاه باعث افزایش چشمگیر درصد مرگ و میر لاروهای سن دوم و کاهش تفریخ تخم نماتد می‌شود که عصاره 4/0% گل و عصاره‌های 2/0% و 4/0% برگ چویل با ایجاد بیش از 90% مرگ و میر در لارو سن 2 بر عصاره 4/0 درصدی برگ آویشن شیرازی که 72% مرگ و میر را سبب شده است، برتری نشان می‌دهد. در حالی که در تیمار شاهد مقدار مرگ و میر 33/4% برآورد گردید، عصاره 4/0% گل چویل با 33/97% مرگ و میر لارو سن 2 بر عصاره‌ 4/0% ساقه این گیاه که 67/61% مرگ و میر را سبب می‌شود، برتری دارد. عصاره هر دو گیاه موجب کاهش 69 تا 91 درصدی تفریخ تخم می‌شوند که در این بین تیمار عصاره 4/0% گل چویل با 11/90% جلوگیری از تفریخ تخم، نسبت به همه تیمارها موثرتر بود. نتایج تجزیه شیمیایی، وجود فلاونوئید و تانن را در اندام‌های گیاهان مورد بررسی را ثابت نمود. تنها اندام فاقد استروئید ساقه چویل بود و ساپونین در هیچیک از اندام‌های گیاهی مورد آزمایش یافت نشد.

چکیده انگلیسی:

Root knot nematodes are one of the most important plant parasitic nematodes that
damage many crops, particularly vegetables. Increasing use of pesticides has caused
environmental concern and the use of eco-friendly natural substances to control pests and
plant diseases has become a priority. Nematicidal effects of the water extracts of different
parts of two medicinal plants, namely Ferulago angulata and Zataria multiflora on root knot
nematode, Meloidogyne javanica, were determined under laboratory condition.
Concentrations of extract from plant parts were 0.04%, 0.2% and 0.4% (w/w) of leaves, stem
and flower and distilled water was used as control. Each treatment was replicated 4 times. All
plant parts and concentrations from both tested plants, significantly (P>0.01) increased the
larval mortality and decreased the egg hatching of M. javanica, in comparison with controls.
In case of larval mortality, the best treatments were flower extract of F. angulata (0.4%) and
leaf extract of F. angulata (0.2% and 0.4%) which caused more than 90% mortality in J2s, as
compared to leaf extract of Z. multiflora (0.4%) with 72% larval mortality. Although the
larval mortality in control was 4.33%, flower extract of F. angulata at the rate of 0.4% killed
97.33% of J2s. At the same rate, mortality of larva was 61.67%, when stem extract of Z.
multiflora was applied. Aqueous extract of the both tested plant materials 69-91% inhibited
the egg hatching. Flower extract of F. angulata (0.4%) was the best treatment with 90.11%
inhibition in egg hatch. Phytochemical analysis of plant extracts revealed the presence of
flavonoid and tannin. Only stem extract of F. angulata had no steroid and there was no
saponin in any of the tested plant extracts.

منابع و مأخذ:

1. Abbasi PA, Riga E, Conn KL and Lazardvits G. 2005. Effect of neem cakes oil amendment on reduction of damping-off severity and population densities of plant-parasitic nematodes and soil-borne plant pathogens. Canadian Journal of Plant Pathology 27: 38–45.


2. Abivardi C. 1971. Studies on the effects of 9 Iranian anti-helminthic plant extracts on the root-knot nematode Meloidogyne incognita. Phytopathology 71: 300–308.


3. Afshar Sistani A. 1991. Iranian traditional medicine. Tehran, Iran: Rozaneh Press. 302 p.


4. Alam MM. 1985. A single method for “in vitro” screening for nematoxicity. International Nematology Network Newsletter 2: 6.


5. Asmus RMF and Ferraz S. 1988. Antagonistic effects of some plant species, mainly legumes, on Meloidogyne javanica. Fitopatologia Brasileira 13: 20–24.


6. Baser KHC and Demirci B. 2002. Ferulagone: A new monoterpene ester from Ferulago thirkeana essential oil. Planta Medica 68: 564–567.


7. Baytop T. 1999. Therapy with Medicinal Plants in Turkey–Past and Present, 2nd ed. Istanbul, Turkey: Nobel Tip Basimevi Publisher. 320 p.


8. Bello A, López-Pérez JA, García-Álvarez A, Sanz R and Lacasa A. 2004. Biofumigation and nematode control in the Mediterranean region. Paper presented at: Fourth International Congress of Nematology; 8–13 June; Tenerife, Spain.


9. Brindha P, Sasikala K and Purusnoth K. 1977. Preliminary phytochemical studies in higher plants. Ethnobotany 3: 84–96.


10. Burt S. 2004. Essential oils their antimicrobial properties and potential applications in foods- a review. International Journal of Food Microbiology 94: 223–253.


11. Castagnone–Sereno P. 2002. Genetic variability in parthenogenetic root–knot nematodes, Meloidogyne spp. and their ability to overcome plant resistance genes. Nematology 4: 605–608.


12. Chitwood DJ. 2002. Phytochemical based strategies for nematode control. Annual Review of Phytopathology 40: 221–249.


13. D’Addabbo T, Sassanelli N, Lamberti F, Greco P and Carella A. 2000. Control of root-knot nematodes by olive and grape pomace soil amendments. ISHS Acta Horticulturae 532: 53–58.


14. Ghahreman A. 1986. Iran Flora 17 (48). Tehran, Iran: Research Institute of Forests and Rangelands Press. 349 p.


15. Hussey RS and Barker KR. 1973. A comparison of methods of collecting inoculum of Meloidogyne spp. including a new technique. Plant Disease Reporter 57: 1025–1028.


16. Myrheydar H. 1995. Plant Sciences. Tehran, Iran: Farhange Eslami Press. 315 p.


17. Oka Y, Kaltai H, Bar Eyl M, More M, Sharon E, Chet I and Spiegel Y. 2000. New strategies for the control of plant parasitic nematodes. Pest Management Science 56: 983–988.


18. Rustaiyan A, Yari M, Masoudi S and Aghjani Z. 1999. Chemical constituents of the essential oil of Ferulago contracta Boiss. Et Hausskn. a species endemic to Iran. Journal of Essential Oil Research 11: 609–610.


19. Sano Z, Nakasono T and Araki M. 1983. Penetration and development of Meloidogyne incognita in some enemy and host plants. Kyushu Plant Protection Research 29: 132–136.


20. Sano Z. 2005. Cultural control of the nematode damage. pp. 281–316, In: Noubunkyo (ed), Large Encyclopedia of Environmental Conservation Agriculture. Tokyo, Japan: Noubunkyo Publishing.


21. Sasser JN. 1979. Economic importance of Meloidogyne to tropical countries. pp: 359–374, In F Lamberti and CE Taylor (eds). Root-knot nematodes (Meloidogyne spp.), Systematics, Biology and Control. New York: Academic Press.


22. Shahcheraghi M. 1980. Inhibition of root-knot nematode, Meloidogyne incognita by aqueous extract of Artemisia cina in tomato [MSc]. [Shiraz, Iran]: University of Shiraz.


23. Shaukat S, Siddiqui IA and Zarina B. 2004. Effects of some common weeds from Pakistan on plant-parasitic nematodes in vitro and population densities and survival of Meloidogyne incognita in okra and brinjal. Nematologia Mediterranea 32: 111–115.


24. Shaukat S, Siddiqui IA, Khan H and Zaki MJ. 2002. Nematicidal and allelopathic potential of Argemone mexicana, a tropical weed. Plant and Soil 245: 239–247.


25. Siddiqi MR. 2000. Tylenchida, Parasites of Plants and Insects, 2^nd ed. Wallingford, UK: CABI Publishing. 833 p.


26. Siddiqui MA and Alam MM. 2001. The IPM Practitioner, April p. 9–11.


27. Sikora RA and Fernandez E. 2005. Nematode parasites of vegetables. pp: 319–392, In M Luc, RA Sikora and J Bridge (eds), Plant Parasitic Nematodes in Subtropical and Tropical Agriculture. Wallingford, UK: CAB International.


28. Susan A and Nowee EMA. 2005. Management of Root-Knot Nematode Meloidogyne incognita on Eggplant with some Plant Extracts. Phytopathology 33: 65–72.


29. Tando AS, Atwal AS and Bajaj YPS. 1989. In vitro inhibition of root-knot nematode, Meloidogyne incognita by sesame root exudates and its amino acids. Nematologica 35: 115–124.


30. Vats R, Nandal SN and Dalal MR. 1995. Efficacy of different plant extracts for managing root knot nematode, Meloidogyne javanica on tomato. Haryana Agricultural University Journal of Research 25: 113–116.


31. Walia KK and Gupta DC. 1995. Neem an effective biocide against Meloidogyne javanica attacking vegetable crops. Plants Diseases Research 10: 59–61.


32. Ziaei Hezarjarib E, Azadbakht M, Abdollahi F and Shabankhani B. 2006. Effect of methanol extract of Artemisia aucheri, Zataria multifolora and Myrtus communis on Trichomonas vaginalis (in vitro). Journal of Gorgan University of Medical Sciences 1: 34–38.


33. Zuckerman BM and Esnard J. 1994. Biological control of plant nematodes, current status and hypothesis. Japanese Journal of Nematology 24: 1–13.