عناصر محیطی و فردی تأثیرگذار بر احساس امنیت زنان در فضاهای عمومی شهری (مطالعه موردی: کلانشهر شیراز)

محورهای موضوعی : فصلنامه زن و جامعه

محمد ساسانی ¹ , رسول بلاغی اینالو ² , محمد اکبری ریابی ³ , میثم رضایی ⁴

1 - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
2 - مربی و عضو هیئت علمی گروه شهرسازی دانشگاه سلمان فارسی کازرون، کازرون، ایران
3 - مربی و عضو هیئت علمی گروه شهرسازی دانشگاه سلمان فارسی کازرون، کازرون، ایران
4 - دانشجوی دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری، گروه جغرافیا دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

تاریخ دریافت : 1396/01/08 تاریخ پذیرش : 1396/01/08 تاریخ انتشار : 1395/12/01

کلید واژه: شیراز, زنان, تحلیل مسیر, احساس امنیت, فضاهای عمومی,

چکیده مقاله :

    توجه به نیازهای زنان در برنامه‌ریزی فضاهای عمومی مترادف با به رسمیت شناختن و دعوت آنان به حضور در این فضاها و در نهایت، اجتماع است که می­تواند بستری برای تأمین و امکان مشارکت زنان را در فعالیت­هایی اجتماعی فراهم کند. احساس ناامنی از جانب زنان در فضاهای شهری، مشارکت کامل آن‌ها را در اجتماع محدود می­کند و افزون بر آسیب­های روانی بر فرد، بر خانواده و جامعه نیز اثر می­گذارد. هدف این پژوهش، بررسی عناصر محیطی تاثیرگذار بر احساس امنیت زنان در فضاهای عمومی‌برخی مناطق شهر شیراز می­باشد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی و نمونه­گیری در جامعه آماری 608810 نفری مناطق 1،4 و 5 شیراز است. نمونه آماری 245 نفری از زنان کاربر فضاهای عمومی داده­های پژوهش را تکمیل می­کنند. برای آنالیز داده­ها، 9 متغیر مستقل سن، اشتغال، تحصیلات، دسترسی و کیفیت کاربری، ویژگی­های روان­شناختی فضای عمومی، کیفیت کاربری ارضی، آلودگی محیطی فضای عمومی، الگوی طراحی فضای عمومی و عناصر محیطی فضای عمومی‌که همگی به گونه مستقیم بر مقدار احساس امنیت زنان تأثیرگذارند، در مدل تحلیل مسیر وارد شد. یافته­های تحلیل مسیر داده‌ها حاکیست در مجموع، بیش‌ترین تغییرات متغیر وابسته به اثر عامل کیفیت کاربری ارضی فضاهای عمومی شهر (271/0) مربوط می­شود.

چکیده انگلیسی:

    Attention to women’s needs in urban public spaces means inviting them to participate in these social spaces and can lead to women’s urban participation in social activities. A feeling of insecurity among women in urban spaces limits their perfect participation in the city and lead to psychological damages for the person, family and society. The purpose of this paper is to search environmental and physical elements affecting on women’s sense of security in some public spaces of Shiraz. The research method is analytical- descriptive. The population included 608810 individuals living in four, one and five areas of Shiraz, 245 women in public spaces completed the research data as the sample group. For data analysis, nine independent variables included age, occupation, education, quality of land use, psychological characteristics of public space, urban pollution of public space, pattern of public space design and environmental elements of public space that have direct effect on women’s feeling of security were entered in path analysis. Findings of data path analysis show that the most changes of dependent variable relates to the effect of land use quality of urban public spaces (0.271).

منابع و مأخذ:

Maslow, A.H. (1943). A Theory of Human Motivation, Psychological Review, 50(4), pp370-96.

-Abbaszadegan, M. (2005). Socio-psychological aspects of urban spaces, Magazine of engineering Sciences, Iran University of Science and Technology. Volume 16. Number1, P72

-Alikhah, F. & Najibi Rabiei, M. (2006). women and fear of crime in urban areas , Magazine of social welfare. Volume6, Number 22,  P112

- Carmona, M. Heath, T. Taner, O. & Tiesdell, S. (2003). "Public Places, Urban Spaces" Oxford, Architectural Press. P35

- Catton, William R.J.R. (1999). Sociology as an ecological science, Wright, tomas.

- Day, K. (2000). 'The Ethic of Care and Women's Experiences of Public Space', Journal of Environmental Psychology, 20, pp. 103-124

- Dewas, D.I. (2007). Survey in Social Research, translated by Hooshang Nayebi. Nashr Ney publisher, Tehran

- Eftekhari, A. (2002). The structure and interpretation of security. Journal of Strategic Studies, Issue 1

- Etemad, G. (2008). Tehran future require urban spaces desirable, Magazine of Manzar, Volume 6, P292

- Foster, S. Knuiman, M. Villanueva, K. Wood, L. Christian, H. & Giles-Corti, B. (2014).”Does walkable neighbourhood design influence the association between objective crime and walking?” International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity 2014, 11:100.

- Gharaei, F. & Rashidpour, N. (2010). Reviewing and assessing the sense of security in urban areas, Magazine of Arman Shahr. Number4, Summer, P17

- Hiller, B. (1988). Cities as Movement Systems, Urban Design International, Vol. 8.

-Howard, J. (1999). Fear of Crime, Society of Alberta,www.elsevier.com

- Kamran, Hasan & Shoaa Ali, 2010, evaluation of urban security in border towns Case Study: City Taybad, Magazine of geography. Volume8, Number25  P102

- Newman, O. (1973). Defensible Space: People and Design in the Violent City, London,

- Pakzad, Jahanshah, 2006, Guide the design of urban spaces in Iran. Urban and Housing Ministry, Tehran

- Paul, E. Rachel, A. Leanne, M. & Ben, C. (2013).”Crime Prevention through Environmental Design in the United Arab Emirates: A Suitable Case for Reorientation? “Built Environment, Volume 39, Number 1, March 2013, pp. 92-113(22),Publisher: Alexandrine Press

- Pur Ahmad, A. (2012). Examine the relationship between religiosity and sense of security in urban and rural areas, Magazine of Strategic Studies security and social order. University of Esfahan, Number1

- Rostami Tabrizia, L. Madanipour, A. (2006). “Crime and the city: Domestic burglary and the built environment in Tehran”, Habitat International, Volume 30, Issue4, Pages 35.

- Saremi, H. (2012). Processing of social problems role in unsecurity cities in View of Islam, Magazine of city identity. Volume4, Number6, P34

- Modiri, (2006). Crime and violence feel safe in public spaces of the city. Magazine of social welfare, Volume 6, Number 22, P26

- Saroukhani, B. Navidnia, M. (2006). Social security, family and place of residence in Tehran. Magazine of Social Welfare, Number 22, P78

- Setudeh, H. A. (1996). Fundamental concepts in sociology. Nashr Aqvaye Nour: Tehran

- Schneider, R, H. & Kitchen, T. (2013).” Putting Crime Prevention Through Environmental Design into Practice via Planning Systems: A Comparison of Experience in the US and UK“Built Environment, Volume 39, Number 1, March 2013, pp. 9-30(22), Publisher: Alexandrine Press

- Shariat, S. (2005). The perception of public safety in Khorasan. Iqbal Institute: University of Mashhad.P10

- Shariat, S. (2012). The perception of public safety in Khorasan. Iqbal Institute: University of Mashhad.P10

- Stanko, E. (1992). The case of fearful women: Gender, Personal safety and fear of crime, Women and criminal justice.

- Ziari, K. A. Mahdi, A. Mahdian Bahmanmiri, M. (2013). Analysis of the safety of the city's public spaces: the four areas of municipal parks Qom. magazine of preparation of geographic space, Number 7, spring, P25-50.